زمان تقریبی مطالعه: 13 دقیقه
تکامل تدریجی مهارت‌های جسمانی و ذهنی کودک در ماه‌های آخر اولین سال زندگی اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل پدر و مادر برای سرگرم کردن کودکان ده ماهه باید روش‌هایی را انتخاب کنند که علاوه بر بازی با نوزاد ده ماهه، مهارت‌های لازم را در وی پرورش دهند. در این مقاله اطلاعاتی راجع به نحوه بازی برای نوزاد ده ماهه ارائه می‌دهیم و بهترین سرگرمی‌هایی که برای کودکان در این سن وجود دارد را معرفی خواهیم کرد.
اهمیت بازی با نوزاد ده ماهه
بازی با کودک ده ماهه، جذاب و سرگرم کننده است. اما آیا می‌دانستید در کنار همین بازی‌ها می‌توانید به فرزندتان آموزش بدهید و مهارت و هوش‌های چندگانه او را تقویت کنید؟
کودکی که به ده ماهگی رسیده، شناخت خوبی نسبت به محیط اطراف پیدا کرده است. او تقریباً می‌تواند بدون کمک روی پاهای خود بایستد و حتی دو سه قدم راه برود. نزدیکانش را به خوبی می‌شناسد؛ پدر، مادر و حتی خواهر یا برادرش را صدا می‌کند. ممکن است نتواند اسم‌ها را بیان کند؛ اما قادر است با صداهای نامفهوم و زبان کودکانه‌اش، منظور خود را بیان کند و به خواسته‌هایش برسد.
وقتی کودک بازی می‌کند و به اهدافش می‌رسد یا برنده می‌شود، احساس غرور می‌کند و اعتماد به نفسش تقویت خواهد شد. هماهنگی دست‌ها و چشم‌ها در هنگام بازی با نوزاد ده ماهه به خوبی تقویت می‌شود و او کم‌کم می‌تواند کارهایی مانند غذا خوردن یا ریختن آب در لیوان بدون کمک را هم انجام بدهد. در چنین مواردی مانع نوزاد نشوید و سعی کنید با پهن کردن یک پارچه بزرگ در زیر دست و پایش او را تشویق کنید تا کار مورد نظرش را انجام دهد.
تأثیر بازی بر هوش کودک ده ماهه
بازی با نوزاد 10 ماهه روش مناسبی برای رشد مهارت‌های گوناگون در کودک شماست. با تقویت مهارت‌ها و هوش‌های چندگانه، در سال‌های بعدی فرزندی خلاق، معتمد به نفس و مستقل خواهید داشت. تنوع روش‌های بازی با نوزاد ده ماهه به شما کمک می‌کند تمام هوش‌های گاردنر را در فرزندتان تقویت کنید و همچنین تشخیص بدهید که هوش غالب فرزند شما کدام است. به عنوان مثال اگر فرزندتان از بازی در پارک و تعامل با بچه‌های دیگر لذت می‌برد، احتمالاً هوش بین فردی بالایی دارد.
مهارت حل مسئله یکی از مهم‌ترین توانایی‌هایی است که کودکان باید از همان سال اول زندگی آن را فرابگیرند. شما در بازی‌های مختلف می‌توانید حل مسئله را به فرزندتان یاد بدهید و او را تشویق کنید تا به جای گریه کردن و جیغ زدن، کار مفیدتری انجام بدهد. برای بازی با کودک ده ماهه قرار نیست برای یادگیری این مهارت، کار سختی که در توانش نیست را انجام بدهد. فقط کافی است برای حل مشکلات به شیوه‌ای که خودش می‌تواند، راه حل پیدا کند. مثلاً هنگامی‌که مانعی بر سر راه دید، آن را دور بزند و یا تحت نظارت شما از آن بالا برود و از سمت دیگری پایین بیاید.
چگونه با کودک ده ماهه خود بازی کنیم؟
انتخاب بازی برای نوزاد ده ماهه، کمی حوصله می‌خواهد. پیش از اینکه مشغول بازی با فرزندتان شوید، زمان کوتاهی را برای انتخاب روش بازی با نوزاد ده ماهه مناسب صرف کنید تا هم کارهای تکراری انجام ندهید و هم تصمیم بگیرید که در هر روز روی کدام یک از مهارت‌های کودک کار کنید. تعدادی از روش‌های بازی با کودکان ده ماهه مناسب در این سن عبارتند از:
روی هم چیدن قطعات
قرار دادن تکه‌های لگو روی هم برای بازی با نوزاد ده ماهه، انتخاب مناسبی است. به شرطی که آجرهای آن بزرگ باشند و حواس شما به کودک باشد تا آن‌ها را در دهان نگذارد. ساختن برج و خراب کردن آن کاری لذت بخش برای کودکان است.
