زمان تخمینی مطالعه: 12 دقیقه
آیا در حال آمادهشدن برای آزمون کنکور هستید و احساس میکنید مسیر پیش رویتان ناشناخته و پر از سختی است؟ قابلدرک است که دانشآموزان در دوران کنکور با مسائل متعدد و چالشهای زیادی دستوپنجه نرم کنند و درباره احتمال موفقیت در کنکور نگرانی و شک و تردیدهای زیادی داشته باشند. اما امروزه با افزایش آگاهی و اطلاعات، روشها و نکات مختلفی وجود دارند که استفاده از آنها به موفقیت در این مسیر کمک میکند و بهکارگیری آنها مسیر موفقیت در کنکور را بسیار هموار میکند.
یک نکته بسیار مهم در دوران کنکور این است که دانشآموزان باید مراقب سلامت روان و جسم خود نیز باشند تا با عواقب جدی شایع در این دوران روبرو نشوند. در این مقاله به نکات و روشهای لازم برای موفقیت در کنکور، و همچنین حفظ سلامتی در دوران کنکور میپردازیم.
پیشنیازهای موفقیت در کنکور چیست؟
اگرچه موفقیت در کنکور و کسب نتیجه دلخواه کار آسانی نیست، اما غیرممکن و دور از باور نیز نیست. هرساله تعداد زیادی از دانشآموزان در رشتههای مختلف خود را برای رقابت بر سر بهدستآوردن تعداد محدود صندلی دانشگاه آماده میکنند. این پروسه میتواند اضطراب و فشار زیادی را بر دانشآموزان تحمیل کند؛ اما راههایی وجود دارد که با کمک آنها میتوان از فشار کنکور کاست و در آن موفق شد. داشتن یک برنامهریزی دقیق و عمل به آن، یادگیری مهارتهای مطالعه و آزمون دادن، حفظ نظم و تلاش جدی از عوامل موفقیت در مسیر کنکور محسوب میشوند.
عوامل موفقیت در کنکور چیست؟
آشنایی با آزمون کنکور
کسب اطلاعات صحیح و کافی درباره چگونگی کنکور، نحوه برگزاری، مدتزمان آزمون، تعداد و انواع درسها، سرفصلهای آزمون، منابع و… از اصلیترین و ابتداییترین قدمها برای موفقیت در کنکور است.
توجه به ضرایب دروس و فصلها
با بررسی قوانین کنکور و ارزیابی روند طرح سؤال در سالهای قبل، اطلاعات مفیدی در خصوص اینکه هر درس چه ضریبی دارد و در هر درس کدام مباحث اهمیت بیشتری دارند به دست میآورید. از دروس مختلف و مباحث مربوط به هرکدام فهرستی تهیه کنید و بخشهای مهمتر را در آن مشخص و اولویتبندی کنید. این فهرست به برنامهریزی هدفمند و منسجم برای مطالعه کمک میکند.
استفاده از منابع جامع و کامل
منابعی که داوطلبان برای مطالعه و تستزنی انتخاب میکنند عامل بسیار مهمی برای موفقیت در کنکور است. امروزه کتابهای درسنامه و آزمودن زیادی در بازار وجود دارد. داوطلبان باید با کسب اطلاعات صحیح و مشورت با استادان، مشاوران و رتبههای برتر سالهای گذشته بهترین منابع را انتخاب کنند. نکته دیگر در خصوص انتخاب منابع، خودداری از خریدن چندین کتاب مختلف برای یک درس است. توصیه میشود بجای استفاده از چندین کتاب، یک یا دو منبع مناسب انتخاب کنید و بارها همان را تمرین و مرور کنید.
برنامهریزی اصولی
برنامهریزی برای هر داوطلب باید شخصیسازی شده و متناسب با نیازها، توانمندی و شرایط وی باشد تا موجب موفقیت در کنکور شود. از ویژگیهای یک برنامهریزی اصولی و مناسب میتوان به این موارد اشاره کرد:
- تعیین زمان معین برای مطالعه مباحث درسی مختلف؛ این کار علاوه بر اینکه باعث بهموقع تمامکردن دروس میشود، از اضطراب داوطلبان میکاهد و به آنها آرامش خاطر میدهد.
- واقعبینانه و منطقیبودن برنامه متناسب با حجم، اهمیت و شدت سختی هر مبحث درسی؛ چراکه در غیر این صورت اثرات مخربی مانند کاهش انگیزه، اضطراب، احساس ناکامی و عدم کفایت بهجای میگذارد.
