زمان تقریبی مطالعه: 24 دقیقه
یکی از چالشبرانگیزترین دوران رشد کودکان که ممکن است از همان ماه های اول با مشکلات متعددی همراه باشد، چهارسالگی کودک است. کودک چهار ساله با داشتن ویژگی هایی مانند خودمحوری، پرخاشگری و…باعث نگرانی والدین و اطرافیان می شود. در سن چهار سالگی کودک به دلیل پیشرفت های جسمانی و ذهنی تلاش می کند تا فعالیت های مختلفی را تجربه کند.
افزایش قدرت درک کودکان چهارساله باعث می شود تا بخواهند با وجود دانستن نتیجه منفی کاری، برای انجام آن اقدام کنند. تقلید از رفتارهای دیگران، حساس شدن به رفتار والدین، تمایل به مستقل شدن، تمایل به انجام فعالیت های مختلف از نشانه های رشد کودک چهار ساله در جنبه های مختلف است. بهطورکلی این رفتارها ممکن است برای والدین کمینگران کننده باشد.
والدین می توانند با افزایش اطلاعات خود در این زمینه، باعث رشد صحیح کودک چهارساله در آیتم های مختلف شوند. در این مطلب مراحل رشد کودک در چهار سالگی را در شش آیتم بررسی می کنیم. والدین با یادگیری مراحل رشد کودک در چهارسالگی و اطلاع از خصوصیات کودک در چهارسالگی باعث کنترل رفتار کودکان و درک بهتر رفتار آنها می شوند. برای یادگیری اطلاعات بیشتر تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
رشد جسمی – حرکتی کودک چهار ساله
رشد کودک چهارساله باتوجهبه شرایط زندگی کودک و ویژگی های ژنتیکی ممکن است متفاوت باشد. رشد جسمی او ممکن است نسبت به سایر جنبه های رشد در این سن کمتر باشد. بهطورکلی سرعت رشد جسمی کودک تا قبل از چهارسالگی بسیار زیاد است. در سن چهارسالگی کودک به لحاظ جسمی ممکن است پیشرفت چندانی نداشته باشد.
اما رشد حرکتی او به نسبت به سال های گذشته بسیار پیشرفت می کند. بسیاری از فعالیت های کودکان مانند دویدن در این سن بهبود پیدا می کند. والدین با افزایش آگاهی خود در زمینه رشد جسمی و حرکتی می توانند نقش مؤثری در پیشرفت توانایی های کودک داشته باشند.
رشد جسمی کودک چهارساله
رشد جسمی کودکان در سن چهار سالگی ممکن است نسبت به سال های گذشته با تغییرات کمتری همراه باشد. در این سن رشد جسمی کودک اغلب آهسته است و تنها در سیر منظمی قرار می گیرد. اما میزان توانایی و انرژی کودک در این سن افزایش پیدا می کند. در سن چهار سالگی کودکان می توانند بسیاری از کارهای شخصی خود را به بهترین نحو انجام دهند.
کودکان در این سن ممکن است به دلیل جنبوجوش زیاد در معرض آسیب های متعددی قرار بگیرند. تغذیه کودک چهار ساله در این سن تغییر می کند و کودک احساس خود را نسبت به غذا اعلام می کند. رشد جسمی نقش بسزایی در رشد حرکتی و سایر جنبه های رشد کودک در چهار سالگی دارد. به همین دلیل والدین باید در وهله اول از پیشرفت رشد جسمانی کودک اطمینان حاصل کنند. رشد جسمانی کودک در شش آیتم بررسی می شوند که عبارت هستند از
ویژگیهای ظاهری در چهارسالگی کودکان
ویژگی های ظاهری کودک در چهار سالگی معمولاً ثابت می شود. به همین دلیل بعدازاین سن، اندازه دور سر کودک بررسی نمی شود. قد و وزن کودک چهارساله باتوجهبه جنسیت آنها ممکن است متفاوت باشد. معمولاً پسر چهارساله دارای 99 تا 105 سانتیمتر قد است و دختر چهارساله دارای 98 تا 104 سانتی قد است. وزن حدودی پسر چهارساله بین 15 کیلو و 100 گرم تا 17 کیلو و 700 گرم است. دختر در چهارسالگی معمولاً دارای 14 کیلو و 600 تا 17 کیلو و 500 گرم وزن است.
