هرآنچه که در مورد وضعیت نوزاد هفت ماهه باید بدانید

زمان تخمینی مطالعه: 20 دقیقه

اگر به تماشای این روزهای نوزاد هفت ماهه خود بنشینید، خواهید دید که او به سرعت در حال رشد و کسب مهارت‌های جدید است. بازی، کاوش، کشف و یادگیری زیاد در هفت ماهگی نوزاد اصلی‌ترین مهارت‌هایی هستند که در این سن شما شاهد تغییر و پیشرفت در آن‌ها خواهید بود. باید بگوییم ۷ ماهگی یکی از شیرین‌ترین ماه‌های زندگی نوزاد شما می‌شود و در این ماه آنقدر به کارهای نوزادتان می‌خندید که تا سال‌ها به یادتان خواهد ماند.

در این دوران اتفاقات زیادی خواهد افتاد مثلاً اگر کودک شما هنوز شروع به نشستن نکرده یا اولین دندانش را بیرون نیاورده، ممکن است به همین زودی‌ها شاهد این دو رشد مهم باشید. تغییرات رشدی ماه هفتم زندگی نوزاد شما اما تنها به دندان و نشستن خلاصه نمی‌شود پس در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با استانداردهای رشد در این ماه آشنا شویم.

رشد جسمی حرکتی نوزاد هفت ماهه

مهارت‌های جسمی حرکتی که نوزادتان در شش ماهگی فراگرفته با شروع هفت ماهگی او کامل می‌شود و بهبود می‌یابند. رشد کودک در این ماه همچنان با سرعت ادامه دارد و حرکاتی مانند بلند کردن اشیا با یک دست، انتقال اشیا از دستی به دست دیگر، کشیدن اشیا به سمت خود و نزدیک کردن اشیا به دهان نیز به مهارت‌های قبلی در این ماه اضافه خواهند شد. علاوه بر این، نوزاد 7 ماهه شمااکنون می‌تواند به تنهایی بنشیند یا برای رسیدن به چیزی که می‌خواهد به دور خود بچرخد. در این سن همچنین برخی از نوزادان می‌توانند با غلت زدن و خزیدن حرکت کنند (لزومی برای بروز این مهارت در حرکات نوزاد هفت ماهه وجود ندارد)؛ بنابراین از ایمن بودن محیط اطراف کودک مطمئن شوید.

رشد جسمی نوزاد هفت ماهه

پیش از این که به بیان ویژگی‌های رشدی نوزاد بپردازیم، اجازه دهید این مطلب مهم را نیز بگوییم که رشد جسمی و حرکتی نوزادان با یکدیگر متفاوت است و تأخیر در بروز برخی حرکات در این سن به تنهایی دلیل بر تأخیر رشدی نیست؛ بنابراین تا زمانی که کودک شما مطابق نمودار رشدی خود و تحت نظر پزشک متخصص رشد می‌کند دلیلی برای نگرانی نیز وجود ندارد. حال بیایید تا به بررسی ویژگی‌های رشدی نوزاد هفت ماهه بپردازیم.

ویژگی‌های ظاهری نوزاد در هفت ماهگی

اگر تغییرات وزن و قد کودک خود را در هر ویزیت پزشک دنبال کرده باشید و بدانید که این آمار در نمودار رشد استاندارد کجا قرار دارد، منحنی رشدی را مشاهده خواهید کرد به احتمال زیاد نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر رشدی کودک شما خواهد بود. استاندارد قد و وزن نوزاد هفت ماهه به شرح زیر است:

میانگین قدی نوزاد در هفت ماهگی

• نوزاد هفت ماهه پسر حدود ۶۹.۲ سانتی‌متر
• نوزاد هفت ماهه دختر حدود ۶۷.۳  سانتی‌متر

