زمان تقریبی مطالعه: 18 دقیقه
اگر نوزاد شما هفته اول را به‌سلامتی پشت سر گذاشته و وارد هفته دوم شده است شاید به این فکر کنید در دو هفتگی نوزاد، او کاری جز خوابیدن، تغذیه و دفع انجام نمی‌دهد اما در واقعیت او دائماً از نیروی مغزی خود استفاده می‌کند.
به‌عنوان‌مثال تماشای دقیق محیط اطراف، حرکت اعضا بدن، واکنش نشان‌دادن به بعضی از حوادثی که اطراف وی اتفاق می‌افتد یا او می‌تواند با چشمان شیرین خود به‌صورت شما خیره شود. همه‌وهمه نمونه‌هایی از مسائلی است که نوزاد شما برای انجام آنها باید از نیروی ذهنی خود استفاده کند اما به‌هرحال سعی کنید بادقت به تمام حالات وی توجه کنید تا در آینده بتوانید به حالات مختلف ذهنی او پاسخ مناسب دهید.
خبر خوب آن است که در هفته دوم رشد کودک احتمالاً شاهد اولین جهش‌های رشد او باشید. در این مقاله به انتظارات مربوط به هفته دوم نوزاد شما خواهیم پرداخت.
اصول اولیه خواب در دو هفتگی نوزاد
به‌طورکلی در این هفته خواب نوزاد شما هنوز بسیار نامنظم خواهد بود. پس در چنین شرایطی در وهله اول آرامش خود را حفظ نموده و سعی کنید وقتی کودکتان به خواب می‌رود شما هم استراحت کافی داشته باشید و تا حد توان از کمک‌های دیگران هم بهره ببرید؛ چرا که بدن شما هنوز در حالت بازیابی توان ازدست‌رفته خودش است.
برنامه خواب روزانه نوزاد دو هفته‌ای تفاوت چندانی با یک هفتگی نوزاد ندارد. زیرا نوزاد تقریباً تمام روز و یا به طور میانگین 16 ساعت از روز را در خواب می‌گذراند. ولی بازهم خواب نوزاد پیوسته نیست و برخی چرت‌های روزانه او طولانی‌تر از برخی دیگرند.
چنانچه در دو هفتگی نوزاد متوجه شدید که او در یادگیری چرخه روز و شب همچنان سردرگم است سعی کنید حداقل چندین نوبت در روز و هر بار به مدت 45 دقیقه او را بیدار نگه دارید و اجازه ندهید نوزاد در هر چرت روزانه بیش از 3 ساعت بخوابد. نوزاد شما از 3 تا 4 ماهگی، در یک 24 ساعت از شبانه‌روز بین 14 تا 17 ساعت به استراحت و خواب نیاز دارد اما نکته مهم، سعی کنید در طی این مدت هر 2 یا 4 ساعت یکبار برای شیردهی او را بیدار کنید.
و در آخر به یاد داشته باشیدکه امن‌ترین مکان برای خواب در دو هفتگی نوزاد، مکانی گرم نرم یا تخت مخصوص نوزاد در اتاق شما است و تا یک سال اول، سعی کنید او را در هنگام خواب به پشت بخوابانید.
اصول اولیه تغذیه در دو هفتگی نوزاد
بیشتر نوزادان تا یک ماه اول زندگی در هر وعده به ۷۴ تا ۸۹ میلی‌لیتر شیر مادر تا حدود هشت بار در روز نیاز دارند. به‌خاطر داشته باشید که این فقط یک دستورالعمل کلی است و اگر نوزاد شما میل به این مقدار از شیر را ندارد، لازم نیست سعی کنید هر روز ۸۲۸ میلی‌لیتر شیر به او بدهید. توجه کنید که نوزاد شما ممکن است بعد از تولد کاهش وزن داشته باشد و می‌توان گفت که تقریباً همه نوزادان با وزنی کمتر از زمانی که برای اولین‌بار در بیمارستان متولد می‌شوند و این مراکز را ترک خواهند کرد در هفته دوم اگر در خصوص تغذیه نوزادتان متوجه مشکلی شدید مثل افزایش یا کاهش پیش از حد اشتها حتماً با پزشک متخصص تماس بگیرید و از او مشاوره بگیرید.