- حفظ تنوع درسی در هر روز و در طی هفته و خودداری از یکنواختی برنامه
- برنامهریزی بهگونهای که مطالعه مباحث درسی در زمان مناسبی به پایان برسد و نزدیک به کنکور، زمان کافی برای مرور، تستزنی و تقویت نقاط ضعف وجود داشته باشد.
انتخاب مکان مناسب درسخواندن
انتخاب یک مکان مشخص برای مطالعهکردن، به مؤثربودن روند مطالعه کمک میکند. مکان مطالعه باید آرام و بهدوراز عوامل حواسپرت کننده باشد تا فرد شرایط لازم و تمرکز کافی برای مطالعه را داشته باشد. برای مثال داشتن میز و صندلی راحت و مناسب، وجود نور کافی و تهویه مناسب هوا از مولفههای محیط مناسب مطالعه هستند.
حذف یا محدودکردن عوامل حواسپرتی
مسیر مطالعه برای موفقیت در کنکور طولانی و گاه فرساینده است. در این مسیر محرکهای مختلفی ممکن است حواس دانشآموز را از تمرکز بر مسیرش منحرف کنند. برای مقابله با تأثیر منفی این عوامل لازم است که در قدم اول، هر فرد محرکهای حواسپرت کننده احتمالی برای خود را شناسایی کند. قدم بعدی اقدام برای بهحداقلرساندن این محرکها از دسترس فرد است تا بتواند بر تلاش برای هدف خود متمرکز بماند. شایعترین عامل حواسپرتی در دنیای امروز تلفن همراه و فضای مجازی است. ضروری است که دانشآموزان نسبت به این مسئله هشیار باشند و برای مدیریت استفاده از فضای مجازی و تلفن همراه برنامه مشخصی داشته باشند و زمان محدودی را به استفاده از آن اختصاص دهند. همچنین توصیه میشود که حین مطالعه، تلفن همراه را از دسترس خود دورنگه دارند.
مدیریت زمان
مهمترین توصیه برای تمام جوانب زندگی یادگیری مدیریت زمان به بهترین و کارآمدترین شیوه است. در صورت داشتن مهارت مدیریت زمان، مسیر مطالعه و تلاش برای موفقیت در کنکور بسیار هموار میشود. تقسیم کارها بر حسب اولویت و اختصاص زمان مناسب برای هرکدام در طول روز، اصل اساسی در مدیریت زمان است.
تمرین و تلاش مستمر
تلاش مداوم و حفظ استمرار در تلاش کلید اصلی موفقیت در کنکور است. جملهای منسوب به توماس ادیسون وجود دارد که بیان میکند «موفقیت و نبوغ یک درصد انگیزه است و نود و نه درصد تلاشکردن» این جمله بهخوبی نشاندهنده اهمیت تلاش مداوم برای رسیدن به هدف و موفقیت در کنکور و باقی موقعیتهای زندگی است.
نکته مهم درباره تلاشکردن این است که نیازی نیست برای رسیدن به هدف خود خستگیناپذیر باشید! بلکه بهعنوان انسانهای سالم و طبیعی، نیاز است که هرازچندگاهی استراحت و تجدید قوا کنید تا بتوانید به تلاش برای موفقیت در کنکور ادامه دهید.
داشتن روتین روزانه
انجام کارها از روی عادت بسیار راحتتر از آن است که هر بار از نیروی اراده و همت خود استفاده کنید! برایآنکه هر روز برای بالا نگهداشتن ساعت مطالعه خود تقلا نکنید، برنامه مطالعاتی خود را به شکل یک روتین منظم درآورید و هر روز به آن عمل کنید.
کمکگرفتن از متخصصان و مشاوران کنکور
درصورتیکه در هر یک از مراحل آمادهشدن برای کسب موفقیت در کنکور با سؤال یا چالشی روبرو شوید، میتوانید از مشاوران تحصیلی و متخصصان این حوزه کمک و راهنمایی بگیرید. البته لازم است در انتخاب مشاور تحصیلی خود دقت لازم را به خرج دهید و به سراغ افرادی بروید که در این حوزه به شکل تخصصی آموزشدیدهاند و تجربه دارند.
