زمان تقریبی مطالعه: 12 دقیقه
بررسی وضعیت رشد استاندارد نوزاد یک ماهه
رشد و سرعت بزرگ شدن در نوزادان بسیار شگفت‌انگیز است. به‌طوری‌که شما می‌توانید در هر ماه شاهد تحولات جدید و هیجان‌انگیز در سیر رشد فرزندتان باشید. رشد نوزاد یک ماهه از سرعت خوبی برخوردار است. طی این ماه، نوزاد شما، بیشتر از قبل هشیار می‌شود و به این دنیای جدید، بزرگ و عجیب عادت می‌کند.
یک ماهگی نوزاد برای تمام افراد خانواده بسیار شیرین و دلچسب و در عین حال مهم و فراموش‌نشدنی است؛ اما مراقبت از نوزاد یک ماهه ممکن است با آزمون و خطاهای زیادی همراه باشد، و در این هفته به خاطر تجربه‌هایی که تا به الان کسب کردید، قطعاً این روند، با سهولت بیشتری برای شما همراه است. برای اینکه به نیازهای کودک خود بهترین پاسخ را دهید، باید اطلاعات کاملی در خصوص رشد کودک یک ماهه داشته باشید.
شما با نگاه به این مقاله می‌توانید اطلاعات مفیدی را در ارتباط با یک ماهگی کودک خود دریافت کنید و مشکلات احتمالی یا معیارهای تکاملی رشد وی را بهتر بشناسید.
اصول اولیه خواب نوزاد یک ماهه
موضوعی که باید درمورد الگوی خواب نوزاد یک ماهه به آن توجه کنید این است که خواب یک نیاز موقتی نیست؛ بلکه یک نیاز اساسی در انسان است. ممکن است در بزرگسالی به دلایلی از خواب خود بگذرید؛ اما در مورد کودکان این‌گونه نخواهد بود، زیرا رشد حیاتی کودک هنگام خواب رخ می‌دهد. کودک یک ماهه شما، معمولاً حدود 16 ساعت به خواب در طول شبانه روز نیاز دارد. در این سن کودکان معمولاً زیاد فرق شب و روز را متوجه نمی‌شوند. اما با این وجود نوزاد شما احتمالاً بیشتر میزان خوابش را در طول ساعات شب دارد.
در این سن احتمال سندرم ناگهانی مرگ نوزاد وجود دارد پس حتماً او را در تخت کودک و به پشت بخوابانید.
اصول اولیه تغذیه در یک ماهگی نوزاد
نوزاد در هر ماه از زندگی خود باید از رژیم مناسبی استفاده کند. عدم تأمین ویتامین‌ها و مواد مغذی در این سن موجب می‌شود تا بدن نوزاد شما نتواند به خوبی رشد کند. توجه کنید نوزادان یک ماهه باید روزانه، در فواصل زمانی دو تا سه ساعته، بارها تغذیه شوند. بر این اساس، شما باید به فرزند یک ماهه خود حداقل شش بار در روز شیر بدهید.
اگر نوزاد یک ماه شما تنها با شیر خودتان تغذیه می‌شود، می‌توانید روند شیردهی به او را تا 12 بار در روز افزایش دهید. سعی نکنید که زمان تغذیه نوزادان یک‌ماهه را کنترل کنید، زیرا کودک در این سن برنامه خواب و روند تغذیه غیرقابل‌پیش‌بینی را دنبال می‌کند.
وضعیت حس چشایی کودک یک ماهه
حس چشایی کودک یک‌ماهه بسیار حساس است و به طور کلی چشیدن یکی از راه‌های کشف کودک است و آنان با مجموعه 10000 تایی از تشخیص طعم‌های مختلف به دنیا می‌آیند. با وجود این که شاید چند سال طول بکشد تا این تشخیص کامل شود، اما جوانه‌های چشایی در نوزادان می‌توانند علاوه بر روی زبان، در لوزه‌ها و پشت گلو هم وجود داشته باشند. در طول سه ماه اول تولد، کودک می‌تواند تفاوت بین طعم‌های شیرین و تلخ را تشخیص دهد به عنوان مثال او در یک ماهگی طعم‌های شیرین مثل طعم شیر مادرش را تشخیص و ترجیح می‌دهد.