میانگین وزنی نوزاد هفت ماهه

• نوزاد پسر حدود ۸.۳ کیلوگرم
• نوزاد دختر حدود ۷.۶ کیلوگرم

اندازه دور سر نوزاد هفت ماهه

• پسر ۴۲.۸ سانتی‌متر
• دختر ۴۴ سانتی‌متر

اصول خواب نوزاد در هفت ماهگی

در این سن، کودک شما احتمالاً برنامه خواب قابل پیش‌بینی‌تری نسبت به ماه‌های اول زندگی خود دارد، اما هنوز چیزهایی وجود دارد که می‌تواند خواب او را در این سن مختل کنند. عواملی مانند دندان درآوردن، شروع اضطراب جدایی و حتی بیدار شدن برای بازی می‌توانند دلایل به هم خوردن برنامه خواب نوزاد باشند؛ بنابراین تغییر در چرخه خواب طبیعی است اما اگر اختلال جدی در خواب نوزاد خود مشاهده کردید می‌توانید به پزشک اطفال مراجعه کنید.

به طور کلی خواب نوزاد هفت ماهه به طور میانگین بین ۱۲ تا ۱۶ ساعت در طول روز تعیین شده که حدود ۳ تا ۴ ساعت از آن در طول روز و به شکل چرت‌های کوتاه رخ می‌دهد. شما همچنین باید در این سن از اصول خواب ایمن یا همان به اصطلاح ABC (به تنهایی، به پشت، در گهواره) نیز پیروی کنید تا کودک بتواند به تنهایی بخوابد و برنامه خواب منظمی داشته باشد.

توجه داشته باشید از آنجا که تحرک کودک روز به روز بیشتر می‌شود باید به ایمن بودن تخت خواب و فضایی که به خواب کودک اختصاص دارد، توجه ویژه‌ای داشته باشید.

اصول تغذیه و رژیم غذایی نوزاد در هفت ماهگی

شیر مادر یا شیرخشک هنوز اصلی‌ترین غذای نوزاد هفت ماهه است و او به طور میانگین روزی ۳ تا ۵ بار باید از ترکیب شیر مادر و شیر خشک تغذیه کند. علاوه بر شیر در این سن می‌توانید به معرفی غذاهای مناسب و جدید به کودک ادامه دهید اما فراموش نکنید که عجله‌ای برای این کار وجود ندارد و برخی نوزادان به زمان بیشتری نیاز دارند تا به بافت غذاهای جدید عادت کنند.

همچنین می‌توانید یک فنجان با مقداری آب به کودک خود بدهید. حتی اگر کودک تمام مایعات موردنیاز خود را از شیر مادر یا شیرخشک به دست می‌آورد، معرفی یک فنجان آب در این سن به آن‌ها فرصت تمرین برای غذاها و نوشیدنی‌های جدید را می‌دهد و پذیرش منابع غذایی جدید در سنین آینده را راحت‌تر می‌کند.

غذای نوزاد در این سن باید دارای بافت نرم و مقدار کم (غذای انگشتی کوچک) باشد و در مجموع باید ۴ تا ۹ قاشق غذاخوری غلات، میوه و سبزیجات و همچنین  ۱ تا ۶ قاشق غذاخوری غذاهای پروتئینی را در کنار شیر به عنوان غذای کمکی برای وزن‌گیری نوزاد هفت ماهه، می‌توان استفاده کرد. درنهایت سعی کنید فضای لذت‌بخشی را برای تغذیه کودک ایجاد کنید و از ایجاد هر عامل استرس‌زا همگام غذا خوردن بپرهیزید.

خوراکی‌های مجاز برای نوزاد در هفت ماهگی:

• پوره میوه
• برنج
• فرنی
• مرغ و سیب‌زمینی میکس شده

بهداشت و سلامتی نوزاد در هفت ماهگی

اجازه دهید بدون تعارف بگوییم، مراقبت از کودک ۷ ماهه کار و انرژی زیادی را نیاز دارد. علاوه بر اضافه شدن غذاهای جدید و مدیریت زمان کوتاه بیداری بین چرت زدن، شما احتمالاً در فهرست کارهایی که برای مراحل بعدی زندگی کودک خود آماده می‌کنید، کارهای زیادی خواهید داشت.