اصول خواب در سن چهار سالگی
متأسفانه برخی از کودکان در سن چهار سالگی با کابوسهای متعددی همراه هستند. این مسئله ممکن است برای مدت کوتاهی ادامه داشته باشد. والدین باید برای فراهمکردن شرایط خواب مناسب از روانشناس کودک کمک بگیرند. کودکان در سن چهارسالگی بسیار پرجنبوجوش هستند. به همین دلیل در طولانیمدت دچار کاهش انرژی می شوند و بهتر است بین 10 تا 13 ساعت در روز بخوابند.
بسیاری از کودکان در چهار سالگی بین 1 تا 2 ساعت در بعدازظهر می خوابند. یکی خصوصیات کودک در چهار سالگی این است که تمایل دارد در اتاقخواب و روی تخت خود بخوابد؛ بنابراین والدین باید شرایط مناسبی را برای خواب کودک فراهم کنند. روشنکردن چراغی کوچک در اتاق کودک باعث می شود تا خواب بدون ترس و کابوسی داشته باشد.
اصول تغذیه کودک چهار ساله
تغذیه کودک در چهار سالگی تأثیر مستقیم بر رشد جسمی کودک دارد. کودکان در سن چهار سالگی به دلیل تحرک بالا، انرژی زیادی را از دست میدهند. تغذیه مناسب مهمترین راه برای افزایش انرژی در کودکان است. طبق توصیه پزشکان، کودکان در چهار سالگی باید حداقل روزانه بین 3 تا 4 لیوان شیر و ماست مصرف کنند.
در این سن بهتر است تمام ویتامین های موردنیاز بدن از طریق مصرف سبزیجات و گوشت تأمین شود. استفاده از انواع سبزیجات مانند هویج، گوجه، کلم، کاهو و…موجب می شود تا بدن ویتامین های مختلفی را جذب کند. آجیل، غلات، حبوبات، کربوهیدرات، لبنیات و… باید در تمام برنامه های غذایی کودک لحاظ شود. مصرف مواد غذایی حاوی آهن بهتر است در سن 4 سالگی بالا باشد تا فرد در سنین بالاتر دچار کمخونی نشود.
شکلات، شیرینی، خامه، لواشک، چیپس، پفک، نوشابه، دلستر، غذاهای تند و چرب باید به طور کامل از برنامه غذایی کودکان در سن چهار سالگی حذف شود. مصرف شیرینی و شکلات موجب می شود تا کودک به دلیل مصرف نکردن غذاهای سالم دچار چاقی شود. همچنین شکلات، لواشک و نوشابه علاوه بر آسیب به بدن، باعث خرابشدن دندان در سنین کم می شوند.
اصول بهداشت و سلامتی در کودک چهارساله
بهتر است در این سن نحوه رعایت بهداشت فردی به کودک آموزش داده شود. والدین باید با فرزندان خود در رابطه شستشوی دست ها قبل از غذا صحبت کنند. همچنین نحوه صحیح مسواک زدن، نحوه شستشوی دست و صورت، نحوه استفاده از دستمال برای جلوگیری از آبریزش بینی و… باید بهصورت کامل به کودکان آموزش داده شود.
رعایت بهداشت باعث می شود تا کودک کمتر دچار عفونت و بیماری شود. رشد کودک چهارساله بهگونهای است که بهآسانی می تواند بهداشت فردی را بعد از مدت کوتاهی به تنهایی انجام دهد. یکی از نکاتی که دررابطه با بهداشت و سلامت کودکان چهار ساله باید به آن توجه شود، سلامت چشم و دندان است. کودکان در سن چهارسالگی علاقه زیادی به تماشای فیلم و بازی با تلفن همراه دارند.