وضعیت حس بینایی نوزاد در یک ماهگی
به طور کلی نوزاد یک ماهه همچنان قادر نیست اشیاء را در نیم متری یا کمی بیشتر به طور واضح ببیند. اما در اولین ماه بعد از تولد، بینایی او دچار تغییرات بسیاری خواهد شد. پس از گذشت چهار هفته، متوجه خواهید شد که فرزندتان قادر به تعقیب تغییرات نور با بهره‌گیری از چشم و سر خویش هستند، علاوه بر این، چهره‌های بیشتری را نیز به‌راحتی تشخیص دهد.
دلایل گریه نوزاد یک ماهه
گریه نوزاد یک ماهه الزاماً نشانه بیماری یا مشکل خاصی نیست. از آنجایی که نوزادان قادر به بیان کلمات برای بیان خواسته یا مشکلاتشان نیستند، آشنایی با دلایلی که نوزاد گریه می‌کند به شما این امکان را می‌دهد تا بهتر و با اعتمادبه‌نفس بیشتری بتوانید فرزندتان را آرام کنید.
در هفته چهارم، کودک شما به صداهای بلند واکنش نشان خواهد داد و در این بین، از طریق گریه، لبخند و صداهای عجیب و غریب در حالات مختلف، سعی بر برقراری ارتباط با شما دارد. پس سعی کنید با دقت به حالات مختلف وی توجه لازم را داشته باشید. زمانی که نوزاد شما گریه می‌کند سعی کنید با دقت به صدای آن گوش کنید چرا که اگر بتوانید صداهای مختلف مربوط به گریه‌های او را رمزگشایی کنید، این امر می‌تواند به شدت برای شما کمک کننده باشد تا شما در موقعیت‌های مختلف بتوانید تشخیص دهید که کودکتان می‌خواهد به شما چه بگوید.
برای رمزگشایی گریه‌های نوزاد چند مورد را می‌توانیم باهم برسی کنیم به‌عنوان‌مثال:
دلیل اول گریه نوزاد یک ماهه: من گرسنه هستم
گریه‌های کوتاه و با تن صدای پایین که با حس ملتمسانه‌ای همراه است، یا نق‌نق کردن، ریتمیک و تکراری همراه با حرکات مکیدن، معمولاً به این معنا است که نوزادتان می‌خواهد به شما بفهماند که من «گرسنه هستم». خوردن انگشت شصت و برگرداندن سر به سمت شما وقتی دستتان را به گونه‌اش می‌کشید، واکنش‌های ناشی از گرسنگی نوزادان هستند
دلیل دوم گریه نوزاد: من خسته هستم
نوزادان زود خسته می‌شوند و نیاز دارند هر زمانی که احساس خستگی کردند، بخوابند و اگر شما متوجه این موضوع نشوید، شروع به گریه می‌کنند، به خصوص وقتی که بیش از حد خسته باشند. گریه‌هایی که کم کم شدت می‌گیرد همراه با خمیازه، مالیدن چشم و گوش است به وضوح بیان می‌کند که نوزادتان نیاز به خوابیدن دارد
دلیل سوم گریه نوزاد: من درد دارم
اما گریه‌های پی در پی نوزاد یک ماهه که به همراه تن صدای بالا و یا فریادهای گوش خراش، می‌تواند دلیل بیماری باشد. در این شرایط سایر علائم را چک کنید. تب، اسهال، یبوست، استفراغ و هر چیز غیرعادی دیگر می‌تواند نشان دهد که نوزاد شما بیمار است. در صورت لزوم با پزشک معالج کودکتان حتماً تماس بگیرید. نوع بیان این موضوع توسط نوزاد به‌گونه‌ای است که ناگهان شروع به گریه‌های طولانی خواهد کرد؛ اما بعد از مکث کوتاهی، ممکن است دوباره فریادهای مکرر خود را از سر بگیرد.
