زمان تقریبی مطالعه: 13 دقیقه
راش پوستی در کودکان چیست؟
راش پوستی در کودکان نوعی بثورات جلدی است که در دوران کودکی بسیار شایع هستند. در واقع به بروز ضایعات پوستی در کودکان که به شکل لکه‌هایی با رنگ قرمز یا کبود در بخش‌های مختلف پوست بدن ایجاد می‌شود، راش پوستی می‌گویند. این بثورات همراه با خارش و درد هستند. بیشتر انواع راش پوستی کودکان بی ضرر هستند و بدون نیاز به درمان ناپدید می‌شوند.
بیماری راش پوستی در کودکان ممکن است با پوسته شدن و التهاب همراه باشد. بروز این عارضه‌های پوستی ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق افتد. اگر به عنوان یک والد انواع راش پوستی در کودکان شما را نگران کرده یا می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره این عارضه داشته باشید؛ در این مقاله با ما همراه شوید.
علائم راش پوستی در کودکان شامل چیست؟
رویت لکه‌ها و دانه‌های پوستی قرمز یا کبود رنگ، خارش مداوم پوست، سوزش پوست، تب، سردی دست درحالی‌که دمای سر بالاست؛ همگی از علائم بروز راش پوستی در کودکان هستند.
علل بروز بیماری راش پوستی در کودکان چیست؟
از آنجا که پوست ما خارجی‌ترین سطح بدن است، در ابتلا به بیماری‌ها بیشترین نمود را از طریق پوست می‌توان مشاهده کرد. در واقع علت بروز لکه‌های قرمز پوستی در کودکان مبتلا به راش پوستی، به دلیل رفتار طبیعی بدن این کودکان در برخورد با بیماری‌های داخلی صورت می‌گیرد. در نتیجه ممکن است بیماری‌های مختلفی از جمله بیماری پنجم (پوست سرخی عفونی یا اریتما اینفکتیوزوم) از قبل در بدن کودک وجود داشته باشند و در نتیجه تلاش بدن برای بروز این بیماری‌ها کودک به راش پوستی مبتلا شود.
همچنین عواملی مانند مواد حساسیت‌زای موجود در مواد آرایشی، شوینده‌ها، لاتکس‌ها و لاستیک‌ها و رنگ و لباس‌های مختلف ممکن است موجب بروز راش در کودکان شود.
بررسی انواع راش پوستی در کودکان
در بررسی انواع راش پوستی می‌توان به راش‌های پوستی ناشی از گزیدگی‌ها، راش پوشک در نوزادان، تاول در کودکان، راش‌های ناشی از حساسیت پوستی در کودکان و نوزادان اشاره کرد. در ادامه برخی از آنها را بررسی می‌کنیم
راش پوشک در نوزادان
راش پوشک نوعی التهاب پوست است با بثورات جلدی قرمزرنگ در مناطق باسن و کشاله ران نوزاد نمایان می‌شود.
راش پوشک معمولاً بر اثر اصطکاک پوست کودک با پوشک مرطوب و تعویض دیرهنگام پوشک در کودکان دارای حساسیت پوستی بالا رخ می‌دهد. اما راش پوشک معمولاً با درمان‌های خانگی مانند خشک کردن ناحیه با جریان هوا و زود به زود تعویض کردن پوشک و استفاده از پمادها قابل درمان است.
راش ناشی از بیماری سلولیت
سلولیت عفونت لایه‌های عمیق‌تر پوست و بافت زیرین است. در راش‌های ناشی از سلولیت ناحیه آسیب دیده قرمز، دردناک، متورم و داغ خواهد بود. راش سلولیت اغلب پاها را درگیر می‌کند، اما می‌تواند در هر نقطه از بدن نمایان شود. تب و راش پوستی در کودکان در ابتلا به سلولیت عموماً همزمان دیده خواهند شد.
