زمان تقریبی مطالعه: 21 دقیقه
داشتن اعتمادبهنفس تأثیر بسیار زیادی در رسیدن به موفقیتهای چشمگیر زندگی دارد. به همین دلیل والدین برای تقویت اعتماد به نفس در کودکان خود باید از همان سنین کودکی تلاش کنند تا در بزرگسالی با فقدان این ویژگی روبهرو نشوند.
راه و روشهای زیادی برای افزایش اعتماد به نفس کودکان وجود دارد و هر والد متناسب با شرایطی که در آن قرار دارد میتواند ترکیبی از چند روش را انتخاب کند تا یک کودک موفق تحویل جامعه دهد.
درصورتیکه والدین نتوانند بهخوبی بر روی تقویت این خصیصه در کودکشان کار کنند در آینده فرزندشان به فردی تبدیل میشود که هنگام رویارویی با جامعه و مشکلاتش عملکرد قوی نخواهد داشت.
سالهای طلایی تقویت اعتماد به نفس در کودک
والدین باید مطلع باشند که شکلگیری اعتمادبهنفس کودکان از سن ۱ الی ۵ سالگی خواهد بود؛ لذا در این بازه زمانی از هیچ راهکاری برای افزایش این ویژگی در کودک خود دریغ نکنند. برخی از والدین در این بازه زمانی بهصورت ناآگاهانه رفتارهایی دارند که باعث میشود اعتمادبهنفس کودک تضعیف شود.
قابلذکر است که بعد از پنجسالگی اعتمادبهنفس همچنان در کودکان رشد میکند؛ اما سرعت و پیشرفت چشمگیری ندارد. والدین نباید فراموش کنند که رشد اعتمادبهنفس در هر سنی و به هر مقداری اگر صورت گیرد ارزشمند است و نباید بعد از پنجسالگی راههای افزایش اعتماد به نفس در کودکان را فراموش کنند.
دلایل عدم اعتماد به نفس در کودکان
دلایل مختلفی وجود دارد که اعتمادبهنفس کودکان را از بین میبرد. پدر و مادرها باید با برنامهریزی درست این موارد را از زندگی کوک حذف کنند.
- سرزنش کردن مداوم کودک
- کتک زدن کودک
- کمتوجهی به کودک
- دعواکردن پدر و مادرها با یکدیگر مقابل کودک
- حمایت نشدن بچه توسط پدر و مادر در برابر زورگویی دیگران
- مراقبت زیاد از حد والدین از فرزند
- طلاق والدین
- مسخره شدن کودک توسط دیگران مخصوصاً والدین
- والد کنترلگر، متأسفانه برخی از والدین بهشدت سختگیر هستند و فرزندشان را در هر زمینهای تحتفشار میگذارند. این رفتار مخرب و نابجا بهشدت بر روی اعتمادبهنفس کودکان تأثیر میگذارد.
فرق خجالتی بودن با نداشتن اعتماد به نفس در کودک چیست؟
برخلاف باور عمده مردم، خجالتی بودن کودک با کمبود اعتمادبهنفس در کودکان ارتباطی ندارد و با یکدیگر متفاوت هستند. کودک خجالتی هنگام رویارویی با افراد دیگر، مضطرب و عصبی میشود. او ترجیح میدهد اوقات خود را در تنهایی و بهدور از دیگران سپری کند. در جمع بودن باعث بروز احساس اضطراب در او میشود زیرا از احتمالاتی مانند طردشدن یا مورد قضاوت قرارگرفتن میترسد؛ بنابراین تمایلی به برقراری ارتباط با افراد جامعه ندارند.
برخلاف خجالتی بودن، زمانی نشانه های عدم اعتماد به نفس در کودکان بروز پیدا میکنند که کودک به تواناییها و وجود خود شک کرده و خود را باور ندارد. کمبود اعتماد به نفس برخلاف خجالتی بودن، از درون خود کودک سرچشمه میگیرد و کودکانی با مشکل کمبود اعتمادبهنفس درگیر هستند از انجام اشتباهات و ناامید کردن دیگران میترسند.
دلایل ایجاد اعتماد به نفس در کودکان
رشد اعتمادبهنفس از همان دوران کودکی شروع میشود و بهمرورزمان توسعه مییابد. زمانی که بچهها از خانواده احساس امنیت، دوست داشته شدن و توجه کافی را دریافت کنند اعتمادبهنفس در آنها تقویت خواهد شد.