استفاده از دستگاه های دیجیتال ممکن است باعث به خطر افتادن سلامت چشمهایشان شود. به همین علت کودکان در این سن باید توسط چشمپزشک اطفال معاینه شوند. کودک در سن چهار سالگی ممکن است به دلیل تجربه خوردن غذاهای جدید و مسواک نزدن در ناحیه دندان دچار آسیب شود. به همین دلیل بهتر است برای معاینه دندان به دندانپزشک مراجعه شود.
نرمش و ورزش کودکان در چهارسالگی
نرمش و ورزش یکی از راه های افزایش انرژی در کودکان است. کودکان در سن چهار سالگی قادر به انجام بسیاری از فعالیت های ورزشی مانند شنا، ژیمناستیک، بازی با توپ، دومیدانی، ریتمیک و…است. کودکان در سن 4 سالگی بهتر است بین 30 تا 60 دقیقه در روز تحتنظر والدین و مربی ورزش کنند. انتخاب ورزش برای کودکان در این سن بهتر است متناسب با توانایی و علاقه کودک انجام شود.
بازیهای مناسب رشد جسمی کودک چهار ساله
بازیکردن از بهترین راه های افزایش رشد جسمانی و حرکتی است. بازی با کودک در چهار سالگی بهتر است باتوجه به توانایی کودک انجام شود. خمیربازی، توپبازی، دویدن، گرگمبههوا، پرتاب توپ، جامپینگ و…از بازی هایی هستند که معمولاً کودک ۴ساله میتواند آن را انجام دهد.
رشد حرکتی کودک چهار ساله
رشد حرکتی کودک چهار به دو بخش رشد حرکتی درشت و رشد حرکتی ظریف تقسیم می شود. معمولاً رشد حرکتی درشت نشاندهنده هماهنگی میانمغز و عضلات بدن کودک است. رشد حرکتی ظریف نیز شامل توانایی کودکان برای نگه داشته اشیای کوچک مانند چنگال یا اسباببازی است. رشد حرکتی ظریف مرتبط با عضلات کوچک بدن مانند انگشتان دست است. رشد حرکتی کودک باتوجهبه شرایط محیطی و نوع انگیزه ممکن است در 4 سالگی کودک متفاوت باشد.
برای مثال ممکن است کودکی به دلیل نداشتن فضای کافی برای دویدن، توانایی دویدن صحیح را نداشته باشد. همچنین ممکن است به دلیل نداشتن اسباببازیهای متعدد به بازیکردن علاقه نشان ندهد. در این بخش مهارت حرکتی 4 سالگی کودک را در ابعاد مختلف بررسی میکنیم که عبارت هستند از:
مهارت حرکتی فردی کودک چهار ساله
کودکان چهار تا پنج ساله بهراحتی می توانند راه بروند، بپرند، بدوند و از پلهها بالا بروند. در واقع از سن 2 تا 4 سالگی استخوان ها و عضلات کودک به استحکام نسبتی دست پیدا می کنند. این مسئله موجب می شود تا کودک در سن چهارسالگی بتوانند میان عضلات بدن خود تعادل ایجاد کند. توانایی کودک چهار ساله در مهارت حرکتی فردی بسیار بالا است.
در این مرحله از رشد کودک می تواند برای دوتا سه ثانیه روی یک پا بایستد. کشیدن نقاشی ساده، لیلی کردن و بهتنهایی غذا خوردن از دیگر مهارت های حرکتی فردی کودک در سن چهار سالگی است. درصورتیکه کودکی در این سن توانایی انجام این کارها را ندارد، ممکن است به دلیل نبود شرایط مناسب مانند کافی نبودن فضای خانه باشد. با اینحال بهتر است برای اطمینان به پزشک متخصص اطفال مراجعه شود.