راش ناشی از آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری ویروسی است که اکثر کودکان در برخی مواقع به آن مبتلا می‌شوند. آبله مرغان اغلب کودکان زیر 10 سال را مبتلا می‌کند. لکه‌های آبله مرغان معمولاً به صورت خوشه‌ای ظاهر می‌شوند. راش آبله‌مرغانی باعث ایجاد جوش‌هایی از نقاط خارش‌دار می‌شود که به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شود؛ پوسته می‌شوند و پوسته‌هایی تشکیل می‌دهند که پس از مدتی می‌ریزند.
برخی از کودکان فقط چند لکه دارند، برخی دیگر آنها را در تمام بدن خود دارند. راش‌ها به‌احتمال زیاد روی صورت، گوش‌ها و پوست سر، زیر بازوها، روی سینه و شکم و روی بازوها و پاها ظاهر می‌شوند. هیچ درمان خاصی برای راش‌های ناشی از آبله مرغان وجود ندارد. می‌توانید اقداماتی را برای تسکین علائم انجام دهید. به عنوان مثال، پاراستامول می‌تواند به کاهش تب کمک کند (به کودکان زیر 16 سال آسپرین ندهید). برای کاهش خارش می‌توان از لوسیون کالامین و ژل‌های خنک کننده استفاده کرد.
راش ناشی از اگزما
اگزما یک بیماری طولانی مدت است که باعث خارش، قرمزی، خشکی و ترک خوردن پوست می‌شود. شایع‌ترین نوع آن اگزمای آتوپیک است که عمدتاً کودکان را مبتلا می‌کند اما می‌تواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. راش پوستی ناشی از اگزما معمولاً در پشت زانو یا روی آرنج، گردن، چشم و گوش ایجاد می‌شود. این یک بیماری جدی نیست، اما اگر فرزند شما بعداً به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا شود، می‌تواند باعث بیشتر شدن اگزما و طغیان تاول‌های ریز شود و باعث تب شود.
راش ناشی از هرپس سیمپلکس
اریتم مولتی فرم یک راش پوستی (معمولاً خفیف) است. این در اثر واکنش آلرژیک به ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می‌شود. در راش اریتم مولتی فرم لکه‌ها شبیه به تخته پرتاب دارت هستند؛ با مرکز قرمز تیره و حلقه کم‌رنگ‌تر در اطراف! این لکه‌ها ابتدا دست‌ها یا پاها و سپس اندام‌ها، قسمت بالایی بدن و صورت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. کودک شما احتمالاً احساس بی‌حالی می‌کند و ممکن است تب داشته باشد که باید بتوانید با داروهای بدون نسخه آن را درمان کنید. بهبود راش‌های پوستی حاصل از این بیماری ممکن است دو تا شش هفته طول بکشد تا آنها احساس بهتری کنند اگر فرزندتان راش دارد و به نظر می‌رسد حالش خوب نیست، به پزشک اطفال خود مراجعه کنید.
در موارد نادر، اریتم مولتی فرم می‌تواند در اثر واکنش به برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک یا ضدتشنج ایجاد شود.
راش ناشی از درماتوفیتوز
کرم حلقوی یک عفونت قارچی پوستی بسیار عفونی است. راش ناشی از وجود کرم حلقوی معمولاً حلقه‌ای شکل است، مگر اینکه روی صورت، گردن یا پوست سر باشد. وجود کرم حلقوی باعث ایجاد یک لکه قرمز یا نقره‌ای حلقه‌مانند روی پوست می‌شود که می‌تواند پوسته پوسته، ملتهب یا خارش‌دار باشد. اغلب بازوها و پاها را درگیر می‌کند، اما می‌تواند تقریباً در هر نقطه از بدن ظاهر شود. مانند سایر عفونت‌های قارچی مشابه می‌توانند پوست سر، پاها، کشاله ران و ناخن‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهند.
کرم حلقوی معمولاً به راحتی با داروهای ضد قارچ قابل درمان است که در داروخانه در دسترس هستند.
کرم حلقوی پوست سر می‌تواند باعث پوسته پوسته شدن و ریزش مو شود.