این کار را می‌توانید با تکه‌های خرد شده سبزیجاتی چون هویج، لوبیا سبز پخته شده یا سیب‌زمینی پخته شده انجام دهید. با این کار می‌توانید هم‌زمان کودک را تشویق به خوردن آن‌ها کنید تا ویتامین‌های ضروری بدنش را هم تأمین کرده باشید.
ایجاد صدا با دو دست
کف زدن با دست‌ها کاری ساده است و نوزاد خیلی زود آن را یاد می‌گیرد. برای افزایش مهارت‌های حرکتی و ذهنی در بازی با نوزاد ده ماهه، بهتر است دو تکه چوب یا دو عدد قاشق را به دو دست کودک بدهید و به او نشان بدهید که چگونه آن‌ها را به هم بکوبد. در ابتدا بی‌هدف این کار را انجام می‌دهد. اما کم‌کم یاد می‌گیرد آن‌ها را به‌صورت ریتمیک به هم بکوبد و از صدایی که ایجاد می‌کند، لذت ببرد.
کتاب من
برای بازی با نوزاد ده ماهه یک کتاب درست کنید. عکس متناسب با اتفاقات یک روز خانه را از مجله در بیاورید. تعدادی از آن‌ها را هم نقاشی کنید. این تصاویر را با نخ یا گیره به هم وصل کنید. با این کار، موقع خواب یک قصه جذاب دارید تا برای نوزاد تعریف کنید. نزدیک بودن مفهوم این تصاویر با اتفاقاتی که در خانه افتاده، علاوه بر اینکه داستانی جذاب برای کودک می‌سازد، به او در درک مفاهیم و وقایع روزمره هم کمک می‌کند.
کنترل راه رفتن
کودک ده ماهه، به خودی خود در این سن شروع به تمرین برای راه رفتن می‌کند. نباید به او سخت بگیرید. زیرا به‌تدریج این مهارت را یاد می‌گیرد. فقط کافی است مراقبش باشید و امکانات لازم را برایش فراهم کنید تا قدم‌های بیشتری بردارد. به عنوان مثال خرید یک اسباب بازی واکر چرخ‌دار برای راه رفتن یک روش مناسب کمک به او در راه رفتن است.
دسته بندی غذا
بسیاری از کودکان برای خوردن غذا دوست دارند بازی کنند. بسیاری از مادرها و پدرها حتی هنگام وعده‌های غذایی هم از بازی با نوزاد ده ماهه خود غافل نمی‌شوند. اشکال مختلف مواد غذایی را برایش تهیه کنید.
تعدادی ظرف جلویش بگذارید و تکه‌های مشابه غذا را در ظرف جداگانه بریزید و از کودک بخواهید این کار را تکرار کند. در حین انجام بازی تکه‌های غذا را در دهانش قرار دهید. بعد از جدا کردن، از او بخواهید تکه‌ها را دوباره با هم مخلوط کند و آن‌ها را از ظرفی در ظرف بریزد. اجازه بدهید فرزندتان از بازی لذت ببرد، حتی اگر کمی میز غذا را کثیف کرده باشد!
بازی با حباب
برای بازی با نوزاد ده ماهه در این روش کودک را در وان قرار دهید و خودتان در گوشه‌ای پشت وان پنهان شوید و شروع به ساختن حباب با لوله مخصوص کنید. با پرتاب شدن حباب‌ها به سوی هوا نوزاد هیجان‌زده می‌شود. با اینکه شما را نمی‌بیند اما می‌داند که تولید حباب‌ها کار شماست. به این ترتیب با مفهوم وجود اجسام در خارج از محدوده بینایی آشنا می‌شود.
الاکلنگ پرنده
با یک لوله مقوایی بازمانده از فویل یا حتی یک کتاب بزرگ می‌توانید این الاکلنگ را بسازید. در دو طرف آن عروسک سبک و سنگین‌تر قرار دهید و از کودک بخواهید سمت عروسک سبک ضربه بزند تا عروسک به هوا پرتاب شود. این کار او را هیجان‌زده می‌کند.