در مورد سایر جزئیات مراقبت از نوزاد، ممکن است متوجه شوید که لازم است کودک خود را بیشتر حمام کنید، به ویژه هنگامی که او با غذای خود بازی می‌کند، ممکن است متوجه شوید که در نهایت به همان اندازه که در دهان خود نخودفرنگی دارد در موهای خود نیز آن‌ها را حمل می‌کند.

علاوه بر این، ممکن است با گسترش منوی غذاها، تغییرات قابل‌توجهی را در پوشک آن‌ها تجربه کنید اما نگران نباشید بیشتر چیزهایی که می‌بینید مانند یبوست نوازد هفت ماهه یا حتی مدفوع سبز بسیار طبیعی خواهد بود به خصوص اگر کودک شما در آن روز تعدادی سبزیجات سبز روشن داشته باشد. اگر چیزی در این میان از نظر شما غیرعادی یا نگران‌کننده به نظر می‌رسد، یک تماس سریع با پزشک اطفال فرزندتان ممکن است تمام چیزی باشد که برای کاهش نگرانی خود نیاز دارید.

در هفت ماهگی نوزادان همچنین باید منتظر علائم رشد دندان (اگر تابه‌حال نشان داده نشده) باشید. عواملی مانند کم‌اشتهایی، گازگرفتن، التهاب لثه، ریختن آب دهان و… همه از نشانه‌های رشد نخستین دندان‌های کودک هستند. علاوه بر این اگر منتظر سن ختنه کردن نوزاد هفت ماهه پسر خود هستید اکنون زمان مناسبی برای این کار می‌تواند باشد.

بازی‌های مناسب رشد جسمی نوزاد هفت ماهه

نوزادان در این سن هنوز با آوردن اشیا به سمت دهان خود محیط را کشف می‌کنند و همچنین با گرفتن و کشیدن اشیا به سمت خود در حال بهبود هماهنگی دست و چشم هستند؛ بنابراین، ایجاد محیط امن به دور از وسایل خطرناک  به دلیل فعالیت نوزاد هفت ماهه برای این سن بسیار ضروری است. از آنجایی که نوزاد در این سن درحال‌توسعه مهارت‌های ماندگاری اشیا نیز هست، بازی‌های پنهان کردن اشیا مانند توپ یا عروسک با یک پتو و سپس نمایش دادن آن برای نوزاد بسیار لذت‌بخش خواهد بود.

رشد حرکتی 7 ماهگی نوزاد

هنگامی که کودک شما به ۷ ماهگی می‌رسد، به احتمال زیاد نسبت به ماه‌های گذشته بسیار فعال‌تر می‌شود و به مراقبت‌های عملی بیشتری از سوی شما یا دیگران نیاز دارد. نوزاد در این سن در حال تحرک بیشتری هستند و با مهارت‌های جدید خود دنیای اطراف خود را کاوش می‌کند. یکی از آن مهارت‌هایی که در هفت ماهگی امکان ظهور دارد، خزیدن است. اگرچه سنی به خصوصی برای این مهارت وجود ندارد  و حتی ممکن است برای برخی از بچه‌ها هرگز ظاهر نشود، اما بیشتر نوزادان بین ۱۰ تا ۶ ماهگی شروع به خزیدن می‌کنند.

همچنین ممکن است متوجه شوید که کودک شما نوع خزیدن متفاوتی با آنچه که در ابتدا انتظار داشتید دارد. علاوه بر خزیدن سنتی، دیدن کودکانی که از خزیدن ارتشی، خزیدن به عقب، کرال خرچنگ و حتی کرال اسکواتینگ استفاده می‌کنند کاملاً طبیعی و قابل انتظار است. به گفته متخصصان، تا زمانی که کودک شما بتواند در اطراف حرکت و کاوش کند، احتمالاً هیچ نگرانی در مورد آن وجود ندارد.