ورود بچهها از دوره نوزادی به نوپایی، خردسالی و… با انجامدادن و تجربهکردن کارهای مختلفی همراه است. هرچقدر که اعتمادبهنفس کودک بالاتر باشد بیشتر به سمت بهدستآوردن تجربههای جدید حرکت میکند.
وجود اعتمادبهنفس در کودکان و نوجوانان به آنها اجازه میدهد تا بدون ترس، فعالیتهای جدید را شروع کنند و خطرپذیر باشند. همچنین در مواجهه با مشکلات و مسائل مختلف بتوانند راههای متنوعی را برای رسیدن به موفقیت طی کنند.
اعتمادبهنفس باعث میشود تا کودکان انتقادپذیر شوند و برای بهبود مهارتهای خود همواره در حال تمرین و یادگیری باشند. کسب مهارتهای رفتاری مثبت سبب میشود که کودک در آینده از طرز تفکر مستقل بهرهمند شود.
علائم نداشتن اعتماد به نفس در کودکان
نشانه زیادی برای کمبود اعتمادبهنفس کودکان وجود دارد. جالب است بدانید خردسالان در مقایسه با تمامی افراد از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار هستند؛ لذا تشخیص کمبود این ویژگی در آنها کمتر اتفاق میافتد. مشکل اصلی والدین با کمبود اعتماد به نفس کودکان زمانی شروع میشود که فرزندانشان وارد دهه دوم زندگی خود خواهند شد. در ادامه با بررسی سه مورد از علائم کمبود اعتماد به نفس در کودکان سعی کردهایم به شما در پرورش کودکانتان در این سن کمک کنیم.
احساس ناکافی بودن
یکی از اصلیترین نشانههای عدم اعتماد به نفس کودکان احساس ناشایستگی است. جالب است بدانید کودکان ناخودآگاه شروع به مقایسه تلاشهایشان با دوستانشان خواهند کرد. پس نباید اجازه دهید احساس کافی نبودن به آنها دست دهد. درصورتیکه آنها احساس کنند بهاندازه هم سن و سالهایشان مفید نیستند احساس بیکفایت بودن میکنند و همین امر باعث میشود به مرور زمان به طور کامل اعتماد به نفس خود را از دست بدهند.
فراموش نکنید زمانی که کودکتان در چنین شرایط قرار گرفت میبایست استعداد کودکتان را تشخیص دهید و سریعاً جهت پرورش آن وارد عمل شوید تا احساس کافی نبودن رفع شود. درصورتیکه احساس میکنید فرزندتان به یک موضوع خاص علاقهمند است سعی کنید با او همگام شوید و در جهت رشد و ارتقای آن استعداد او را یاری دهید. کمککردن به موفق شدن و کسب مهارت در زمینه موردعلاقه فرزندتان یکی از راههای افزایش اعتمادبهنفس در کودکان است.
جلب توجه بیش از حد
کودکان از نوزادی تا رسیدن به ۱۰ سالگی با هر عملکرد کوچک یا ضعیفی نیز مورد تشویق والدین قرار میگیرند؛ اما وقتی که وارد دهه دوم زندگی (۱۱ الی ۲۰ سالگی) خود میشوند والدین انتظارات نابجا و بسیاری از آنها دارند. افزایش انتظارات از کودکان باعث میشود تا تلاشهای آنها با بزرگسالان مقایسه شود و در نتیجه تشویق و تأییدی که کودک نیاز دارد انجام نشود. عدم تشویق کودکان سبب میشود که اعتماد به نفس در کودکان بهخاطر عملکرد ضعیفی که داشتند از بین برود. به همین دلیل روانشناسان تاکید دارند بههیچعنوان کودکان را تحتفشار نگذارید و آنها را با انتظارات سختگیرانه سرکوب نکنید. همچنین کودک خود را برای هر عملکردی که دارد تشویق کرده تا انگیزه خود را برای انجام کارها از دست ندهد.
اگر احساس میکنید کودکتان همواره به دنبال جلبتوجه سایرین است و بدون تأیید آنها کاری را انجام نمیدهد، به کمبود اعتماد به نفس او شک کنید. برخی از کودکان بهقدری اعتماد به نفس خود را از دست میدهند که به دنبال جلبتوجه شدید و تشویق دیگران هستند.