ریختن مایعات
برای بازی با نوزاد ده ماهه، می‌توانید در محیطی آزاد تعدادی ظرف خالی را با یک تشت آب در اختیار کودک قرار دهید تا با خالی کردن آب از این ظرف به آن ظرف آب‌بازی کند. در این بازی با مفاهیم حجمی پر و خالی آشنا می‌شود. این فعالیت یکی از بازی‌های مورد علاقه بچه‌ها، به خصوص در فصل تابستان است.
آزاد کردن اسباب بازی‌های اسیر
در این بازی اسباب‌بازی‌های کودک را در یک سبد دردار قرار دهید و از کودک بخواهید آن‌ها را یکی یکی از قفس آزاد کند. حتی می‌توانید با خلاقیت خود، اسباب‌بازی‌ها را در قسمت‌های مختلف و بی‌خطر خانه اسیر کنید تا کودک برای آزادی آن‌ها، کمی به چالش بیفتد.
چالش مسیر موانع در تعامل با کودکان
ایجاد یک مسیر بازی کوچک در خانه به وسیله طناب و قرار دادن دو الی سه مانع کوچک در آن، یک روش مناسب برای بازی با نوزاد ده ماهه است. تشویق کودک برای عبور از این موانع کوچک در افزایش اعتمادبه‌نفس و هماهنگی حرکات جسمانی وی مؤثر است.
جعبه جادویی روسری
در یک جعبه درب‌دار تعداد زیادی روسری و پارچه رنگی قرار بدهید و آن را جلوی کودکتان بگذارید تا با بیرون ریختن همه آن‌ها کار را به اتمام برساند. می‌توانید در آخرین روسری خوراکی مورد علاقه کودک را قرار بدهید تا برای تلاشی که کرده، پاداش بگیرد.
خواندن و رقصیدن
خواندن شعرهای ریتمیک برای کودک و حرکت دادن دست و پا و سر همیشه برای بازی با نوزاد ده ماهه جذاب است.
خزیدن و تعقیب
اگر یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه کودک را جلوی چشم‌هایش بردارید و به یک طرف بروید، کودک چهار دست‌وپا به سمت شما می‌آید. اگر به جهت‌های دیگر بروید او شما را تعقیب خواهد کرد. در این بازی مراقب باشید کودک را خسته و کلافه نکنید و در موقع مناسب، اسباب بازی‌اش را به او بدهید.
دست روی دست
با قرار دادن دست کودک روی دست خود و قرار دادن دست دیگرتان روی دست او، به او یاد دهید تا دست دیگرش را نیز روی دست شما بگذارد. دوباره دست زیری را رو بیاورید و این کار را تا مدتی ادامه دهید تا کودک از این بازی خسته شود. در این نوع بازی با نوزاد ده ماهه، علاوه بر سرگرمی او مفهوم بالا و پایین را به آموزش می‌بیند.
پتو سواری
کودک ده ماهه خود را روی پتوی نسبتاً بزرگی بنشانید و با همکاری فرد دیگری او را از این‌سو به آن‌سو ببرید و از خنده‌های شادمانه فرزندتان لذت ببرید. در این بازی، مراقب سقوط احتمالی نوزاد یا برخورد سرش به اطراف باشید.
بلند کردن اسباب بازی
بلند کردن اسباب بازی بزرگ‌تر از جثه یا کمی سنگین، از چالش‌های کودک ده ماهه است که اگر موفق به انجام آن شود احساس غرور و توانمندی می‌کند. این کار باعث تقویت اعتماد به نفس در او می‌شود.
انواع بازی با کودک ده ماهه برای رشد بهتر و تقویت مهارت
بازی‌ها تأثیر زیادی بر جسم و ذهن کودک ده ماهه می‌گذارند. لازم است بدانید که هر بازی کدام یک از مهارت‌های کودک را تقویت می‌کنید. در ادامه توضیح می‌دهیم هرکدام از روش‌های بازی با نوزاد ده ماهه، کدام مهارت‌ها را در او تقویت می‌کند.
