لجبازی در کودکان 6 ساله رفتاری طبیعی است که ریشه در تمایل ذاتی آنها به استقلال دارد. آنها در حال کشف دنیای اطراف خود هستند و میخواهند از تواناییهایشان برای کنترل امور استفاده کنند. از آنجایی که هنوز درک کامل و مهارتهای ارتباطی کافی ندارند، ممکن است با لجبازی و مقاومت در برابر خواستههای دیگران، این نیاز به استقلال را بروز دهند.
این رفتارها میتوانند در قالبهای مختلفی مانند مخالفت با پوشیدن لباس مشخص، اصرار به انجام کارهای به روش خود یا امتناع از انجام کارهای محولشده بروز کنند. درک این روند طبیعی رشد، اولین قدم برای مواجهه صحیح با لجبازی کودک 6 ساله است. با درک این نکته، میتوانید با آگاهی و صبر بیشتری به تعامل با او بپردازید و زمینه را برای پرورش استقلال و شخصیت او فراهم کنید.
شناخت علائم و نشانههای لجبازی در کودکان 6 ساله
کودکان 6 ساله در حال گذار به مرحلهای از استقلال و خودآگاهی هستند. این مرحله میتواند همراه با چالشهایی مانند لجبازی باشد. لجبازی در کودکان 6 ساله ، به معنای نارضایتی کودک از محدودیتها و تلاش برای کنترل محیط اطراف است. در این سن، کودک به دنبال ایجاد هویت و استقلال خود و همچنین کسب مهارتهای جدید است. اما لجبازی بیش از حد، میتواند نشانهای از مشکلات عمیقتر باشد. شناخت علائم لجبازی در کودک شش ساله به والدین کمک میکند تا به کودک خود کمک و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنند.
در ادامه به مهمترین علائم لجبازی در کودکان 6 ساله اشاره میکنیم:
1. مقاومت سرسختانه در برابر درخواستها
در این سن، کودک 6 ساله شما شروع به درک قوانین و محدودیتها میکند و ممکن است برای آزمایش این محدودیتها، سرسختانه در برابر دستورات و درخواستهای والدین مقاومت کند. این مقاومت میتواند به شکل امتناع از انجام کارهای ساده مانند لباس پوشیدن، رفتن به رختخواب، یا خوردن غذا، یا به شکل انجام کارهای غیرمجاز مانند بازی با وسایل خطرناک یا صحبت با غریبهها ظاهر شود.
مقاومت در برابر دستورات، ممکن است به شکل “نه” گفتن به همه چیز، گریه، فریاد، یا سکوت و عدم همکاری باشد. اگر این مقاومت به طور مداوم و در همه زمینههای زندگی کودک اتفاق میافتد، میتواند نشانه لجبازی در کودک شش ساله باشد. در اینجا چند مثال از مقاومت سرسختانه در برابر درخواستها در یک کودک 6 ساله وجود دارد:
- کودک در زمان شام، به جای خوردن سبزیجات، فقط میخواهد سیب زمینی بخورد.
- کودک از انجام تکالیف مدرسه امتناع میکند و به جای آن به بازی با اسباب بازیهایش میپردازد.
- کودک حاضر نیست لباس گرم بپوشد و به طور مداوم از انجام این کار مقاومت میکند.
- کودک به جای رفتن به تختخواب، به بازی در اتاقش ادامه میدهد و در برابر رفتن به خواب مقاومت میکند.
در این شرایط، مهم است که والدین با صبر و حوصله و با استفاده از روشهای موثر با لجبازی در کودکان 6 ساله خود برخورد کنند.
2. انجام کارهای عمدی برای جلب توجه
کودکان در سن 6 سالگی به دنبال جلب توجه والدین و اطرافیان خود هستند. این توجه میتواند به شکل مثبت و منفی باشد. اگر کودک به دنبال جلب توجه به شکل منفی باشد، ممکن است رفتارهای لجبازانه مانند گریه و فریاد، انجام کارهای خطرناک یا مخرب و یا عدم همکاری را انجام دهد. این کارها به هدف جلب توجه والدین و ایجاد واکنش از سوی آنها انجام میشود.
نکاتی برای شناسایی لجبازی در کودکان 6 ساله و رفتارهایی برای جلب توجه منفی:
- کودک به طور ناگهانی و بدون دلیل معقول گریه میکند.