بدگویی و فحش دادن به همسالانی که از او بهتر هستند
افزایش سن، باعث بالارفتن انتظارات والدین و آموزگاران از عملکرد نوجوانان خواهد شد. در صورتی که فرد عملکرد ضعیفی ارائه دهد نارضایتی سایرین را به دنبال دارد. به همین علت شروع به انتقادکردن از نوجوان خواهند کرد. اگر این اعلام نارضایتی از سمت فردی باشد که کودک به آن علاقهمند نیست تأثیری در اعتماد به نفس او نخواهد داشت؛ اما اگر کودک احساس کند شخص مورد علاقهاش از عملکرد او راضی نیست اعتماد به نفس خود را از دست میدهد. به همین دلیل افراد مورد اعتماد کودک مانند پدر، مادر یا مربی باید در رفتار خود دقت کافی داشته باشند تا باعث کاهش اعتماد به نفس کودک نشوند.
کودکانی که نمیتوانند موفقیت افراد دیگر مخصوصاً همسنهای خود را ببینند یعنی به دلیل رفتار والدین یا مربی و سرزنش مداوم همچنین مقایسه بیش از حد، اعتماد به نفس خود را از دست دادهاند. سعی کنید با توجه ویژه به کودک و بهکارگیری تکنیکهای مختلف، اعتماد به نفس در کودکان را تقویت کنید.
راههای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان
کودکان در سنین یک الی پنجسالگی بیشترین تأثیرپذیری را از اطرافیان دارند. به همین علت در این بازه مطابق با اصول روانشناسی با آنها رفتار کنید تا در بزرگسالی با کمبود اعتماد به نفس مواجه نشوند. در نظر داشته باشید راههای متعددی برای کمککردن به رشد اعتماد به نفس کودکان وجود دارد؛ لذا هیچگاه خود را محدود به یکی از این راهکارها نکنید و سعی داشته باشید متناسب با شرایط کودک تمامی توصیههای روانشناسی را انجام دهید. از روشهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
مسئولیت دادن به کودکان
جالب است بدانید تمام بچهها عاشق پذیرش مسئولیت هستند و از انجام کاری که به آنها واگذار میشود لذت میبرند. به همین علت والدین میبایست تلاش کنند تا مسئولیتهای ساده را به آنها واگذار کنند که کودک با انجام آن احساس لذت ناشی از موفقیت را بچشد.
زمانی که بچهها این احساس قابلاعتماد و قابلاتکا بودن را از والدین دریافت میکنند بهمرورزمان خودشان را باور خواهند کرد و قابلیتها و استعدادهای آنها نیز شکوفا میشود. ازاینرو روانشناسان همواره تاکید دارند برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان مسئولیتهای مختلفی را به آنها واگذار کنید.
نگرانی خود را در حضور کودک ابراز نکنید
کودکان نمادی از سر زندگی و شجاعت هستند. آنها بدون هیچ ترسی فعالیتها و نظرات خود را در هر زمینهای ابراز میکنند. متأسفانه والدین با بروز نگرانی خود بابت کارهای فرزندشان آنها را به عقبنشینی از انجام فعالیت مورد علاقهشان وادار میکنند. توصیه میکنیم بهعنوان یک والد در مواجهه با رفتارهای فرزندتان عاقلانه رفتار کرده و نگرانی خود را به آنها منتقل نکنید.
نگرانی و ترس شما در هر زمینهای باعث تضعیف عملکرد او خواهد شد؛ بنابراین با یک تدبیر درست، کودکتان را از خطرات دور نگه دارید. اما به هیچ عنوان با نگرانی بیمورد او را از انجام کارهای مورد علاقهاش منع نکنید.
روش درست تشویق کردن کودک
زمانی که کودکان یک کار یا مسئولیت را درست انجام میدهند انتظار تشویق از سمت پدر مادر یا مربی خود دارند. پس تشویق کردن یکی از اصلیترین پایههای تربیتی است. سعی کنید علایق و استعداد فرزندانتان را شناسایی کرده و برای تمرین کردن در آن زمینه او را تشویق کنید. نکته مهمی که میبایست در تمامی مراحل تربیتی به آن توجه داشته باشید این است که تشویق باید به اندازه و درست انجام شود و به هیچ عنوان به شکل باج دادن به کودک نباشد. زمانی که کودکان احساس کنند والدین به او باج میدهند به مرور زمان اعتماد به نفس در کودکان از بین خواهد رفت.