کمبود میزان شیر در مادران در دو هفتگی نوزاد
شما مادران، در هنگام شیردهی، ممکن است گاهی اوقات کم بودن میزان شیر را تجربه کنید. ازآنجایی‌که عرضه کافی شیر با تقاضای کافی از جانب نوزاد تأمین می‌شود، هر چیزی که مانع از مورد دوم شود می‌تواند مشکل‌ساز شود.
شاید در دوهفتگی نوزاد بسیاری از شما مادران عزیز فکر کنید که شیرتان کم شده است، درحالی‌که این‌طور نیست. برای مثال، گاهی احساس پُری کمتر در سینه‌ها یا کاهش نشت شیر از سینه می‌تواند این تردید را در شما به وجود بیاورد. اما این علائم در واقع نشانۀ آن است که بدن شما با نیازهای تغذیۀ کودک سازگار شده است.
اگر در تغذیه کودک وابسته به شیر مادر، شیرخشک را هم اضافه کرده باشید، کودک شما تمایل کمتری به شیر شما پیدا خواهد کرد که این امر به خودی خود باعث می‌شود سینه شما شیر کمتری تولید کند.
طولانی کردن زمان بین وعده‌های غذایی (مثلاً تا 4 ساعت) ممکن است برای مادران نوزادانی که تجربه تولد اولین نوزاد را دارند، آسان‌تر باشد، اما می‌تواند به این معنا باشد که سینه مادر به‌منظور تولید شیر به‌اندازه کافی تحریک نمی‌شوند.
کوتاه شدن مدت‌زمان‌های شیردهی در دو هفتگی نوزاد (مثلاً پنج دقیقه روی هر سینه)، نه‌تنها باعث می‌شود که شیری که مدت‌زمان بیشتری در سینه مادر است (مغذی‌تر) به نوزادتان نرسد. در این صورت سینه مادر به‌اندازه کافی تخلیه نخواهد شد.
پستانک برای برخی از نوزادان، به دلیل وابستگی یا افزایش مدت‌زمان مکیدن ممکن است باعث کمتر شدن تمایل وی برای مکیدن پستان مادر شود که این امر منجر به تولید شیر کمتر خواهد شد.
میانگین وزن نوزاد در دو هفتگی
به‌طورکلی می‌توان طیف گسترده‌ای از وزن را برای نوزادان متناسب با وضعیت هر نوزاد در نظر گرفت، اما در در دو هفتگی نوزاد اگر او روند رشد کاملی داشته‌اند از 2.5 تا 3.5کیلوگرم افزایش وزن دارند
رنگ چشم در دو هفتگی نوزاد
قسمت رنگی چشم، عنبیه، حاوی پروتئینی به نام ملانین است. ملانین از سلول‌های ویژه‌ای به نام ملانوسیت تشکیل شده است. با بزرگ‌تر شدن نوزاد، ملانوسیت‌ها به نور واکنش می‌دهند و ملانین تولید می‌کنند. هرچه تعداد ملانوسیت‌ها در محل عنبیه بیشتر شود، تیرگی چشم بیشتر می‌شود. معمولاً رنگ چشم نوزاد طوسی است تغییرات رنگ چشم نوزاد در دو هفتگی به‌طورکلی از روشن به تیره می‌رود. در مورد چشمان نوزادان این را باید در نظر داشته باشید که تشخیص قطعی رنگ چشم در دو هفتگی نوزاد هنوز زود است. رنگ واقعی چشم نوزادان حتی در 6 تا 9 ماهگی هنوز کاملاً مشخص نخواهد شد. حتی تا تولد سه سالگی کودک می‌توانید گاهی شاهد تغییرات مربوط به چشمان او باشید. رنگ چشم دائمی پس از بروز تغییرات بین 9 تا 12 ماه مشخص می‌شود.
ختنه نوزاد پسر در هفته دوم تولد
ختنه یکی از عمل‌های مهم و حساسی است که در سنین نوزادی انجام می‌شود. بهتر است قبل از انجام این عمل برای فرزند آگاهی خود را بالا ببرید تا بتوانید به‌خوبی از نوزاد خود نگهداری کنید. به‌طورکلی انجام این عمل تأثیر بسزایی در بهداشت و جلوگیری از بسیاری از بیماری‌های دیگر در نوزاد پسر خواهد داشت در اغلب مواقع نوزادان می‌توانند چند روز پس از به دنیا آمد این جراحی را انجام دهند. اما ممکن است در برخی از کودکان به دلایل مختلفی مانند نارس بودن، انجام این عمل زود باشد اما به‌طورکلی هرچه انجام ختنه به بزرگسالی موکول شود، روند بهبودی دردناک‌تری خواهد داشت.