داشتن سبک زندگی سالم: سلامتی پیششرط اصلی برای تمامی قدمهای زندگی – از جمله پیروزی در کنکور – است. زمانی که افراد از سلامت جسمانی و روانی خوبی برخوردار نباشند نمیتوانند به طور مؤثر و مفید بر سایر جنبههای زندگی خودکار کنند.
برای برخورداری از سلامت جسمانی داشتن خواب کافی، تغذیه مفید و مناسب، مصرف مایعات کافی، ورزش و فعالیت بدنی، استراحت و تفریح و مصرف مکملهای غذایی و دارویی لازم هستند.
برای برخورداری از سلامت روانی روشهایی مانند دوری از محرکهای آسیبزا، مراجعه به روانشناس و روانپزشک، انجام فعالیتهایی مانند یوگا و مدیتیشن، حفظ ارتباطات سالم و نزدیک با عزیزان، داشتن فعالیت جسمی، برخورداری از نور خورشید به میزان کافی و پرداختن به فعالیتهای جانبی موردعلاقه کمککننده هستند.
رازهای موفقیت در کنکور چیست؟
تمرکز
یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت در این راه داشتن تمرکز کافی و پایدار است. حفظ تمرکز چه در زمان مطالعه و چه در زمان آزمون دادن بسیار مهم است. ترکیب تمرکز در کنار برنامهریزی مناسب و تلاش کافی موفقیت در کنکور را برای شما در پی خواهد داشت. تمرکز داشتن یک مهارت است که با تمرین بیشتر میشود. با تمرکز شما راحتتر و سریعتر مطالب را یاد میگیرید، به ذهن میسپارید و بعداً آنها را به یاد میآورید.
زود تمامکردن درسها
هرچه زودتر مطالعه بودجهبندی دروس را به پایان برسانید، زمان بیشتری برای تستزنی، تمرین، ارزیابی آموختههای خود و پر کردن خطاها و ایرادات درسی خواهید داشت. اگر تا روزهای آخر همچنان مشغول مطالعه مطالب جدید باشید، نه فرصتی برای مرور و ارزیابی آنها خواهید داشت و نه میتوانید آنچه قبلاً مطالعه کردهاید را مرور کنید. در این شرایط آمادگی شما برای پاسخدادن به سؤالات هر دودسته مطالب کم خواهد بود.
خلاصهنویسی و یادداشتبرداری
اگرچه ممکن است نوشتن زمان زیادی از شما بگیرد، اما این کار به یادگیری و بخاطرسپاری مطالب کمک چشمگیری میکند. برایآنکه در خلاصهنویسی خود، همه مطالب را یادداشت نکنید نیاز است تا بهترین شیوه خلاصهنویسی را از طریق تجربه، تمرین و یادگیری راههای مختلف خلاصهنویسی فرابگیرید. سریالنویسی و کلیدواژهنویسی، جدول و نمودار، نکتهنویسی، حاشیهنویسی در کتاب، هایلایت کردن و درخت حافظه از جمله روشهای رایج برای خلاصهنویسی هستند.
شرکت در آزمونهای شبیهساز کنکور
شرکت در آزمونهای آزمایشی فرصت خوبی برای تمرین برای امتحان اصلی در فضای آزمون و همچنین ارزیابی شرایط خود درباره احتمال موفقیت در کنکور است. قرارگرفتن در جو آزمون، مدیریت زمان، مدیریت نحوه پاسخدهی به سؤالات و دقت به درنظرگرفتن نمرهمنفی از جمله ویژگیهای منحصربهفرد آزمونهای آزمایشی است. همچنین کارنامه آزمایشی، اطلاعات تخمینی قابلتوجهی درباره وضعیت هر فرد نسبت به سایر داوطلبان رقیب او میدهد. فایده دیگر آزمون آزمایشی مربوط به تحلیل آزمون است. با تحلیل سؤالات میتوان به نقاط قوت و ضعف خود در هر درس پی برد و برنامه ریزی درسی را مطابق نیاز اصلاح کرد.
شناسایی مباحث موردعلاقه و نقاط قوت
گاهی صرف وقت و انرژی زیاد برای یادگیری مباحثی که برایتان دشوار است انتخاب خوبی نیست. کنکور یک آزمون رقابتی است و موفقیت در کنکور، علاوه بر دانش زیاد نیاز به توانایی برنامه ریزی و مدیریت انرژی و وقت دارد. معمولاً توصیه میشود عمد وقت خود را صرف مباحث و دروس رتبه سازی کنید که هم مهمتر هستند و هم در پاسخ به آنها توانمندی بیشتری دارید.