استاندارد رشد قدی و وزنی و دور سر نوزاد در یک ماهگی
به یاد داشته باشید به طور معمول مسیر ثابت و یکنواختی برای وزن نوزاد یک ماهه تعریف نشده است. بلکه مسیر رشد فرزند شما به شکل جهشی است. ممکن است از این هفته به بعد در برخی از نوزادان که شیردهی آنها از نوع تغذیه خوشه‌ای (وابسته به شیر مادر) است، شاهد افزایش اشتها و درخواست بیشتر شیر و در نتیجه افزایش تعداد وعده‌های غذایی آنها باشیم که این موضوع در افزایش وزن و رشد نوزاد یک‌ماهه بسیار تأثیرگذار است.
در ماه اول بیشتر کودکان ۴۵۰ گرم به وزن تولدشان اضافه می‌شود. اما به طور دقیق‌تر در وزن نوزادان پسر یک‌ماهه ۳٫۴ الی ۵٫۷ kg و وزن نوزاد دختر یک‌ماهه ۳٫۲ الی ۵٫۴ kg می‌تواند باشد.
متوسط قد نوزاد پسر در یک ماهگی ۵۱٫۱ تا ۵۸٫۴ cm و قد نوزاد دختر در یک ماهگی 5۰٫۰ تا ۵۷٫۴ cm خواهد بود.
اندازه دور سر نوزاد یک ماهه در پسران 37.2 و دختران 36.4 سانتی‌متر خواهد بود.
دمای طبیعی و نرمال بدن نوزاد در یک ماهگی
محدوده دمای طبیعی بدن نوزاد یک‌ماهه بین ۳۶ تا 5/37 درجه سانتی‌گراد است که این عدد بسته به زمان گرفتن دمای بدن نوزاد، روش گرفتن دمای بدن نوزاد و دستگاه تب گیری متفاوت باشد.
چکاپ نوزاد یک ماهه
در هفته چهارم تولد کودک بالاخره زمان معاینه یک ماهگی نوزادتان فرارسیده است. در ملاقات با پزشک نه‌تنها می‌توانید ببینید که نوزاد شما چقدر رشد کرده است، بلکه پاسخ سؤالاتی که در این مدت ذهن شما را به خود مشغول کرده است را هم می‌توانید دریافت کنید.
برای نگهداری از نوزاد یک ماهه خود باید او را پیش دکتر ببرید. ویزیت یک ماهگی کودک در ابتدا شامل بررسی وضعیت قلب و ریه‌ها، گوش، دهان، وضعیت سر و بدن و دستگاه تناسلی و به‌علاوه بررسی رفلکس‌ها، وضعیت ناف و بررسی محل ختنه (در صورت لزوم) خواهد بود. شما می‌توانید در مورد تغذیه، خواب، رشد و ایمنی نوزاد و… از پزشک مربوطه مشاوره دریافت کنید.
واکسیناسیون نوزاد در یک ماهگی
یکی از مراحل نگهداری نوزاد یک ماهه زدن واکسن به موقع او است. در هفته چهارم، نوزاد یک‌ماهه شما دومین دوز از واکسن هپاتیت B را دریافت خواهد کرد. بیشتر کودکان اولین دز واکسن هپاتیت B را در زمان تولد، دومین دز آن را در چکاپ یک ماهگی به‌عنوان بخشی از واکسن پنج‌گانه و سومین در را بین شش تا ۱۸ ماهگی دریافت می‌کنند.
