زمان تقریبی مطالعه: 17 دقیقه
داشتن یک نوزاد دو ماهه به معنای دنیای از تجارب جدید و دغدغههاست. حالا شما باید به موجود شیرینی که به تازگی غلت زدن را آموخته و کمکم به صداهای اطراف توجه میکند؛ رسیدگی کنید.
رشد نوزاد 2 ماهه از مناظر مختلفی قابل بررسی است که ما شش دسته از آنها را در این مقاله مورد بررسی قرار میدهیم.
رشد جسمی – حرکتی دو ماهه
با افزایش سن نوزاد بدن او برای حرکت و زندگی آمادهتر میشود. به تقویت مهارتهای حرکتی و وابسته به جسم رشد جسمی – حرکتی میگویند.
رشد جسمی نوزاد دو ماهه
رشد بدنی نوزاد در سالهای نخستین زندگی سرعتی بسیار بالا دارد. در این دوره بدن کودک با سرعت در حال تغییر و تکمیلی است که رشد جسمی نامیده میشود.
برای کمک به رشد جسمی در دو ماهگی نوزادان خود بهتر است از تغذیه صحیح و بهموقع، خواب کافی، ماساژ و حرکت دادن کودک استفاده کنید.
در دو ماهگی رشد جسمی نوزاد دارای ویژگیهای زیر است:
ویژگیهای ظاهری در دو ماهگی نوزادان
نوزاد شما از بدو تولد تا دو ماهگی حدود 900 گرم وزن میگیرد. وزن نوزاد دو ماهه دختر حدود 4.600 کیلوگرم و وزن نوزاد دو ماهه پسر به طور میانگین برابر با 4.850 کیلوگرم برآورد شدهاست. وزن در نوزادان دو ماهه میتواند از حدود 3.250 تا 6.600 کیلوگرم متغیر باشد. اما حداقل وزن نوزاد در دو ماهگی باید حدود 3.200 کیلوگرم باشد.
فرزند شما از لحظه تولد تا دو ماهگی حدود2.5 تا 3.8 سانتیمتر افزایش قد خواهد داشت. البته برای تأمین انرژی موردنیاز این رشد جسمی، نوزاد 2 ماهه به مواد غذایی و خواب زیادی نیاز دارد که توجیه ی بر همیشه گرسنه و خوابآلود بودن نوزاد دو ماهه سالم دارد.
اندازهی دور سر در نوزادان دو ماهه بسته به دختر یا پسر بودن نوزاد به ترتیب برابر با حدود 38.3 و 39.1 سانتیمتر است.
اصول خواب در دو ماهگی
میزان خواب نوزاد دو ماهه چیزی حدود 14 تا 17 ساعت در شبانهروز است. کودک دو ماهه حدوداً هر دو الی چهار ساعت یکبار از خواب بیدار شده و حدود 10 ساعت از شبانهروز را بیدار است.
اصول تغذیه و رژیم غذایی دو ماهگی نوزادان
نوزاد ۲ماهه عموماً به دفعات زیاد و با حجم کمی شیر مینوشد. فاصله شیر خوردن نوزاد دو ماهه هر بار 2 تا 4 ساعت خواهد بود. به این نوع تغذیه، تغذیه خوشهای میگویند که به دلیل نیاز مداوم کودک دو ماهه به مواد مغذی اتفاق میافتد.
در تأمین غذای نوزاد باید تمرکز اصلی بر استفاده از شیر مادر باشد. اما در صورت فقدان شیر مادر باید دقت کرد که شیرخشک مورد استفاده سرشار از آهن، ویتامین دی و کلسیم مناسب نوزاد 2 ماهه باشد. در برخی از نوزادان با مشورت پزشک احتمال دادن مکملها در این وجود دارد اما این مورد بسیار بهندرت رخ میدهد.
به یاد داشته باشید که در دو ماهگی نوزادان از هیچ ماده خوراکی جامد یا مایعی بهجز شیر خشک یا شیر مادر استفاده نکنید. همچنین اگر نوزاد ۲ماهه شما شیر مادر مینوشد، به تغذیة صحیح مادر توجه کنید.
بهداشت و سلامتی نوزاد در دو ماهگی
در رعایت بهداشت کودک در دوماهگی باید به چند نکته توجه نمود:
- واکسیناسیون نوزاد دو ماهه نباید به تعویق بیفتد.
- مراجعین برای بازدید از نوزاد، نباید او را ببوسند.
- مراجعین نباید از عطر یا کرمهای شیمیایی استفاده کنند.
- پوشک نوزاد باید مرتباً تعویض شود. (نوزادان در دو ماهگی حدود 4 الی 6 بار در روز مدفوع میکند.)
- لباسها و شویندههای مورداستفاده باید مناسب و بدون عطر باشند.
- شیشه شیر و لباسها باید مرتباً شسته شوند.
- دمای شیر باید مناسب باشد. (آب 50 درجه در نظر گرفته میشود تا پس از مخلوط کردن با شیرخشک دمایی مناسب داشته باشد و با تست پشت دست احساس سوختگی و داغی نکنید.)
- باد گلوی نوزاد باید بهموقع گرفته شود. (پس از هر بار شیر خوردن)
- زاویة صحیح برای شیردهی به نوزاد باید رعایت شود.
- استفاده از قطرة استامینوفن به عنوان قطره دو ماهگی نوزاد بعد از واکسن با مشورت پزشک توصیه میشود.