در نهایت بهتر است درصورتی‌که شرایط مناسب باشد، در دو هفتگی نوزاد این عمل انجام گیرد چرا که بر اساس تحقیقات انجام شده، نوزادانی که در روزهای اولیه، ختنه را انجام می‌دهند خطر ابتلا به عفونت ادراری در آنها به‌شدت کاهش می‌یابد.
بهترین زمان برای انجام این کار 8 تا 14 روز پس از تولد کودک است.
اگر نوزاد پسر شما ختنه شده باشد، معمولاً حدود 7 تا 10 روز برای بهبود به زمان نیاز دارد.
شرایط بندناف در دو هفتگی نوزاد
در دوران جنینی، بندناف رابط بین مادر و جنین در رحم است. در اکثر نوزادان بندناف خشک شده و در هفته‌های اولیه می‌افتد. اما اگر این اتفاق نیفتاد باید مراقب عفونت ناشی از آن باشید.
چنانچه بند نوزاد شما در هفته اول نیفتاد و علایمی مانند: تب یا بدحالی، ورم، قرمزی بیش از حد ناف، خونریزی از بندناف، استشمام بوی بد از بندناف، و وجود چرک در ناف را داشت، نوزاد شما حتماً نیاز به مراقبت پزشکی دارد. معمولاً پس از قطع شدن بندناف یا چند روز پس از تولد ممکن است بعضی از این علایم در نوزاد شما ظاهر شود.
مکیدن شست در نوزادان 14 روزه
مهم‌ترین دلیل مکیدن انگشت نوزاد دوهفته‌ای، آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده بودن این کار برای اوست. شاید برایتان جالب باشد اما انگشت مکیدن نوزاد کاری است که احتمالاً از دوران جنینی و داخل رحم نیز آن را انجام می‌داده است.
در چند ماه نخست پس از تولد نیز نوزادان برای آرام شدن، خوابیدن، و یا حتی برای لذت بردن شروع به مکیدن انگشت می‌کنند. مهم‌تر از این موارد دررابطه‌با انگشت مکیدن کودک این است که مکیدن انگشت توسط نوزادان یک رفلکس غریزی بوده است. مکیدن یک رفلکس کاملاً طبیعی برای نوزادان است و عوارض مکیدن انگشت نوزاد نباید والدین را هنگام مشاهده مکیدن انگشت نوزاد نگران کند؛ چرا که این امر توسط نوزادان در سنین بالاتر (۲ الی ۴ سالگی) کاملاً رفع می‌شود.
به طور طبیعی مکیدن مکانیسمی آرام‌بخش، در دو هفتگی نوزاد به‌حساب می‌آید. حتی زمانی که شیردادن به کودکتان را تمام کرده‌اید، ممکن است او به‌منظور تمایل بیشتر برای این عمل بی‌قراری کند اما این بدان معنا نیست که او خواهان غذای بیشتر است. علاوه بر شیردادن برای سیر کردن نوزاد، نوزادان به مکیدن “غیر مغذی” هم نیاز دارند که وی را آرام می‌کند؛ بنابراین کودک شما از وسیله‌ای مانند پستانک یا مکیدن انگشت کوچک شما استفاده می‌کنند و جالب است بدانید که مکیدن غیر مغذی برای کودک امری لذت‌بخش‌تر است.
عادت دادن نوزاد به پستانک در دو هفتگی نوزاد
پستانک برای آن دسته از نوزادی که نیاز به مکیدن زیادی سینه مادر دارند مناسب است چون فاصله بین شیردهی را تنظیم می‌کند و باعث می‌شود مجدداً سینه مادر از شیر پر شود.
اما این عمل گاهی در نوزاد در دو هفتگی موجب کمتر شدن تمایل وی برای مکیدن پستان مادر می‌شود که این امر منجر به تولید شیر کمتر خواهد شد.