انتقاد نکردن بیش از حد از کودکان
کودکان ممکن است برخی از مسئولیتها را ناقص یا نادرست انجام دهند. به همین علت والدین میبایست در مواجهه با چنین شرایطی از سرزنش و انتقادهای بیرویه خودداری کنند. روانشناسان و مربیان تربیتی معتقدند در این شرایط با تشویق و تعریف از کودک و اجرای چند راهکار اصلاحی برای انجام بهتر وظایف، اعتماد به نفس او را در سطح بالایی نگه خواهید داشت.
حذف انتقاد از زندگی از مهمترین راههای افزایش اعتماد به نفس در کودکان است. چرا که زمانی که انتقادها زیاد باشد بچهها از انجام کارهای جدید میترسند و توانایی پذیرش سرزنش و انتقادهایی جدید را ندارند.
به کودکتان برچسب نزنید
هر انسانی نیاز دارد که در تمامی مراحل زندگی مورد تأیید قرار بگیرد. کودکان بیشتر از سایر افراد به تأیید شدن نیاز دارند. به همین علت زمانی که به فرزندتان برچسب میزنید و او را با عناوین مختلف صدا کنید به مرور زمان شاهد کاهش اعتماد به نفس او خواهید بود. برچسب زدن به کودک بار روانی منفی زیادی بر روی بچهها اعمال میکند. پس سعی کنید از تکرار عناوین تحقیرکننده بپرهیزید.
تشویق درست کودکان برای بروز استعداد
هر کودکی دارای مهارت و استعداد بینظیری است. به همین علت والدین باید تلاش کنند تا استعداد فرزندشان را بیابند. برجستهسازی توانمندیها از دیگر راه و روشهای افزایش اعتمادبهنفس در کودکان است.
به نظرات کودک اهمیت دهید
زمانی که بچهها بتوانند در کانون گرم خانواده بدون هیچ مشکلی نظرات خود را بیان کنند دیگر در سنین بالا از ابراز نظر و صحبتکردن در جمع نخواهند ترسید. سعی کنید به حرفهای کودکتان هرچند نادرست تا آخر گوش دهید و سپس در مورد نظری که دارد صحبت کنید.
درصورتیکه کودکان احساس کنند برای خانوادهشان مهم هستند و به نظرات آنها اهمیت داده میشود اعتمادبهنفس لازم جهت حضور در اجتماع را به دست میآورند.
الگوی مناسبی باشید
از دیگر راههای افزایش اعتمادبهنفس در کودکان درست رفتار کردن است. جالب است بدانید برای هر کودکی والدین نقش قهرمانان بینظیری دارند که تمام کارها و عملکردهایشان درست است. زمانی که شما یک فرد با اعتمادبهنفس بوده و مهارت و توانایی خود را باور داشته باشید میتوانید بهعنوان یک الگو کودکتان را به داشتن این مهارت تشویق کنید.
کودکان را شجاع و با شهامت تربیت کنید
زمانی که والدین میتوانند برای هر مسئولیت فرزندانشان را تشویق کنند به مرور زمان شاهد افزایش اعتماد به نفس در کودکان خواهند بود. در نظر داشته باشید مسئولیت کودکان حتی اگر کم و بیارزش باشد باید مورد تأیید والدین قرار بگیرد. پس اگر به صورت مکرر والدین آنها را تشویق کنند کودک تأییدی که لازم دارد از آنها دریافت کرده و دیگر بابت انجام کارهای جدید نمیترسد.
اجازه دهید کودک با سختیها مواجه شود
کودک خود را نازپرورده بار نیاورید. متأسفانه برخی از والدین اجازه نمیدهند که کودکشان با واقعیت زندگی روبرو شود. عدم مواجهه با مسیر زندگی باعث می. شود که آنها در بزرگسالی با مشکلات بیشتری دستوپنجه نرم کنند؛ چرا که مسیر درست حل مشکلات را یاد نگرفتهاند. والدین باید اجازه دهند که فرزندشان درک درستی از زندگی داشته باشد و متوجه شود که تمامی مراحل زندگی آسان و راحت نیست.