مهارت حرکتی ارتباطی کودک چهار ساله
مهارت حرکتی ارتباطی در کودکان چهار ساله بسیار دیده می شود. کودکان در سن چهار سالگی با انجام کارهای مختلف تلاش می کنند تا با اطرافیان خود ارتباط حاصل کنند. تکان دادن دست برای خداحافظی، بلندکردن دست برای سلام کردن، صحبتکردن دررابطه با موضوعات مختلف، مشارکت در امور مختلف مانند قراردادن بشقاب کنار میهمان از نشانه های مهارت حرکتی ارتباطی است که نقش بسزایی در رشد اجتماعی کودکان نیز دارد.
مهارت حرکتی بازی کودک چهار ساله
کودکان چهار تا پنج ساله معمولاً می توانند از اکثر بازی هایی که با عضلات درشت و عضلات ظریف بدن انجام می شود را به شکل صحیحی انجام دهند. برای مثال کودک ۴ساله می تواند تا حدودی لیلیبازی کند. همچنین کودکان در سن چهار سالگی می توانند نقاشی بکشند، تمرینات پرشی و ژیمناستیک انجام دهند. همچنین بازی هایی مانند قایم موشک، پشتک زدن، پرش از ارتفاع را بهآسانی توسط کودکان 4 ساله انجام میشود.
بازیهای مناسب رشد حرکتی کودک چهار سالگی
دومیدانی، لیلی، خمیربازی، رنگ آمیزی، تفکیک اشیاء، دست کردن اشیای مختلف با گل، دوچرخهسواری با کمک و… از بازی هایی هستند که باعث افزایش مهارت فردی کودک 4 ساله می شوند.
رشد زبانی کودک چهار ساله
پیچیدگی زبان کودک در چهارسالگی بسیار زیاد است. کودکان در این سن قادر هستند مانند یک فرد بالغ کلمات را ادا کنند. در این سن کودکان معمولاً می توانند جملات کوتاهی را مانند: «من در خانه ماشین پلیس دارم» را بیان کنند. یکی از ویژگی های رشد زبانی کودک چهار ساله اغراق کردن است. کودکان در این سن در میان صحبتکردن بسیار اغراق می کنند. برای مثال کودک در سن چهارسالگی با گفتن جمله: «من هزار تا دوست دارم» به والدین خود ابراز علاقه می کند.
کودکان در این سن بسیار صحبت میکنند و تنها در زمان خواب ساکت هستند. رفتار والدین در هنگام صحبتکردن کودک نقش بسزایی در پیشرفت رشد زبانی کودک دارد. طبق استاندارد رشد زبانی، کودکان در 4 سالگی میتوانند از 5 تا 6 کلمه در جملات خود استفاده کنند. همچنین دایره لغات کودک در این سن حدوداً 1500 کلمه است.
ارتباط و توسعه زبان کودک چهار ساله چگونه باید باشد
کودکان در سن چهار سالگی باید بتوانند احساسات و علایق خود را دررابطه با موضوعی بیان کنند. برای مثال کودک در سن چهارسالگی با گفتن جمله «تو من را ناراحت کردی» احساس خود را بیان می کند. همچنین کودک با گفتن جمله ای مانند «من این غذا را دوست ندارم» نظر خود را راجع بود موضوعی بیان می کند.
کودکان در این سن دررابطه با موضوعاتی که آنها را آزار می دهد، صحبت می کنند. همچنین کودک در چهار سالگی بهراحتی هیجان خود را با گفتن جملات مختلف بیان می کند. در این سن کودکان با سلام و احوالپرسی یا پرسیدن سؤالاتی مانند «آیا تو اسباببازی داری» با کودکان هم سن خود ارتباط برقرار می کنند.