وضعیت حس بویایی نوزاد در دو هفتگی
به‌طورکلی نوزادان بعد از تولدشان حس بویایی بسیار پیشرفته‌ای دارند. اگرچه در دو هفتگی نوزاد هنوز او نمی‌تواند شما را از صورتتان بشناسد، اما می‌تواند شما را از بوی طبیعی بدنتان شناسایی کند. حس بویایی نوزاد نقشی حیاتی در رشد و نمو او دارد. نوزادان از همان زمانی که هنوز در رحم مادر هستند، استفاده از حس بویایی‌شان را شروع می‌کنند و رشد حس بویایی نوزادان تا حدود هشت سالگی ادامه می‌یابد. نوازد در دو هفتگی حتی می‌تواند بر اساس بو، شیر مادر خودش را از شیر یک مادر دیگر تشخیص دهد. نوزاد شما در حال عادت کردن به بوهای مختلف است، اما هنوز هم بوهای تند برایش ناخوشایند هستند. یک بوی قوی می‌تواند حتی در حس چشایی او هم تداخل ایجاد کند.
نقاط نرم در سر نوزاد در دو هفتگی
اگر زایمان شما طبیعی باشد، ممکن است از بزرگ‌تر بودن سر نوزاد خودتان نسبت به بقیۀ بدن او تعجب کنید. این وضعیت ناشی از فشاری است که در حین عبور از مجرای زایمان به سر نوزاد وارد می‌شود و سر نوزاد شما نهایتاً تا دو هفتگی نوزاد به شکل اولیۀ خود بازمی‌گردد.
اگر در دو هفتگی نوزاد به سر او توجه کنید نقاط نرمی که (فونتال یا ملاج نامیده می‌شود) را می‌بیند، در واقع بر روی سر نوزاد شما دو جایگاه وجود دارد که از نظر علمی به آنها فونتانل (نقاط نرم) می‌گویند و به‌طورکلی از نظر اندازه آنها را به دودسته 1. فونتال قدامی (بزرگ‌تر) و 2. فونتال خلفی (کوچک‌تر) دسته‌بندی می‌کنند.
نقاط نرم نوزاد دو هدف مهم را در سال اول از مسیر رشد نوزاد دنبال می‌کنند: اول اینکه به جمجمه نوزاد شما کمک می‌کنند تا جابه‌جا شود و قالب‌گیری کند تا بتواند در کانال زایمان جا بیفتد، و دوم اینکه فضایی را برای رشد سریع مغز نوزاد شما در طول یک سال اول ایجاد کند.
فونتال پشت سر نوزاد معمولاً 2 ماهگی و فونتال قدامی فونتانل معمولاً بین ۹ تا ۱۸ ماهگی بسته می‌شود؛ بنابراین باید در هفته‌های اول بسیار از سر کودک مراقبت کرد.
نکات مربوط به شیشه شیر کودک در هفته دوم
اگر شیردهی شما به نوزاد در هفته دوم از طریق شیرخشک، یا دوشیدن است، به‌خاطر داشته باشید که هنگام انتخاب شیشه، برخی از نوزادان به‌راحتی با شیشه ارتباط برقرار می‌کنند اما در مقابل بعضی دیگر برای عمل مکیدن توسط شیشه نیاز به زمان دارند پس صبور باشید. شیردهی با شیشه نکات مثبت و منفی خودش را در دو هفتگی نوزاد دارد. شما باید قبل از اینکه بخواهید روش شیردهی را انتخاب کنید باید بادقت به هر دو جنبه شرایط توجه کنید. هدف این است که مطمئن شویم که نوزاد شما نه گرسنه بماند نه خیلی سیر شود و درحالی‌که خود را با دنیای اطراف تطبیق می‌دهد،ویتامین‌های ضروری و مواد مغذی را دریافت کند.
جنبه‌های مثبت شیردهی با شیشه شیر در دو هفتگی نوزاد
1. هرکسی می‌تواند در 2 هفتگی نوزاد به او شیر بدهد
2. می‌تواند در عموم (فضای بیرون از خانه) این فرایند راحت‌تر انجام شود.
3. نظارت بر مقدار مصرفی شیر کودک در هفته دوم آسان می‌شود.
4. شیردهی با شیشه به نوزادانی که عدم تحمل لاکتوز دارند بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
جنبه‌های منفی شیردهی با شیشه
1. شیردهی به کمک شیشه شیر ممکن است پروسه زمان بر برای شما مادران عزیز باشد
2. لوازم مربوط به شیردهی با شیشه ممکن است گران باشد.