اغلب نوزادان در هفت ماهگی می‌توانند در هر دو جهت (حتی در خواب) غلت بزنند. برخی از نوزادان همچنین می‌توانند به تنهایی بنشینند، اما برخی ممکن است نیاز به کمی کمک داشته باشند. در کنار همه این‌ها، حرکات نوزاد هفت ماهه می‌تواند با حرکت دادن خود به جلو و عقب یا حتی خزیدن روی زمین افزایش یابد.

علائم تأخیر در رشد حرکتی نوزاد هفت ماهه

کودک شما در 7 ماهگی ممکن است زودتر از موعد مقرر به برخی نقاط عطف رشد برسد و یا نسبت به سایرین کمی عقب بماند و این امر کاملاً طبیعی است. با این حال، ایده خوبی است اگر از علائم بروز تأخیرهای رشدی نیز آگاه باشید. نشانه‌های زیر می‌تواند نشان‌دهنده تأخیر رشد در هفت ماهگی نوزاد باشد:

• نوزاد کنترل کمی روی نگه داشتن سر خود در زمان نشستن دارد.
• نوزاد قادر به بردن اشیا به سمت دهان خود نیست.
• نوزاد به هیچ جهتی نمی‌چرخد.
• ماهیچه‌های نوزاد خیلی سفت یا خیلی شل به نظر می‌رسد.
• نوزاد  نمی‌تواند مقداری از وزنش را روی پاهای خود بیندازد.
• نوزاد سروصدایی ندارد و به عبارتی آواهای مصوت را تولید نمی‌کند.
• نوزاد به صداها واکنش نشان نمی‌دهد.

بازی‌های مناسب رشد حرکتی نوزاد هفت ماهه

برای تقویت حرکت کودک، فرصت‌های زیادی را برای کودک خود فراهم آورید تا دنیای اطراف خود را کشف کند. بازی‌های نوزاد هفت ماهه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بلند کردن نوزاد به حالت عمودی و کمک برای نشستن و بلند شدن نوزاد برای تقویت ماهیچه‌ها و ستون فقرات.
• قرار دادن نوزاد به روی شکم
• حمایت نوزاد در نشستن
• بازی با لگو
• قراردادن یک اسباب بازی با فاصله از نوزاد تا تلاش کند با غلت زدن و چرخیدن به آن برسد.

 رشد شناختی نوزاد هفت ماهه

در هفت ماهگی نوزادان می‌توانند اشیایی که در میدان دید او پنهان کرده‌اید را پیدا کنید و به درک درباره ماندگاری اشیا نیز می‌رسد. درک ماندگاری اشیا به این معنا است که او می‌داند اگر شی یا فردی از میدان دید او خارج شده، از بین نرفته و همچنان وجود دارد. به طور مثال اگر شما از در اتاق بیرون بروید، او انتظار دارد از همان درب بازگردید یا اگر اسباب‌بازی را جلو چشم او زیر پتو پنهان کردید، او قادر است با کشیدن پتو آن را پیدا کند. همچنین با کشیدن اشیا به سمت خود و نزدیک کردن آنها به دهان، نوزاد سعی در شناخت اشیا دارد.

روش‌های تقویت رشد شناختی نوزاد هفت ماهه

اکنون که مغز کودک درحال‌رشد شناختی است، آموزش همراه با بازی در یک محیط ایمن که اجازه اکتشاف را برای کودک فراهم کند، یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت این رشد به شمار می‌رود. به همین دلیل در ادامه چند بازی که به تقویت رشد شناختی نوزاد در هفت ماهگی کمک می‌کند برای شما آورده‌ایم:

بازی‌های مناسب رشد شناختی نوزاد در هفت ماهگی

• صورت خود را با دستان خود پنهان کنید و بعد با آوا و لبخند دستانتان را بردارید.
• لگوها را روی هم بچینید و به کودک اجازه دهید آن‌ها را برهم بزند (این کار به درک مفهوم علت و معلول را نیز در کودک تقویت می‌کند)
• انجام بازی‌هایی مرتبط با درک مفهوم ماندگاری اشیا

رشد زبانی نوزاد هفت ماهه

نقطه عطف دیگری که کودک شما در این ماه گسترش خواهد داد شامل زبان و ارتباط است. کودک شما مانند ۶ ماهگی خود به حرف زدن ادامه می‌دهد، اما ممکن است صداهای خاص مرتبط با احساساتی مانند شادی یا ناامیدی را نیز تولید کند. حرف زدن نوزاد هفت ماهه همچنین می‌تواند به شکل ایجاد صداها، صداهای مصوت کشیده مانند «اوه و آه» و صداهای همخوان مانند «مممم و ببب» باشد و به این روش با شما صحبت کند. در این سن برخی کودکان ممکن است حتی کلمات خاصی مانند توپ و سگ را تشخیص دهند.

حرف زدن نوزاد در هفت ماهگی هنوز در حد ایجاد آوا و یا غرغر کردن برای جلب توجه والدین و اطرافیان است. غرغر کردن کودک شما حتی ممکن است صداهای بالا و پایین داشته باشد که تقریباً شبیه صحبت کردن است. اما با این حال کودک سعی دارد با ترکیب آواها و زیر و بم کردن صدایش، حرف زدن شما را تقلید کند. در واقع تکرار کلمات روش او برای یادگیری زبان است حتی اگر در این سن این تقلید نتیجه درست و کاملی نداشته باشد.

بازی و راه‌های تقویت زبان نوزاد هفت ماهه

بهترین روش برای تقویت مهارت‌های زبانی در هفت ماهگی همان کاری خواهد بود که تمام مادر و پدرها از ابتدای تولد انجام می‌دادند و آن حرف زدن با نوزاد است. کارهایی که در حال انجام آن‌ها هستید را برای کودک توضیح دهید و منتظر پاسخ او باشید، برای کودک کتاب بخوانید و قصه بگویید و … . در مجموع کارهایی که به رشد زبان نوزاد در هفت ماهگی کمک می‌کند شامل:

• خواندن قصه و شعر برای نوزاد با صدای واضح و رسا.
• خواندن شعر و صحبت کردن با لحن‌های متفاوت با استفاده از عروسک‌های انگشتی و دستی
• تمرین مکالمه نوبتی؛ (به غرغر و اصواتی که نوزاد بیان می‌کند گوش دهید و بعد به او پاسخ دهید سپس دوباره به او فرصت دهید تا مکالمه را ادامه دهد.)
• خواندن کتاب مصور.
• هنگام صحبت کردن با کودک خود اسامی چیزهایی که اطرافش هست را با اشاره دست به او بگویید.

چه زمانی باید با متخصص برای رشد زبانی مشورت شود.

در صحبت کردن نوزادان عوامل زیادی تأثیر گذارند. گاهی حتی نوزادی به علت ترسیدن از شی ممکن است دیرتر از سن خود شروع به صحبت کند و یا برعکس نوزادی به علت پیشینه ژنتیک که دارد زودتر از موعد شروع به حرف زدن کند. اما به طور کلی اگر نوزاد شما در هفت ماهگی صوت و آوایی تولید نمی‌کند یا به صدای شما و اطراف واکنش نشان نمی‌دهد و غرغر هم ندارد؛ بهتر است با پزشک اطفال مشورت کنید.

رشد اجتماعی و عاطفی نوزاد هفت ماهه

یکی از نکات برجسته مراحل تکامل اجتماعی نوزاد هفت ماهه شما این است که به شدت اجتماعی می‌شوند. کودک شما اکنون از تعامل با دیگران، به ویژه اعضای خانواده خود، لذت می‌برند و اغلب می‌خندد و غرغر می‌کند. از آنجایی که این شادی بی دغدغه و مهارنشدنی بسیار مسری است، شما نیز از شادی کودکانتان به خنده خواهید افتاد و اوقات خوشی را سپری می‌کنید.