به همین دلیل اگر کودکی در 4 سالگی در بیان احساسات و پیشقدم شدن برای برقراری ارتباط ضعف دارد، بهتر است برای رفع این مسئله به روانشناس کودک مراجعه شود.
بازی و راههای تقویت زبان کودک چهار ساله
سؤال بازی، بازی با کلمات، آموزش شعر، تقلید جملات، اجرای نمایش، پرسیدن سؤال از جانب والدین، ادامه دادن صحبت کودکان، نظرخواهی از کودکان و… از راه هایی است که باعث تقویت رشد زبانی کودک در 4 سالگی می شود.
رشد عاطفی کودک در چهار سالگی
رشد عاطفی مانند دیگر جنبه های رشد کودک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. والدین با تقویت رشد عاطفی می توانند نقش بسیاری در پیشرفت رشد اجتماعی و رشد شخصیتی داشته باشند. عواطف و احساسات باعث معنا و مفهوم عمیق زندگی می شوند. کودکان با داشتن احساسات و عواطف می توانند از موضوعات مختلف خوشحال، ناراحت و هیجان زده شوند. کودکان در سن چهار سالگی به دلیل یادگیری مهارت های مختلف مانند حرفزدن، مایل هستند تا دررابطه با موضوعات مختلف با والدین صحبت کنند.
معمولاً در این سن کودک سؤالات متفاوتی را از والدین میپرسد و نظر خود را راجع به آنها بیان میکند. در این سن به دلیل رشد عاطفی و رشد زبانی میزان پرخاشگری کودک کم میشود و باعث میشود تا کودک با کمک مهارت زبانی مشکلات خود را بیان کند. رشد عاطفی در اغلب کودکان متفاوت است. معمولاً رفتار والدین و احساسات آنها با کودکان در رشد عاطفی کودکان بسیار تأثیرگذار است.
خصوصیت عاطفی کودک چهار ساله
وابستگی کودک چهار ساله به مادر نسبت به سن 2 تا 3 سالگی کم می شود. معمولاً کودکان در 4 سالگی با حضور بیشتر در اجتماع و کلاس های مختلف زمان کمتری را با مادر و اعضای خانواده خود می گذراند. در این سن کودکان مایل هستند تا به حرف های آنها بسیار توجه شود.
معمولاً کودکان تمایل دارند تا مادر نیز در صحبتکردن با او مشارکت کند. میزان عصبانیت در کودکان این سن به دلیل توانایی بیان احساسات بسیار کم می شود. در این سن کودک خودش را برای بهدستآوردن موفقیتهای مختلف تشویق می کند. کودک چهار ساله باهوش کارهای دیگران را تقلید می کند تا میزان تواناییهای خود را افزایش دهد.
بازی و روشهای رشد عاطفی کودک چهار ساله
ایجاد شرایط مناسب برای بازیکردن با همسالان، برقراری ارتباط چشمی هنگام صحبتکردن، توجه به صحبت های کودک، ابراز خوشحالی و ناراحتی در برابر کارهای او و ابراز علاقه در هر شرایطی، از کارهایی است که باعث پیشرفت رشد عاطفی می شود. عروسکبازی، کشیدن نقاشی، آرامش خاطر دادن، امتحان کردن کارهای جدید و یاددادن اطلاعات مختلف باعث پیشرفت رشد عاطفی و رشد شناختی کودک در چهار سالگی نیز می شود.
مشکلات عاطفی که ممکن است برای کودکان چهار ساله پیش آید
کودکان در 4 سالگی ممکن است به دلیل بی توجهی والدین به رفتارهایشان دچار سرخوردگی و انزوا شوند. برخی از کودکان در این سن توانایی بیان احساسات و ابراز علاقه به دیگران را ندارند و برای گفتن احساسات خود خجالت می کشند.
متأسفانه برخی از کودکان به دلیل مشکلات عاطفی علاقه ای به بازیکردن با خود و دیگران ندارند. همچنین ممکن است کودک در سن چهارسالگی به دلیل پرخاشگری و رفتار ناشایست والدین عصبی و تندخو شود.