زمانی که خود کودک از همان سنین پایین به دنبال راهحلهایی برای حل مشکلات بگردد در بزرگسالی به مهارتها و تواناییهای خود ایمان دارد و در مواجهه با سختیها شکست نمیخورد. روانشناسان معتقدند مبارزه با سختیها روشی کارآمد برای افزایش اعتمادبهنفس در کودکان است.
مهارت ابراز احساسات را به کودکان یاد دهید
یکی دیگر از روشهای افزایش اعتماد به نفس کودکان ابراز احساسات است. زمانی که والدین بتوانند مهارت بیان احساسات را به فرزندشان یاد بدهند آنها خواهند توانست هر آن چیزی که در ذهن دارند را به زبان بیاورند و این کار باعث تقویت اعتماد به نفس در او خواهد شد؛ چرا که دیگر بار مشکلات ناشی از نبود توجه به احساساتش را تحمل نمیکند. بیان احساسات برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان دختر و بهخصوص پسران اهمیت بسیار زیادی دارد.
تقویت هوش کلامی برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان
طبق نظریه روانشناس معروف هاوارد گاردنر، کودکان از هوش چندگانه برخوردار هستند. باتوجهبه هوشهای مختلف در کودکان و تقویت آنها میتوانید اعتمادبهنفس کودکان خود را افزایش دهید. هوش کلامی بهعنوان توانایی استفاده از کلمات، زبانها و نوشتن تعریف میشود.
کودکانی که بهصورت ذاتی از هوش کلامی خوبی برخوردار هستند؛ توانایی سخنوری و تسلط کافی بر روی کلمات دارند. این کودکان میتوانند در زندگی شخصی و اجتماعی خود به موفقیتهای بزرگی دست پیدا کنند. این موفقیت پیرو انتقال صحیح مفهوم و برقراری ارتباط فوقالعاده با دیگران است؛ بنابراین تقویت هوش کلامی تأثیر مستقیمی بر اعتمادبهنفس در کودک دارد.
بازیهای مناسب برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان
استفاده از بازیهای مختلف و جذاب یکی دیگر از روشهای بالابردن اعتماد به نفس در کودکان است. انجام بازیهای مختلف و موفقیت در آنها باعث میشود کودک به توانایی خود ایمان پیدا کند. بازیهای ساختنی و لگویی مثال خوبی از این نوع بازیها هستند که با تقویت خلاقیت، باورها و تواناییها باعث افزایش اعتماد به نفس کودکان میشود.
بازیهای گروهی و دستهجمعی، انتخاب مناسبی برای کودکان خجالتی و با اعتماد به نفس کم است. بازیهای هیجانی و چندنفره بهتدریج به فرایند پرورش اعتماد به نفس، مهارتهای برقراری ارتباط و کار گروهی در کودکان کمک میکنند. پدر و مادرها میتوانند با استفاده از بازیهای مختلف مانند ساخت سازه، پازل، بازیهای فکری و هیجانی در کنار تقویت اعتماد به نفس، اوقات خوبی را در کنار یکدیگر سپری کنند.
پرورش اعتماد به نفس در کودکان با سنین مختلف
کودکان در طول زندگی خود دورههای متفاوتی از زندگی را تجربه میکنند. هرکدام از این دورهها یا بازههای سنی، ویژگیها و آموزههای مخصوص به خود را دارند. در سنین مختلف با روشهای متنوع یا بازیهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان، میتوانید به روند رشد فرزندانتان کمک کنید.
نوزادان و اعتماد به نفس
در ابتدای تولد، نوزادان تازه متولدشده، احساسی به نام اعتمادبهنفس ندارند. نوزادان هنوز شناختی از خود و تواناییهای متفاوت خود ندارند؛ بنابراین با این احساسات آشنا نیستند. اما میتوانید با رفتارهای صحیح، پایههای اعتماد به نفس کودک خود را بنا کنید.
تعاملات گرم با نوزاد، مراقبت، نوازش و لبخند زدنهای فراوان به نوزاد نشان میدهد که دوستداشتنی هستند و شما او را دوست دارید.
اعتماد به نفس در کودکان نوپا
در این سن، کودک بهتدریج درک درستی از تواناییها و ویژگیهای خاص خود پیدا میکند. برای بالابردن اعتمادبهنفس در کودکان این سن کافی است که روشهای زیر را انجام دهید.