شناسایی نقاط ضعف قابلاصلاح
ازآنجاییکه کنکور یک آزمون رقابتی است، شاید وقتگذاشتن بر یادگیری مباحثی که اهمیت چندانی ندارند و یادگیری آنها برایتان خیلی دشوار است انتخاب چندان عقلانیای نباشد. اما گاهی حذف یک مبحث تصمیم درستی نیست؛ چراکه ممکن است آن مبحث از اهمیت زیادی برخوردار باشد، پیشنیاز یادگیری مباحث دیگر باشد، یا اینکه اگر زمان و تلاش کافی صرف کنید میتوانید از عهده پاسخگویی به سؤالات آن برآیید. در چنین مواردی اصلاحکردن و یادگیری این نقاط ضعف بهتر از حذفکردن آنها است. مسئله اساسی در برخورد با این موارد، ارزیابی صحیح نقاط ضعف و شناسایی هوشمندانه موارد قابلاصلاح است. برای این تصمیمگیری از کمک مشاوران کنکور که بر اهمیت مباحث مختلف تسلط و آشنایی دارند نیز میتوانید استفاده کنید.
جملات انگیزشی برای موفقیت در کنکور
گاهی شنیدن و خواندن برخی جملات ما را وادار به ادامهدادن میکند و انگیزه ما را برای رسیدن به هدفی مثل موفقیت در کنکور بیشتر میکند. این جملات برای هر کس ممکن است متفاوت باشد. خوب است که چند جمله محبوب خود را روی کاغذی یادداشت کنید و جلوی چشمتان بگذارید تا هر روز هدفتان را به شما یادآوری کنند و شما را برای تلاشکردن تشویق کنند. در ادامه چند مورد از این جملات را برای شما آوردهایم:
- به نظرم میرسد هرچه سختتر کار میکنم، شانس بیشتری هم به سراغم میآید! – توماس جفرسون
- انگیزه چیزی است که شما را به برداشتن گام نخست ترغیب میکند، عادت اما شما را به رفتن ادامه راه وامیدارد. – جیم ریون
- موفقیت مجموع تلاشهای کوچک و تکرار روزبهروز آنها است، حتی اگر هیچ نشانهای از موفقیت نمیبینید. – رابرت کالیر
- سفر هزارکیلومتری با قدم اول شروع میشود. – لائوتسه
- رؤیاها رایگان هستند، ولی مسیر تحقق آنها اینطور نیست. باید برای رؤیای خود تلاش کنید. – جان سی. مکسول
- کسنی که نتوانند به خود انگیزه دهند مجبورند به متوسطبودن قانع باشند، هر چقدر هم دیگر استعدادهای آنها چشمگیر باشد. – اندرو کارنگی
- راه رسیدن به موفقیت و شکست دقیقاً از یک مسیر میگذرد، این شما هستید که انتخاب میکنید در شکستها متوقف شوید یا به مقصد موفقیت پیشروی کنید. – کالین دیویس
- یک درصد موفقیت از استعداد ذاتی، و نود و نه درصد آن از تلاشکردن حاصل میشود. – توماس ادیسون
- لازم نیست حتماً عالی باشی تا شروع کنی، ولی حتماً باید شروع کنی تا بتوانی عالی باشی. – زیگ زیگلار
- تنها مسیر غیرممکن، مسیری است که هنوز شروع نکردهای. – آنتونی رابینز
- موانع آن چیزهای ترسناکی هستند که وقتی چشمانت را از روی هدفت برداری میبینی. – هنری فورد
- اگر میخواهید یک تغییر دائمی ایجاد کنید، به حجم مشکلات خود توجه نکنید و شروع به تمرکز بر تواناییهای خود کنید. – تی هارو اکر
- هیچکس به جز خودمان ما را نجات نمیدهد. ما خود باید مسیر را طی کنیم. – بودا
سؤالات متداول
داشتن انگیزه و هدفمندی
تلاش مداوم و جدی
حفظ نظم، عزم و اراده
داشتن یک برنامهریزی دقیق و عمل به آن
تسلط بر منابع درسی
شخصیسازی برنامه بر اساس نیازها، توانمندی و شرایط هر داوطلب
تعیین زمان معین برای مطالعه مباحث درسی مختلف
واقعبینانه و منطقی بودن برنامه متناسب با حجم، اهمیت و شدت سختی هر مبحث درسی