رشد شناختی کودک چهار ساله
رشد شناختی بهعنوان رشد فکری و قدرت استدلال در طول دوره زندگی شناخته می شود. رشد شناختی در مقایسه با سایر جنبه های رشد از اهمیت بیشتری برخوردار است. درک احساسات مختلف، شناسایی اشیا اطراف، استفاده از زبان برای انتقال پیام، تجسم کردن موضوعات مختلف، حل مسئله، خلاقیت، ابتکار و… از موضوعاتی است که در رشد شناختی بررسی می شود. برای مثال کودک با پیشرفت رشد شناختی، یاد می گیرد که ارتفاع خطرناک است.
همچنین کودک با پیشرفت رشد شناختی می تواند تشخیص دهد که چای داغ باعث سوزاندن او می شود.
کودکان در سن چهارسالگی از قدرت استدلال برخوردار نیستند. در واقع کودکان در این مرحله از رشد به ویژگی های کمی توجهی ندارند و تنها به ویژگی های ظاهری توجه می کنند.
برای مثال کودک تصور می کند یک ملاقه ماکارونی در بشقاب بزرگ بیشتر از یک ملاقه ماکارونی در بشقاب کوچک است؛ بنابراین کودکان در چهار سالگی هر چیزی را بر اساس ویژگی هایی که بیشتر جلبتوجه می کند، قضاوت می کنند. گذر از این مرحله معمولاً تا 6 یا 7 سالگی طول میکشد و بعد از آن به پایان می رسد.
تقویت رشد شناختی در چهار سالگی برای هر کودک متفاوت است. اما والدین می توانند با انجام برخی از بازی ها و تمرینات این مهارت را در کودک افزایش دهند.
روشهای تقویت رشد شناختی کودک چهار ساله
در روانشناسی کودک چهار ساله، انجام کارهایی مانند آموزش زبان، یاددادن رنگ ها، شرکت در کلاس های جمعی، یادگیری حروف الفبا، انجام آزمایشهای کوچک، کمککردن در پختن غذا و کارهای ساده، شمردن اعداد، مقایسه شباهت ها و تفاوت های و… باعث رشد شناختی کودک چهار ساله می شوند.
دو تصویر را با شباهتهای زیاد و تفاوتهای کم را انتخاب کنید و از کودک بخواهید تا تفاوتهای دو تصویر را پیدا کند. والدین میتوانند در انجام این بازی کودک را همراهی کنند. این تمرین باعث میشود کودک بافکر کردن دررابطهبا تفاوتها باعث تقویت ذهن و افزایش قدرت استدلال شود.
بازیهای مناسب رشد شناختی کودک چهار ساله
کودکان در سن چهار سالگی به دلیل یادگیری برخی از مهارت ها باید برای پیشرفت رشد شناختی بازی و فعالیت های پیچیده تری را انجام دهند. برای مثال برای افزایش دقت و مهارت بهتر است از کودک درخواست شود رنگ آمیزی را بدون بیرون زدگی انجام دهد.
بازی تکهچسبانی از راه های بسیار مؤثر برای رشد ذهنی کودک چهارساله است. در این بازی تصاویر مختلف برحسب موضوع روی مقوا یا کاغذ چسبانده می شوند. بازی اجرای شغل های مختلف از راه کارهایی است که باعث افزایش مسئولیت پذیری و قدرت تصمیم گیری می شود. والدین می توانند از کودک بخواهند بهعنوان مغازه دار به آنها مقداری سبزی بدهد.