- به کودکان خود حق انتخاب بدهید. انتخاب اسباببازی، مواد غذایی موردعلاقه، مثالهای صحیحی از این مورد هستند.
- به کودکان فرصت دهید تا نتایج جواب “نه” را درک کنند. این روش به کودکان یاد میدهد که تصمیمات آنها عواقبی دارد.
- فضای اکتشاف و شناخت محیط را برای آنها فراهم کنید اما در صورت نیاز برای کمک به آنها آماده باشید.
- موقعیتهای اجتماعی دشوار را به کودکان آموزش دهید.
افزایش اعتماد به نفس در کودکان در دوران پیش دبستانی
به طور معمول کودکان در این سن خود را با هم سن و سالان مقایسه میکنند و از خود میپرسند که آیا بهترین، سریعترین و بزرگترین فرد میان آنها هستند. در این مرحله شما میتوانید در پرورش صحیح اعتمادبهنفس کودکان نقش مهمی ایفا کنید. به فرزندان خود آموزش دهید تا برای تواناییهای خود ارزش قائل شوند.
- به کودکان خود بازخورد سازنده و درست بدهید.
- توضیح دهید که ازدستدادن و باختن بخش جداناپذیری از زندگی است.
- بازیهای افزایش اعتمادبهنفس در کودکان با آنها انجام دهید.
- فرزندان خود را تشویق کنید تا در کارهای ساده خانه مشارکت داشته باشند.
- به علایق کودکان توجه کرده و خود را نسبت به آنها مشتاق نشان دهید.
افزایش اعتماد به نفس در کودکان در دوران دبستان
در این دوران اعتماد به نفس کودکان به عوامل بسیار زیاد و متنوعی بستگی دارد. ممکن است کودکان خود را در زمینههای مختلف با دوستان و همکلاسیهای خود مقایسه کنند. این مقایسه کردن گاهی مواقع میتواند منجر به کمبود اعتماد به نفس شود. زیرا کودکان برای اولینبار در مقایسه با دیگران احساس میکنند که کمتر از دیگران توانایی دارند. پرورش اعتماد به نفس کودکان به آنها کمک میکند تا خود را دوست داشته باشند و درک کنند که برای ارزشمند بودن نیازی نیست کامل باشند.
از روشهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان در این دوران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در پایان روز و اتمام مدرسه، نوازش و محبت بیشتری به کودکان خود هدیه دهید.
- به میزان تلاش و شجاعتی که کودکان برای رسیدن به یک هدف میگذارند؛ توجه کنید.
- کودکان را تشویق کنید تا در صورت کسب نکردن نتیجه مطلوب، دوباره تلاش کنند.
- در موقعیتهای اجتماعی دشوار به کودکان کمک کنید.
- با تعامل با معلم کودکان برای اطلاع از وضعیت آنها، رابطه خوبی را میان خانه و مدرسه ایجاد کنید.
عوارض عدم اعتماد به نفس در کودک
زمانی که والدین نتوانند خودباوری را در کودک از سن پایین تقویت کنند، در بزرگسالی با مشکلات زیادی از جمله عدم مسئولیتپذیری و انجام درست کارها روبهرو میشود. همچنین چون فرد از همان سن کم به نظرات و عقایدش ارزش ندادهاند نمیتواند بهخوبی در مورد عقاید و نظرات خود صحبت کند. به همین دلیل برای تربیت یک کودک موفق تلاش کنید راههای مختلف افزایش اعتماد به نفس در کودکان را یاد بگیرید و آنها را در تربیت فرزندتان به کار ببرید.
سؤالات متداول
عوامل فراوانی مانند سرزنش کردن مداوم کودک، کمتوجهی، دعواکردن پدر و مادر مقابل کودک، طلاق والدین، مسخره کردن کودک و حمایت نشدن او در برابر زورگویی، بر کاهش و ازبینرفتن اعتمادبهنفس کودک تأثیر دارد.
احساس کافی نبودن، جلبتوجه بیش از حد و فحاشی به افراد بهتر، نشانههای کمبود اعتماد به نفس در کودکان است.
احساس اعتماد به نفس در کودکان، حس درونی بوده و وجود آن نشاندهنده باور به تواناییها و ارزش خود است.