راش ناشی از بیماری گال
گال یک بیماری پوستی مسری است که به شدت خارش دارد. بثورات جلدی ناشی از گال از نقاط قرمز ریز تشکیل شده است. بعضی مواقع گال توسط کنه‌های ریز که در پوست فرو می‌روند؛ ایجاد می‌شود.
در کودکان، گال معمولاً از طریق تماس طولانی مدت پوست به پوست با بزرگسال یا کودک آلوده منتقل می‌شود – به عنوان مثال، در حین بازی درگیری یا در آغوش گرفتن.
کنه‌ها در مکان‌های گرمی مانند چین‌های پوستی، بین انگشتان، زیر ناخن‌ها یا اطراف چین‌های باسن جای می‌گیرند و لکه‌های قرمز کوچکی بر جای می‌گذارند که اغلب در کف دست یا کف پا دیده می‌شود. در نوزادان، تاول‌های گال معمولاً در کف پا دیده می‌شوند. اگر فکر می‌کنید فرزندتان گال دارد به پزشک مراجعه کنید. گال معمولاً یک بیماری جدی نیست، اما نیاز به درمان دارد. پزشک شما یک لوسیون یا کرم تجویز برای درمان این بیماری خواهد کرد.
در آخر به یاد داشته باشید که بروز راش می‌تواند به دلیل التهاب یا در صورت خاراندن موجب ایجاد دیگر بیماری‌های پوستی بشود. همچنین ممکن است جای راش پوستی در کودکان باقی بماند. پس برای تشخیص و درمان راش‌های پوستی در کودکان عجله کرده و این موضوع را پشت گوش نیندازید.
راه‌های تشخیص و درمان راش پوستی در کودکان
در کلینیک‌ها تشخیص تخصصی راش پوستی در کودکان به دو شکل بالینی یا افتراقی انجام می‌گردد که در نوع بالینی با استفاده از انواع آزمایش‌هایی مثل نمونه برداری پوستی باشد. تشخیص افتراقی می‌تواند از راه رویت واکنش به داروها، سرکوب سیستم ایمنی به طور موقت و … باشد.
در درمان راش پوستی کودکان بهتر است ابتدا دلیل بروز راش بررسی و درمان شود. در این صورت راش خودش بعد از درمان بیماری علت، رفع خواهد شد. راش‌های پوستی خفیفی که فقط شامل بثورات جلدی هستند را می‌توان در خانه درمان کرد اما در صورتی که راش تب، درد، سرگیجه، استفراغ و مشکلات تنفسی همراه شود؛ بهتر است به پزشک مراجعه کرده و از درمان کلینیکال استفاده کنید.
درمان راش پوستی در کودکان با طب سنتی
برای درمان راش پوستی کودکان در طب سنتی موارد زیر پیشنهاد شده‌اند:
آلوورا
برای درمان راش‌های پوستی می‌توانید از آلوورا به شکل ژل (که از داروخانه‌ها قابل تهیه است) استفاده کنید. یا می‌توانید ژل آلوورا را با کندن پوست آن جدا کرده و استفاده نمایید.
جو دو سر
مالیدن خمیر به دست آمده از ترکیب آب و آرد جوی دوسر یا خوابیدن در وان پر از آبی که حاوی یک فنجان آرد جوی دوسر است در بهبود علائم راش پوستی مؤثر خواهد بود.
جوش شیرین
مالیدن جوش شیرین روی راش پوستی مؤثر است اما بهتر است به دلیل حساسیت‌زایی این ماده قبل از تماس آن با راش، ابتدا آن را روی قسمت سالم پوست بدن تست نمایید.
استفاده روغن‌های مختلف
از آنجاکه بعضی از انواع راش پوستی در کودکان با خشکی پوست همراه هستند استفاده از روغن‌های غیر حساسیت‌زایی مانند روغن استوخدوس، بابونه یا کنجد می‌تواند به بهبود علائم راش پوستی منجر شود.