رشد اجتماعی در چهار سالگی کودک
رشد اجتماعی بهمنظور تکامل یافتن فرد برای ارتباط اجتماعی شناخته می شود. معمولاً رشد اجتماعی در نتیجه برخورد با والدین، دوستان، اطرافیان و… اتفاق می افتد. رشد اجتماعی می تواند نقش بسزایی در پیشرفت فردی و عقلی کودک داشته باشد. کودکان نیز برای هماهنگی و سازگاری با محیط و همچنین توانایی برقراری ارتباط با دیگران باید در زمینه رشد اجتماعی پیشرفت کنند.
یکی از خصوصیات رفتاری کودک چهار ساله با پیشرفت رشد اجتماعی این است که بهآسانی برای برقراری ارتباط با دیگران پیشقدم میشود. والدین برای پیشرفت این جنبه رشد در کودکان باید بتوانند اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهند. مهارتهای اجتماعی کودک در چهارسالگی و روشهای پیشرفت روابط اجتماعی در این سن عبارت هستند از:
مهارتهای اجتماعی لازم در چهار سالگی
کودکان در سن چهار سالگی با گفتن جملاتی مانند «میای با هم بازی کنیم» یا «میشه با من دوست بشی» برای برقراری ارتباط پیشقدم می شوند. در سن 4 سالگی کودکان بهراحتی با کودکان هم سن خود بازی می کنند و به سؤالات دیگران پاسخ می دهند. بسیاری از کودک در سن چهارسالگی به دلیل مهارت های اجتماعی بالا با پرسیدن سؤالات مختلف از دیگران مانند «آیا تو بچهداری؟» با بزرگسالان خود ارتباط برقرار می کنند.
بازی و روشهای مؤثر برای رشد اجتماعی کودکان در چهار سالگی
والدین باید برای پیشرفت رشد اجتماعی برای انجام موضوعات مختلف مانند لباس پوشیدن از کودک مشورت بخواهند. والدین می توانند با مشارکت دادن کودک در انجام برخی از کارهای خانه باعث افزایش اعتمادبهنفس و در نتیجه رشد اجتماعی او شوند. همچنین فراهمکردن برخی از شرایط برای بازیکردن با کودکان همسن و برقراری ارتباط با آنها، از راههایی است که باعث رشد اجتماعی در کودک 4 ساله می شود.
رشد شخصیتی در کودک چهارساله
تمام انسان ها با ویژگی های ژنتیکی خاصی متولد می شوند و بعد از مدتی به کمک هوش، استعداد و تجربه کردن فعالیت های مختلف به تکامل می رسند. رشد شخصیتی فرد باتوجهبه سن کودک در محیط های مختلفی مانند خانواده، مدرسه، جمع دوستانه، دانشگاه و… تکامل پیدا می کند. کودک در چهارسالگی با حضور در میان جمع خانواده و اطرافیان خود به پیشرفت شخصیتی دست پیدا می کند.
رشد شخصیتی از عوامل بسیار مهمی است که باعث پیشرفت فردی، پیشرفت اجتماعی و جایگاه مناسب کودک در اجتماع می شود. به همین دلیل رشد شخصیتی کودک چهارساله از اهمیت بالایی برخوردار است. سبک زندگی، شرایط اقتصادی، شرایط اجتماعی، رفتار والدین، اعتقادات و… تأثیر بسزایی در رشد کودک دارد. رفتار والدین با یکدیگر، نحوه مواجه شدن با مشکلات روزمره توسط والدین، فعالیت کودکان همسن.
توصیههای مؤثر برای رشد شخصیت کودک در چهار سالگی
خصوصیات رفتاری کودک چهار ساله ممکن است در مواقعی باعث عصبانیت و نگرانی والدین شود. اما والدین با یادگیری نحوه صحیح رفتار با کودک چهار ساله، می توانند آنها را به بهترین نحو تربیت کنند. یکی از کلیدهای رفتاری با کودک چهار ساله این است که والدین در تمام مراحل رشد باید با صبر و بردباری با کودکان رفتار کنند.
