زمان تقریبی مطالعه: 14 دقیقه
با نزدیک شدن به یک‌سالگی، نوزاد یازده ماهه شما در تلاش برای درک بهتر استقلال خود است. او در این سن مفاهیمی مثل بودن، نبودن، بله و خیر را به خوبی درک می‌کند.
حالا کودک یازده ماهه شما مرکز توجه جدیدی برای خود دارد: “اشیا”. فرزند شما در این سن در تلاش برای کشف عملکرد اشیای اطراف و بازی با آن‌هاست. البته که او هنوز و با شدت یک نوزاد چسبنده است که علاقه‌ای به جدایی از شما ندارد.
در سن یازده ماهگی نوزاد شما در بعدهای گوناگونی رشد می‌کند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
رشد جسمی – حرکتی نوزاد یازده ماهه
اولین بعد رشد نوزاد که مورد توجه اطرافیان است رشد جسمی حرکتی او است. این بعد از رشد به بهبود توانایی نوزاد یازده ماهه از منظر بدنی برای حرکت و رشد ظاهری جسمی او اشاره دارد.
رشد جسمی کودک یازده ماهه
به رشد و تکامل اعضای بدن نوزاد 11ماهه، رشد جسمی می‌گویند. فرزند شما در 11 ماهگی از پله‌ها چهار دست و پا بالا و پایین خواهد رفت و پاهای قوی‌تری برای راه رفتن خواهد داشت. بررسی رشد جسمی نوزاد در چند بعد مورد انجام می‌شود که به شرح زیر است:
ویژگی‌های ظاهری نوزاد در یازده ماهگی
در بررسی رشد نوزاد 11 ماهه از منظر جسمانی باید به اندازه دور سر او، قد و وزن او توجه داشت.
قد و وزن فرزند شما در یازده ماهگی به عوامل زیادی از جمله: وراثت، تغذیه، نوع تحرک غالب و… ارتباط دارد؛ اما میانگین وزن یک نوزاد 11 ماهه در حدود 8 کیلو و 600 است.
افزایش وزن کودک یازده ماهه اتفاق به دور از انتظاری نیست. ولی اگر در یازده ماهگی نوزاد شما اولین قدم‌هایش را بردارد؛ به دلیل افزایش جنب و جوش ممکن است فرزند یازده ماهه شما وزن کم کند. البته این وزن متوسط برای یک کودک است و وزنی معادل ۷٫۷ الی ۱۱٫۵ kg در پسران و ۷٫۰ الی ۱۱٫۰ kg در دختران ۱۱ماهه طبیعی است.
همچنین قد نوزاد یازده ماهه برابر ۷۰٫۲ تا ۷۸٫۹ سانتی‌متر مناسب است.
اصول خواب در نوزاد 11 ماهه
تا قبل از یک سالگی خواب شب نوزاد باید کاملاً منظم بشود و شیر شب‌ها قطع شود. نوزاد یازده ماهه شب‌ها بدون بیدار شدن خواهد خوابید. خواب کافی برای نوزاد 11ماهه 12 الی 16 ساعت است که به شکل سه خواب:
- 10 تا 12 ساعت خواب شب
- 2- 2 تا 4 ساعت خواب روزانه به شکل دو چرت
برای خواباندن کودک یازده ماهه بهتر است فضای اتاق خودش این کار را کرد و بهتر است جای خواب کودک تا این سن جدا شده باشد.
اصول تغذیه و رژیم غذایی در نوزاد 11 ماهه
یازده ماهگی سن تغییر الگوی غذایی اوست. حالا فرزند شما می‌تواند غذاهای سبد غذایی بقیه اعضای خانواده را بهتر تست کند. البته شیر همچنان تا قبل از یک سالگی اصلی‌ترین خوراکی مصرفی اوست.
همچنین توجه داشته باشید که بعضی از غذاها از جمله اسفناج، قهوه، سفیده تخم‌مرغ و بادام‌زمینی هنوز برای فرزند ۱۱ماهه شما ممنوع است. برای داشتن مناسب‌ترین رژیم غذایی برای کودک یازده‌ساله بهتر است از پزشک کمک بگیرید اما در پایین یک نمونه از الگوهای غذایی مناسبی که می‌توانید برای کودک یازده ماهه خود استفاده کنید آورده شده است.