شامپوی خاک رس
شامپوی خاک رس از جمله موادی است که استفاده از آن در بهبود راش پوشک توصیه می‌شود.
راه پیشگیری از ابتلای کودک به بیماری راش پوستی
در پیشگیری از بروز راش پوستی در کودکان و نوزادان باید توجه داشت که راش عموماً یک نمود خارجی است که از وجود یک عامل آلرژیک خبر می‌دهد. پس برای درمان یا پیشگیری از راش‌های پوستی در کودکان ابتدا باید کودک را از قرار گیری در معرض بیماری‌های علت حفظ کرد. با این کار کودک خود به خود در معرض راش پوستی نخواهد بود.
1-برای مثال می‌توان از مواد شوینده یا بهداشتی (از جمله پوشک) غیر حساسیت‌زا استفاده کرد.
2-همچنین زدن به موقع واکسن‌هایی از جمله واکسن زخم زرد به جلوگیری از ابتلای کودک به این بیماری کمک کرده و احتمال بروز راش پوستی در کودک را کاهش می‌دهد.
3- هنگام گذراندن وقت در خارج از منزل، از صابون‌ها و شامپوهای معطر و لباس‌های رنگی پرهیز کنید زیرا می‌توانند حشرات را جذب کنند. در صورت امکان، از مناطقی که حشرات در آن لانه می‌کنند و جمع می‌شوند (مانند استخرهای آب راکد، غذای بدون پوشش و گل‌های شکوفه) دوری کنید.
4- لباس‌های رنگ روشن به کودک بپوشید تا کنه‌ها و کک‌ها راحت‌تر تشخیص داده شوند. پس از ورود به داخل خانه، وجود کنه‌ها را روی پوست فرزندتان بررسی کنید – آنها اغلب پشت‌گوش یا در امتداد خط مو پنهان می‌شوند.
5-اگر قسمتی از بدن کودک می‌خارد؛ به تسکین خارش کمک کنید. استفاده از یخ به همراه لوسیون کالامین یا کرم هیدروکورتیزون 1 درصد نیز می‌تواند به تسکین خارش کمک کند.
رابطه عارضه راش پوستی با دیگر بیماری‌ها
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، راش پوستی در کودکان ممکن است بعد از ابتلا به بیماری‌های مختلفی و به عنوان نمود خارجی آن بیماری‌ها رویت شود. پس رابطه موجود بین راش پوستی در کودکان و بیماری‌های دیگر، رابطه علت و معلولی است. از جمله بیماری‌هایی که ممکن است به بروز راش پوستی در کودکان منجر شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرخک
- بیماری دست، دهان، پا
- تب اسکارلت
- نیش کک، ساس یا دیگر حشرات
- عرق سوز شدن
- بیماری پنجم
- گال
- روزاسه
- زخم زرد
- آلرژی و حساسیت‌های دارویی یا غذایی
- اگزما
- زونا
- ایمپتیگو
- بیماری کاوازاکی
- بیماری سلولیت
- مخملک
سؤالات متداول
به لکه‌های قرمز پوستی در کودکان بزرگ و کوچکی که بخشی از پوست کودک را پوشانده و به دلیل یک واکنش حساسیتی رخ می‌دهد؛ راش پوستی در کودکان گفته می‌شود. این بثورات جلدی ممکن است با تب، درد، خارش، سوزش و التهاب همراه باشند.
لکه‌های پوستی، قرمزی پوست، خارش مداوم پوست، سوزش پوست، تب، سردی دست درحالی‌که دمای سر بالاست؛ همگی از علائم بروز راش پوستی در کودکان هستند.
انواع راش‌های پوستی خفیفی که فقط شامل عارضه جلدی هستند را می‌توان در خانه درمان کرد اما در صورتی که راش تب، درد، سرگیجه، استفراغ و مشکلات تنفسی همراه شود؛ خطرناک بوده و بهتر است به پزشک مراجعه کرده و از درمان تخصصی استفاده کنید.