تست هوش نوزاد یک ماهه
در یک ماهگی، نوزاد نسبت به قبل هوشیاری بیشتری دارد و نسبت به رفتار والدین واکنش بیشتری نشان می‌دهد. در این زمان هنوز سنجش هوش نوزاد یک ماهه سخت اما تا حدودی به وسیله برخی از تست‌ها قابل انجام است. به طور کلی بررسی‌ها نشان می‌دهند که ۷۵ درصد از والدین به دنبال نوعی تست هوش نوزاد یک ماهه هستند تا از این راه از سلامت ذهنی و مراحل رشد کودکان در زمان مورد انتظار، به اطمینان خاطر برسند.
در حال حاضر ما می‌دانیم که کودک از بدو تولد شروع به جذب اطلاعات می‌کند و قسمت اعظم این اطلاعات را از والدین می‌گیرد؛ بنابراین مسئولیت کامل یادگیری اولیه کودک بر عهده والدین است و نقش آنها به عنوان یک آموزگار بسیار حائز اهمیت ماست
افزایش ضریب هوشی نوزاد موضوعی است که والدین می‌توانند از همان دوران بارداری به آن توجه داشته باشند. نوزاد از طریق تجربه‌های دریافتی که از محیط پیرامونش، به اکتشافات جدید دست می‌زند و بر آموخته‌های خودش می‌افزاید؛ بنابراین والدین می‌توانند با انجام روش‌های کاربردی به بررسی و تقویت هوش نوزاد یک ماهه خود بپردازند. در ادامه به معرفی روشی معتبر برای تست هوش نوزاد یک ماهه می‌پردازیم.
بررسی وضعیت هوش و مهارت‌های رشدی نوزاد یک ماهه
اگرچه در طول سال‌های گذشته آزمون‌های متعددی برای سنجش رشد و هوش کودکان طراحی شده است، اما اکثر این آزمون‌ها محدود به گروه سنی خاصی بوده و تنها یک جنبه یا حیطه خاصی از رشد را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. رشد یک فرایند پیوسته است و تنها در صورتی می‌توان درباره سلامت یک کودک قضاوت نمود که حیطه رشد اصلی مورد سنجش قرار گرفته باشند.
در دوران نوزادی تست‌هایی که برای نوزادان انجام می‌شود، بیشتر مهارت‌های شناختی آنها را ارزیابی می‌کند.
تست هوش نوزاد یک ماهه نیز مهارت‌های شناختی او را ارزیابی می‌کند چرا که همگام با رشد نوزاد، کسب سایر مهارت‌ها مانند توجه و تمرکز، نحوه راهبری، هماهنگی مهارت‌ها نیز اهمیت دارد.
با توجه به حایز اهمیت بودن این مسئله مجموعه بازی بوک آزمونی را در راستا ارزیابی وضعیت رشدی و هوش کودکان در هر گروه سنی معرفی گردیده است که از این آزمون می‌توان برای گزارش وضعیت رشدی کودکان طبق یک برنامه زمانی منظم استفاده نمود.
این آزمون نگاه پیوسته‌ای به فرایند رشد کودکان دارد، به طوری که کلیه حیطه‌های اصلی رشد یعنی هفت بعد، عبارت‌اند از «شنوایی» «زبان دریافتی» «زبان بیانی»، «گفتار» «شناخت»، «ارتباط اجتماعی»، «حرکت» را در کودکان از بدو تولد تا شش سالگی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
با انجام این تست و نتایج و تحلیل آن توسط کارشناسان می‌توانید تا حدودی در مورد هوش نوزاد یک ماهه خودآگاه شود و بر اساس آن به تقویت کودک در حوزه مورد نظر بپردازید.
سؤالات متداول
برای بررسی هوش نوزاد یک ماهه خود باید میزان رشد او را با توجه به استانداردهای موجود ارزیابی کنید اگر نوزاد شما در تمامی ابعاد رشدی واکنش خوبی داشته باشد وضعیت هوش او نرمال تلقی می‌شود.