برنامه غذایی نوزاد یازده ماهه
- پس از بیدار شدن: شیر
- صبحانه: زرده تخم‌مرغ
- میان وعده اول: نصف استکان میوه خرد شده
- ناهار: پوره گوشت و سبزیجات
- میان وعده: 4 قاشق فرنی
- عصرانه: شیر
- شام: فرنی 5 قاشق
- قبل از خواب: شیر
استفاده از مکمل‌های آهن، کلسیم و روی برای نوزادان ۱۱ماهه توصیه می‌شود. پس به یاد داشته باشید در هنگام معاینه نوزاد یازده ماهه خود نسبت به دریافت ویتامین‌های موردنیاز از دکتر او اقدام کنید.
بهداشت و سلامتی نوزادان 11 ماهه
نوزاد شما در 11 ماهگی حدود 2 تا 5 بار مدفوع می‌کند پس احتمالاً 4 الی 7 بار در روز مجبور به تعویض پوشک خواهید شد و حدود دو الی سه بار استحمام در هفته برای نوزاد یازده‌ماهه توصیه می‌شود.
همچنین دندان‌های پیش اصلی و جانبی نوزاد شما درآمده و او به استقبال دندان‌های آسیاب می‌رود که این موضوع نشانگر این است که 11 الی 12 ماهگی سن مناسبی برای ترک پستانک است.
استخوان‌ها و عضلات پای نوزادان ۱۱ماهه رشد خوبی خواهند داشت و حالا کودک شما کنجکاوی زیادی نسبت به اشیا دارد که باید با مراقبت از او و رعایت ایمنی، نوزاد خود را در امان نگه‌دارید.
نرمش‌های مناسب رشد جسمی نوزاد در یازده ماهگی
دور قراردادن اشیا برای اینکه کودک به سمت آن‌ها راه برود و یا بدنش را به جهات مختلف بکشد؛ از جمله نرمش‌های مناسب یازده ماهگی است. همچنین کمک به نوزاد برای سرپا ایستادن در این سن توصیه می‌شود.
هل دادن، کشیدن و استفاده از واکرها روش خوبی برای رشد دادن جسم کودک 11 ماهه است. پازل‌ها و اسباب بازی‌های تکه‌ای از جمله بازی‌های مناسب کودکان 11 ماهه هستند.
رشد حرکتی نوزاد یازده ماهه
بهبود اندام‌ها و مهارت‌های حرکتی نوزاد را رشد حرکتی می‌نامند.
مهارت‌های حرکتی نوزادان یازده ماهه
رشد حرکتی از نقاط عطف زندگی نوزاد یازده ماهه است. نوزاد شما در این سن یا راه می‌رود یا با کمک و بی کمک می‌ایستد. به همین علت لازم است تا خانه را برای داشتن یک کودک نوپا آماده کنید. ایمنی از جمله مهم‌ترین مسائل مربوط به کودکان یازده ماهه است. در یازده ماهگی هیچ مانعی سر راه تحرک کودک شما وجود ندارد پس استفاده از قفل در کابینت، پوشش پریز و دورکردن مواد شیمیایی در خانه‌ای که نوزادی در این سن در آن حضور دارد؛ توصیه می‌شود.
بازی‌های مناسب رشد حرکتی نوزاد یازده ماهه
تمرین کشیدن اشیا، مستقل غذا خوردن و حرکت با روروئک از جمله بازی‌های مناسب یازده ماهگی است.
رشد شناختی نوزاد یازده ماهه
به گسترش درک کودک از اطرافش رشد شناختی می‌گویند.
از جمله ویژگی‌های شناختی نوزاد در یازده ماهگی آن است که می‌تواند رنگ‌ها را به خوبی ببیند و تفاوت آن‌ها را درک کند. ادراک شنوایی او به قدری گسترش یافته است که وقتی اسمش را صدا می‌کنید کاملاً متوجه باشد. همچنین لحن شما را وقتی جمله خبری یا دستوری به کار می‌برید می‌داند.