3. شیردهی با شیشه در دو هفتگی نوزاد، ممکن است او را در خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد قرار دهد.
4. این روش بر به‌وجودآمدن رشته‌های الفت و محبت مادری تأثیر می‌گذارد.
دردهای شکمی یا درد پرینه در مادران در دو هفتگی نوزاد
درحالی‌که بسیاری از ناراحتی و شرایط سخت اولیه مادران معمولاً طی 7 تا 10 روز پس از زایمان بهبود پیدا خواهد کرد، اما گاهی افراد بسیاری، اثرات طولانی‌مدت زایمان را حتی برای هفته‌ها پس از زایمان احساس می‌کنند. برای مثال، نشستن پس از زایمان طبیعی یا خم شدن پس از سزارین ممکن است بسیار سخت و ناراحت‌کننده باشد. کودک در هفته دوم اگر مادری زایمان طبیعی داشته باشد، کل ناحیه پرینه و رکتوم برای چند هفته متورم خواهد بود.
حرکات روده به دلیل فشار وارد شده بر عضلات آن، ممکن است برای چند هفته نیز برای مادر ناراحت‌کننده باشد، بنابراین حتماً مایعات زیادی بنوشید و مواد غذایی حاوی فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید. همچنین اگر در هنگام دفع درد شدیدی را در ناحیه مقعد احساس کردید، حتماً با پزشک خود مشورت داشته باشید.
توجه داشته باشید که تمرینات کگل (تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن انجام می‌شود) را برای تحریک گردش خون، سرعت بخشیدن به بهبودی و بازیابی توان ماهیچه‌ها به کار بگیرید. اما در وهله اول سعی کنید بیشتر از همه، استراحت کنید و به خودتان زمان بدهید تا بهبودی کامل حاصل شود.
تغذیه مادر در دو هفتگی نوزاد
به‌احتمال زیاد در این روزها اغلب بسیار احساس خستگی می‌کنید، بنابراین مصرف خشکبار باعث افزایش یا بازیابی انرژی شما می‌شود. پروتئین، فیبر و چربی‌های موجود در خشکبار، آنها را به ماده انرژی‌زای فوق‌العاده‌ای تبدیل کرده است. بااین‌حال، باید در نظر داشت که آنها مقدار کالری بالایی دارند، بنابراین مصرف آنها را در هر وعده به‌اندازه یک‌سوم فنجان یا یک اونس و نیم در نظر بگیرید و به سراغ گردو، بادام، بادام هندی یا پسته بروید چرا که آنها چربی سالم‌تری به نسبت سایر مواد دارند
ابتلا به یبوست در مادران در دو هفتگی نوزاد
یبوست عارضه‌ای شایع پس از زایمان در هفته دوم نوزاد است. حتی اگر در دوران بارداری اصلاً مشکل یبوست نداشته‌اید، پس از زایمان ممکن است دچار این مشکل شوید. این حالت تا چند روز بعد از زایمان طبیعی است و جای نگرانی ندارد چرا که باگذشت زمان این عارضه رفع خواهد شد. توجه داشته باشید اگر زایمانتان طولانی بوده است و در این مدت غذایی نخورده باشید یا در طول دورۀ درد زایمان، دفع مدفوع داشته‌اید یا رودۀ شما را قبل از زایمان تخلیه کرده باشند، شاید دفع مدفوعتان، یک یا دو روز بعد از زایمان اتفاق بیفتد؛ صرفاً به این خاطر که چیزی در روده‌هایتان وجود ندارد. اگر سزارین کرده باشید نیز، ممکن است سه یا چهار روز طول بکشد تا دوباره دفع مدفوع طبیعی داشته باشید. اما اگر بعدازاین مدت، باز هم یبوست داشتید، ممکن است دلیل دیگری وجود داشته باشد. مثلاً مسکن‌هایی که برای کاهش درد زایمان به شما داده شده است یا حالا برای رفع درد بعد از زایمان مصرف می‌کنید، باعث کُند شدن عملکرد سیستم گوارشتان شده باشد. همچنین ممکن است به دلیل بواسیر یا هموروئید، یا برشی در ناحیۀ پرینه، درد داشته باشید و این باعث شود از ترس درد بیشتر یا نگرانی از واردشدن فشار بیشتر به بخیه‌ها، مدفوعتان را نگه دارید.