پرخاشگری در برابر کارهای اشتباه کودکان باعث عصبانیت و انتقال این عادت بد به آنها می شود. والدین می توانند با تذکر دادن در برابر رفتارهای اشتباه و تشویق کردن کارهای صحیح باعث افزایش اعتمادبهنفس و پیشرفت رشد شخصیتی شوند. پذیرفتن عقاید و علاقمندیهای آنها و تلاش برای پیشرفت کودکان در زمینه استعدادهایشان از دیگر راه هایی است که باعث پرورش صحیح کودکان در سن چهار سالگی می شود.
بازیهای مناسب رشد شخصیتی کودک چهار ساله
والدین با انجام بازی های مختلف می توانند باعث پیشرفت شخصیتی کودک چهارساله شوند. معلمبازی، خالهبازی، کتاب خواندن، اجرای نمایشنامه، تقلید رفتارهای خوب اطرافیان، عروسکبازی، انجام بازی های مختلف به همراه قوانین و مطابق با اصول و… از راه هایی است که باعث پیشرفت رشد شخصیتی کودک می شود.
باورهای غلط درباره پرورش کودک چهار ساله
توجه نکردن به تفاوت میان نسل ها، تنبه بدنی کودکان چهار ساله به دلیل انجام کار اشتباه، دعواکردن کودک در میان جمع های مختلف، توجه نکردن به علاقمندی ها کودک در سن چهار سالگی، اجازه ندادن به بازیکردن کودکان با کودکان همسن، توجه نکردن به ابراز احساسات، بی توجهی به خصوصیات اخلاقی کودک چهار ساله و… از عواملی است که باعث تأثیر منفی بر شخصیت کودک در سن چهار سالگی می شود.
سؤالات متداول
راهرفتن، بالارفتن از پله، دویدن، بهتنهایی غذا خوردن، لیلی کردن، نقاشی کردن، دوست شدن، صحبتکردن با دیگران، بیان احساسات، پذیرش اشتباه، تشخیصکارهای بدن و خوب و…از کارهایی است که کودکان در چهار سالگی باید انجام دهند.
والدین با انجام کارهایی مانند تشویق کردن کودک در زمان انجام کار صحیح، ابراز علاقه در صورت انجام خطا از جانب کودک، کمک خواستن از کودک در انجام کارهای خانه، نظر خواستن از کودک برای کارهایی مانند لباس پوشیدن و…میتوانند باعث افزایش اعتمادبهنفس در کودکی چهار ساله شوند.
در چهارسالگی کودک، والدین با همسن قراردادن خود با کودک و انجام بازیهای کودکانه و فعالیتهای مختلف میتوانند با کودک دوست شوند. همچنین صحبتکردن با کودکان در سن چهارسالگی دررابطهبا موضوعات مختلف باعث صمیمیت بیشتر والدین با کودکان میشود.
والدین در رفتار با کودکان باید صبور باشند و از پرخاشگری و فریاد زدن پرهیز کنند. والدین در رفتار با کودکان در سن چهار سالگی باید در صورت انجام کار اشتباه از جانب کودک، به او هشدار دهند اما بههیچعنوان در مقابل دیگران با کودک پرخاشگری نکنند.
رعایت بهداشت فردی مانند دستشویی رفتن، مسواک زدن، شستشوی دست و…باید به کودک آموزش داده شود. همچنین کودک باید یاد بگیرد تا برای انجام کارهای مختلف ابتدا از والدین خود اجازه بگیرد. همچنین بهتر است والدین به کودکان خود یاد بدهند تا در صورت انجام کار اشتباه عذرخواهی کنند.
کودک در سن چهار سالگی برای برقراری ارتباط باید اطلاعاتی را دررابطهبا نام، نام خانوادگی و سن خود بداند. کودک در این سن باید بداند، نباید برای نشاندادن احساسات خود پرخاشگری کند. والدین باید به کودک آموزش دهند تا از طریق ارتباط زبانی احساسات و موضوعات ناراحتکننده را بیان کند.