بازی‌های مناسب رشد شناختی نوزاد یازده ماهه
هر کاری که با استفاده از اشیا انجام شود برای نوزاد 11 ماهه شگفت‌انگیز است. پس بازی با قابلمه‌ها یا حتی رقصیدن به بهبود برقراری ارتباط میان احساسات کودک یازده ماهه شما کمک می‌کند.
رشد زبانی نوزاد یازده ماهه
به گسترش مهارت‌های کلامی، رشد زبانی می‌گویند. رشد زبانی و کلامی از دیگر نقاط عطف رشد نوزاد در یازده ماهگی است. هرچند حرف زدن نوزاد یازده ماهه اتفاق دور از فکری نیست؛ اما اگر نوزاد شما در این سن صحبت نمی‌کند و فقط اصوات نامفهومی تولید می‌کند، جای نگرانی نیست.
رشد زبانی کلامی در یازده ماهگی نوزاد چگونه باید باشد؟
کودک 11 ماهه باید در این سن ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- مفهوم نه را بفهمد.
- دستورهای ساده را متوجه شود و اجرا کند.
- اسامی افراد را بداند و آن‌ها را کامل یا دست و پا شکسته صدا کند.
- نظر دیگران را با تولید صدا جلب می‌کند.
- از بقیه در تولید صدا و حالات مکالمه تقلید می‌کند.
- وقتی تنها بازی می‌کند هم صدا تولید می‌کند.
بازی‌ها و راه‌های تقویت زبان نوزاد 11 ماهه
در آوردن صدای حیوانات، شعر خواندن، صحبت کردن زیاد با کودک نام بردن دیگران برای او به رشد زبان کودک کمک می‌کند.
رشد عاطفی – اجتماعی نوزاد 11 ماهه
به درک نوزاد از دنیای احساسات و عواطف رشد عاطفی و به بهبود مهارت‌های اجتماعی او رشد اجتماعی می‌گوییم. این دو رشد در نوزادان یازده ماهه تقریباً زیاد است و آن‌ها درک نسبتاً کاملی از احساسات و لحن دارند. همچنین توانایی نوزاد یازده ماهه در برقرار کردن ارتباط با دیگران تحسین‌برانگیز خواهد بود.
خصوصیات عاطفی نوزاد 11 ماهه
یک نوزاد 11 ماهه حس پنهان شده در لحن شما را وقتی ناراحت هستید را درک می‌کنند. وقتی نوزادتان را قلقلک می‌دهید یا یک کار روتین ولی به نظر او شگفت انگیز انجام می‌دهید؛ با خندیدن به شما می‌فهماند خوشش آمده و دوست دارد این کار تکرار شود. همچنین فرزند شما اولین نه زندگی‌اش را در سن یازده ماهگی خواهد گفت!
بازی‌های رشد عاطفی کودک یازده ماهه
استفاده از عروسک‌ها و بازی‌های حاوی انواع احساسات برای آموزش احساس به کودک یازده ماهه پیشنهاد می‌شود. همچنین می‌توانید قایم باشک را با دالی بازی ترکیب کرده و با این بازی مفهوم بودن یا نبودن را به او یاد دهید. بازی‌هایی مثل کلاغ پر (در حالت خیلی ابتدائی) نیز برای کودکانی که اصوات ساده‌ای مثل کلمه پر را تقلید می‌کنند هم توصیه می‌شود.
مهارت‌های اجتماعی لازم در نوزاد یازده ماهه
کودک یازده ماهه شما حالا به دنبال نشان دادن خود مستقلش است. پس به محض آموزش راه رفتن، به سرعت در پارک تلاش خواهد کرد تا دست شما را رها کند. علاقه به دیگران نوزادان و کودکان، دوست داشتن بعضی از اطرافیان و ترسیدن از بقیه، بلند کردن دست برای بغل شدن و نشان دادن واکنش به رفتارهای دیگران از جمله توانایی‌های اجتماعی نوزادان 11 ماهه است. همچنین احتمال اینکه نوزاد 11ماهه به اضطراب اجتماعی دچار شود وجود دارد. زیرا نوزاد شما حالا تفاوت والدینش با دیگران را می‌داند و به غریبه‌ها اعتماد نمی‌کند. پس به والدینش وابسته خواهد بود.