بازی برای رشد جسمانی – هماهنگی حرکاتی و ادراکی کودک ده ماهه
بازی‌های این دسته عبارتند از:
- ایجاد صدا با دو دست
- الاکلنگ پرنده
- بازی با حباب
- ریختن مایعات
- دست روی دست
بازی برای رشد جسمانی و ادراکی – مهارت‌های حرکتی درشت نوزاد ده ماهه
حرکت دادن اشیاء بزرگتری نظیر واکر بازی یا کالسکه و هل دادن آن‌ها برای نوزاد ده ماهه کاری بزرگ جلوه می‌کند و باعث تقویت مهارت‌های حرکتی درشت در کودک می‌شود.
بهترین روش بازی با نوزاد ده ماهه برای تقویت این مهارت‌ها عبارت است از:
- آزاد کردن اسباب بازی‌های اسیر
- چالش موانع مسیر
- بلند کردن اسباب بازی
- خواندن و رقصیدن
- خزیدن و تعقیب
بازی برای رشد جسمانی و ادراکی – مهارت‌های حرکتی ظریف نوزاد ده ماهه
گرفتن اشیاء مختلف در اندازه‌های کوچک با دست و سعی در نگه داشتن آن‌ها با انگشتان، کودک را برای انجام حرکات ظریف تقویت می‌کند. بازی‌های مناسب برای تقویت این مهارت‌ها عبارتند از:
- روی هم چیدن
- بازی با حباب
- جعبه جادویی روسری
بازی برای رشد هیجانی اجتماعی – شناخت احساسات و کنترل هیجانات نوزاد ده ماهه
کودک در بازی‌های زیر احساسات و هیجان‌هایش را درک می‌کند:
- پتو سواری
- ریختن مایعات
- الاکلنگ پرنده
بازی برای رشد شناختی – تقویت هوش و توجه نوزاد ده ماهه
هر نوع بازی با نوزاد ده ماهه که او روی آن تمرکز کند، باعث تقویت هوش و توجهش می‌شود. در ادامه به چند مورد از چنین بازی‌هایی اشاره می‌کنیم:
- کتاب من
- کنترل راه رفتن
- دسته‌بندی غذا
- روی هم چیدن
اسباب بازی مناسب برای کودک ده ماهه
اسباب بازی برای کودک ده ماهه، به وفور پیدا می‌شود. شرکت‌های ساخت اسباب بازی با توجه به موقعیت‌های رشد مختلف کودکان، اسباب بازی مناسب نوزاد ده ماهه را نیز طراحی کرده‌اند. در ادامه تعدادی از این اسباب بازی‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.
انواع اسباب بازی‌های فشاری
با فشار دادن این اسباب بازی‌ها، عروسک آواز می‌خواند یا حرکت می‌کند. با استفاده از این روش برای بازی با نوزاد ده ماهه، رابطه علت و معلول را درک خواهد کرد. قورباغه جهنده اسباب بازی دیگری است که با فشار یک دکمه، قورباغه به سمت دیگر می‌پرد.
بازی با حیوانات
عروسک‌های بسیاری به شکل حیوانات مختلف وجود دارد که با استفاده از آن‌ها هنگام بازی با نوزاد ده ماهه، می‌توانید ویژگی‌های آن‌ها را هم به او نشان بدهید. مثلاً صدای حیوان را در بیاورید یا روش راه رفتنش را به نوزاد نشان دهید.
بازی با توپ و یادگیری
پرتاب کردن توپ به اطراف برای کودک جذاب است. از او بخواهید تا توپ را به طرف شما یا یک نقطه مشخص پرتاب کند تا قدرت تمرکزش افزایش یابد.
از سایر اسباب بازی‌های مناسب برای این سن، می‌توان به انواع ماشین اسباب‌بازی، پنگوئن اسباب‌بازی یا وسایل موسیقی لمسی اشاره کرد.
معایب بازی نکردن با کودک در ده ماهگی
با خرید اسباب بازی برای نوزاد ده ماهه او را به وجد می‌آورید و مهارت‌های مختلف را هم در او پرورش خواهید داد. بازی نکردن کودک در این سن موجب انزوای کودک، نداشتن اعتماد به نفس، شکل نگرفتن عزت نفس و عدم حضور او در گروه همسالان در آینده شود. تداوم این مسائل باعث ایجاد اختلالات شخصیتی در کودک می‌شود و روی آینده‌اش هم تأثیر می‌گذارد. بازی با نوزاد ده ماهه باید یکی از اولویت‌های روزانه والدین باشد.
سؤالات متداول
بله. به شرطی که کودکتان را مجبور به این کار نکنید.
بله. با بازی ریختن مایعات این مفهوم به کودک آموزش داده می‌شود.