- کودک به طور عمدی وسایل خود را خراب میکند یا به وسایل دیگران آسیب میزند.
- کودک در مجاورت با والدین و در زمان حضور آنها، رفتارهای بد و آزاردهنده از خود نشان میدهد.
والدین باید به کودک خود بیاموزند که میتوانند با استفاده از رفتارهای مثبت و صحیح توجه والدین خود را جلب کنند.
نقش والدین در مدیریت رفتار لجبازی در کودکان 6 ساله
والدین نقش اساسی در مدیریت لجبازی کودک 6 ساله دارند. درک علتهای لجبازی و برخورد اصولی و صبورانه با این رفتار از اهمیت بالایی برخوردار است.
- برخورد با ملایمت و احترام
- صحبت مستقیم و قاطعانه با کودک
- بیان واضح خواستهها و انتظارات
- پرهیز از مقایسه کودک با دیگران
- تقویت رفتارهای مثبت و ارائه پاداش مناسب
تمامی این موارد در مقابله با لجبازی در کودکان 6 ساله میتواند زمینه ایجاد رابطه سالم و سازنده را فراهم کند. به عنوان الگوی کودک، والدین باید در رفتار و گفتار خود به آرامش و حوصله توجه داشته باشند و از رفتارهای لجبازانه و پرخاشگرانه پرهیز کنند.
داشتن روال و برنامه مشخص، پرهیز از تناقض در تصمیمگیریها، تعیین قوانین روشن و عادلانه، آموزش مفهوم مسئولیت و عواقب به کودک و اجرای آن به صورت منظم، به کودک کمک میکند تا قوانین و حدود را درک کند.
با ایجاد فرصتهایی برای تصمیمگیری در مسائل ساده، انجام کارها به صورت مستقل و تجربه عواقب تصمیمهای خود، به کودک کمک کنید تا حس استقلال و اعتماد به نفس کسب کند.
هنگام مواجهه با لجبازی در کودک شش ساله، حفظ آرامش و خونسردی والدین از اهمیت ویژهای برخوردار است. والدین باید از سرزنش، تهدید، تحقیر و تنبیه کودک پرهیز کنند و در عوض به دنبال راهکارهای سازنده برای حل مسئله باشند.
ابراز محبت و توجه به کودک، گوش دادن فعال به صحبتهای او، درک احساسات و نیازهای او، ایجاد حس امنیت و محبت بیقید و شرط، از بروز رفتارهای لجبازانه و تقویت حس استقلال کودک جلوگیری میکند.
با در نظر گرفتن این نکات و ایجاد صبر و آگاهی، والدین میتوانند به کودک خود کمک کنند تا ضمن برآورده شدن نیاز به استقلال، مهارتهای سازگاری، مدیریت خشم و مقابله با موقعیتهای مختلف را بیاموزد.
راههای کاهش لجبازی در کودکان 6 ساله
لجبازی در شش سالگی کودکان اغلب ریشه در احساس ناامنی و عدم کنترل بر زندگیشان دارد. برای کاهش لجبازی در کودکان 6 ساله، ایجاد فضایی امن و حمایتی برای کودک بسیار مهم است.
به او اجازه دهید احساساتش را آزادانه بیان کند و به جای سرکوب کردن، به آنها گوش دهید و آنها را درک کنید.
با صبر و حوصله، به کودک بیاموزید که احساساتش طبیعی هستند و راههای سالمی برای ابراز آنها وجود دارد.
از لحن آرام و محبتآمیز استفاده کنید و به جای تنبیه، با او درباره احساساتش صحبت کنید.
به او نشان دهید که به او اعتماد دارید و برای او اهمیت قائلید. این کار به کودک کمک میکند تا احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد و تمایل به لجبازی در او کاهش یابد.
کودکان شش ساله در حال یادگیری مهارتهای حل مسئله و مدیریت خشم هستند. به جای اینکه به طور مستقیم به لجبازی کودک واکنش نشان دهید، به او فرصت دهید تا در حل مسئله فعالانه شرکت کند. مثلاً، اگر کودک از انجام تکالیف خودداری میکند، از او بپرسید چرا این کار را انجام نمیدهد و به همراه او راهحلهایی برای رفع مشکل پیدا کنید. به او بیاموزید که چگونه به جای فریاد زدن و لجبازی، از کلمات برای بیان احساساتش و حل مشکلات استفاده کند.