بازی‌های مؤثر برای رشد اجتماعی نوزادان در یازده ماهگی
حضور در مکان‌های عمومی به رشد اجتماعی کودکان در ماه یازدهم زندگی کمک شایانی می‌کند.
اما بازی با عروسک‌ها نیز در این زمینه مؤثر خواهد بود.
بررسی وضعیت توجه اشتراکی نوزاد یازده ماهه
شاید بسیاری از شما ندانید که توجه اشتراکی در کودکان به چه معناست. باید به شما بگوییم توجه اشتراکی از دیگر فاکتورهای حیاتی در یازده ماهگی نوزاد است که با رشد عاطفی – اجتماعی او ارتباط مستقیم دارد.
توجه اشتراکی یک کودک یازده ماهه باید به قدری رشد کرده باد که بتواند در جمع به دنبال یک چهره آشنا بگردد و او را شناسایی کند. او حالا ارتباط خوبی بین اندام‌های حسی خود برقرار می‌کند و از میان چندین شئ انباشته شده برای گرفتن آنچه می‌بیند خود را حسابی کش می‌دهد.
چه زمانی باید برای رشد کودک با متخصص مشورت شود؟
در صورت مشاهده موارد زیر باید به متخصصین مراجعه کنید:
– اگر کودک 11 ماهه شما هیچ احساسی از جمله ناراحتی یا عصبانیت از خود بروز نمی‌دهد. (مثلاً وقتی خوراکی مورد علاقه‌اش را از او می‌گیرید.)
– اگر هیچ تلاشی برای راه رفتن نمی‌کند.
– اگر فرزندتان در یازده ماهگی صدا تولید نمی‌کند یا صداهایی که تولید می‌کند هیچ پیشرفتی نداشته است.
– اگر کودک یازده ماهه شما عضلات پای شلی دارد.
– اگر فرزند یازده ماهه شما به صدا کردن نامش واکنش نشان نمی‌دهد.
سؤالات متداول
نوزاد 11 ماهه می‌تواند با کمک گرفتن از اشیایی مثل میز سرپا بایستد. هماهنگی چشم و دست او بهبودیافته و به حرف‌ها و بازی‌ها توجه طولانی‌تری نشان می‌دهد. همچنین حملات او هرچند نامفهوم بلندتر شده‌اند.
تعداد دفعاتی که یک نوزاد یازده ماهه در طول روز مدفوع می‌کند به غذای مصرفی و وزن او بستگی دارد. اما به طور میانگین حدود 2 تا 5 بار دفع مدفوع در نوزادان ۱۱ماهه مناسب است.
یک کودک یازده ماهه حدود 10 تا 12 ساعت بدون بیدارشدن در شب میخوابد. در کنار این به طور مجموع دو الی 5 ساعت خواب روزانه در قالب دو چرت روزانه هم خواهد داشت.
میزان شیر مصرفی نوزاد 11 ماهه به عوامل مختلفی از جمله وزن او و راه رفتن یا نرفتن او بستگی دارد. اما به طور میانگین حدود 710 سی‌سی شیرخشک یا مادر در روز در سه الی چهار وعده برای کودک مناسب است.
بادام‌زمینی، صدف، میگو، دارچین، فلفل، کنجد، جگر، خربزه و قهوه از جمله غذاهای ممنوع برای کودکان 11ماهه هستند. کودک 11 ماهه ممکن است به ماهی، گوجه فرنگی و بادام زمینی حساسیت داشته باشد. پس به این موضوع هم توجه داشته باشید.
باید منتظر شنیدن کلمه نه باشید. کودک شما در تلاش برای درک مفهوم استقلال است و می‌خواهد خودش غذا بخورد یا مداد در دست بگیرد. لازم است تا هم به او منیت را بیاموزید و هم در عین حال، مراقب باشید این تلاش برای استقلال برای او دردسرساز نشود. همچنین اضطراب جدایی و دوری از غریبه‌ها از روش‌های برقراری ارتباط در نوزادان یازده ماهه است.