بسیاری از نوزادان همچنین در هفت ماهگی حتی شروع به پاسخ دادن به نام خود می‌کنند. اگرچه این نقطه عطفی نیست که به عنوان یک پزشک اطفال یا به عنوان یک مادر در مورد آن زیاد صحبت شود، اما هنوز یک مهارت اجتماعی مهم برای کودکان است که باید رشد کنند.

نوزادان در این سن نسبت به غریبه‌ها محتاط می‌شوند. ممکن است کودک در برابر جدا شدن از مادر و ماندن با کسی غیر از والد مقاومت کند. ترس از غریبه‌ها و اضطراب جدایی از شش ماهگی تا دو سالگی بین کودکان رایج است و بخش طبیعی از رشد کودک به شمار می‌رود. علاوه بر این درک مفهوم ماندگاری اشیا در نوزاد باعث می‌شود وقتی شما او را برای مدتی رها می‌کنید تا به کارهای خانه برسید فکر نوزاد پیش شما باشد و دچار اضطراب جدایی شود، بنابراین کودک شروع به گریه می‌کند و دوست دارد به شما بچسبد.

مهارت‌های اجتماعی لازم در هفت ماهگی نوزاد

نوزاد در این سن مفهوم «نه» را یاد می‌گیرد به این معنا که وقتی در حال انجام کاری است یا قصد دست زدن و برداشتن چیزی را دارد با شنیدن کلمه نه از سوی شما متوقف و به شما خیره می‌شود. همچنین وقتی به او لبخند می‌زنید به لبخند شما پاسخ می‌دهد و در این سن می‌تواند اسم خود را بشناسد و آن را از دیگران تمایز دهد؛ بنابراین وقتی او را صدا می‌زنید به نام خود واکنش نشان می‌دهد. علاوه بر این، بازی با دیگران از تفریحات مورد علاقه نوزاد در هفت ماهگی است و او بیشتر از گذشته از وقت گذراندن با دیگران و بازی‌های اجتماعی لذت می‌برد.

بازی و روش‌های مؤثر برای رشد اجتماعی نوزاد هفت ماهه

پیش‌ازاین بازی‌های زیادی را برای تقویت مهارت‌های رشدی کودک نام بردیم که بسیاری از آن‌ها در تقویت مهارت‌های اجتماعی نوزاد نیز نقش دارند. به‌طورکلی بازی‌هایی که به شکل مشارکتی با دیگر آشناها انجام می‌شود مانند قایم‌باشک یا قصه‌گویی با عروسک‌ها یا خزیدن در تونل می‌توانند بازی‌های مفیدی باشند. علاوه بر این‌ می‌توانید با کودک خود آلبوم‌های عکس جالب و رنگی را نیز مشاهده کنید تا نوزد با حالت‌های چهره و احساسات بیشتر آشنا شود.

بررسی وضعیت توجه اشتراکی نوزاد هفت ماهه

توجه اشتراکی به معنی توانایی برقراری ارتباط کودک و توانایی تمرکز بر اشیایی است که در مرکز دید او قرار دارند و معیاری برای تشخیص نشانه‌های زودرس اوتیسم است. به‌طورکلی اگر کودک شما در سن هفت ماهگی نشانه‌های زیر را داشت بهتر است برای اطمینان خاطر با یک پزشک مشورت کنید و تست‌های تکمیلی را نیز انجام دهید:

• در هیچ جهتی نمی‌چرخد یا با کمک نمی‌نشیند.
• مقداری وزن را روی پاها تحمل نمی‌کند.
• سعی نمی‌کند از طریق اعمال توجه را به خود جلب کند.
• غرغر ‌نکند.
• در واکنش به اتفاقات گریه نمی‌کند.

سؤالات متداول