- همچنین برای نوزادان پسر ختنه نوزاد در دو ماهگی توصیه میشود.
نرمش و ورزش مناسب دو ماهگی
با توجه به استفادة مداوم والدین از وسایلی مانند کریر و صندلی کودک، نیاز است تا با ورزش و نرمش بدن نوزاد دو ماهه خود را تقویت کنید. البته خود کودک سعی میکند تا با بلند کردن سر و تلاش برای چرخیدن، خود را برای سینهخیز رفتن، چهاردستوپا رفتن و راه افتادن آماده کند. اما نرمشهایی از جمله انواع زیر توصیه میشوند:
- کودک دوماهه را روی شکم یا به طرفین بخوابانید.
- بعضی اوقات کف پای کودک را ماساژ و قلقلک دهید.
- نوازش و تماسهای پوستی با هر دوی والدین را فراموش نکنید.
- پاها و دستهای نوزاد را برای ماساژ دادن بهآرامی بالا و پائین ببرید.
بازیهای مناسب رشد جسمی کودک دو ماهه
با بازیهای زیر میتوانید به رشد جسمانی فرزند دو ماهه خود کمک کنید:
- نوزاد را به سمت اشیا ببرید تا آنها را بگیرد.
- مشت فرزند دوماهه خود را که حالا کمی نرمتر شده باز کنید.
- او را ماساژ دهید.
- لیلی لیلی حوضک از جمله بازیهای مناسب رشد جسمی کودک در دو ماهگی است.
رشد حرکتی نوزاد دو ماهه
در 2 ماهگی تحرکات نوزاد کمی بیشتر شده، او حالا تکانهای بیشتری میخورد.
مهارت حرکتی نوزاد 2 ماهه
فرزند 2 ماهه شما دیگر میتواند رفتارهای زیر را انجام دهد:
- سر خود را کمی بالا میآورد.
- وقتی او را جایی مینشانید؛ بهتر از قبل ثبات سرش را حفظ میکند.
- زانوهای او بهتر باز شده و همیشه خم نیستند.
- تعادل سر او در حالتی موازی با زمین بهتر حفظ میشود.
- دستهایش بهتر باز میشود.
- نشانههایی از لبخند در او پدیدار میشود.
دقت داشته باشید که موارد بالا درمورد نوزادان دو ماههای است که بهموقع به دنیا آمدهاند و تحقیقات نشان داده که حرکات نوزاد نارس در دو ماهگی به نسبت کندتر است.
بازیهای مناسب رشد حرکتی نوزاد 2 ماهه
کودک را روی زمین بخوابانید و از او دور شوید. حالا با او صحبت کنید و اجازه دهید برای پیدا کردن صدای شما وقتی از او دور هستید سرش را کمی از روی بالش بلند کند.
بازی بعدی سرپا نگهداشتن کودک است. مانند وقتی که میخواهید راه رفتن را به یاد دهید او را سرپا نگهدارید.
علائم تأخیر در رشد حرکتی نوزاد 2 ماهه
نوزاد دو ماهه در صورت بروز رفتارهای زیر نیاز به بررسی بیشتر و تأیید صحیح بودن روند رشد توسط پزشکش دارد:
- اگر وقتی او را به شکم میخوابانید، سرش را بالا نمیآورد.
- اگر وقتی او را مینشانید، هیچ تلاشی برای حفظ تعادل سرش نمیکند. (نداشتن تعادل کامل در نگهداشتن سر در نوزادان دوماهه طبیعی است.)
- اگر دستش را به سمت دهان نمیبرد.
- اگر با چشمانش اشیای رنگی یا شما را دنبال نمیکند.
رشد زبانی نوزاد دو ماهه
رشد زبانی کودک دو ماهه بیشتر در توجه او به صداهای اطراف و درآوردن صداها توسط او خلاصه میشود.
رشد زبانی کلامی نوزاد 2 ماهه چگونه باید باشد؟
نوزادان دو ماهه عموماً صداهایی همراه با تکان دادن دست و پا از خود در میآورند. همچنین وقتی با آنها حرف میزند توجه زیادی به شما و دهان شما دارند. او در زمانهای مختلف صدای گریه و خندههای متفاوتتری از خود در میآورد که با دقت میتوانید متوجه آن شوید.
بازیها و راههای تقویت زبان نوزاد 2 ماهه
در 2ماهگی نوزاد شما میتوانید با زیاد صحبت کردن با او، کتاب خواندن برای او، گوش دادن به موسیقی همراه با او به تقویت تواناییهای گفتاری در نوزاد خود کمک کنید. همچنین بازی که پیشتر برای رشد مهارتهای حرکتی نوزادان 2 ماهه معرفی کردیم در تقویت مهارت زبانی نیز مؤثر خواهد بود.
چه زمانی باید با متخصص برای رشد زبانی نوزاد در دو ماهگی مشورت شود؟
- اگر هنگامی که با نوزاد دوماهه خود بازی میکنید هیچ واکنشی نشان نمیدهد یا به شما توجه نمیکند.
- اگر هیچ صدایی بهجز گریه کردن از کودک دو ماهه نمیشنوید.
- اگر فرزند دوماهه شما در برابر صداها واکنشی ندارد.
- اگر نوزادان دو ماهه برای پیدا کردن منبع صداها هیچ تلاشی نمیکنند.
مراجعه به مشاوره برای اطمینان از موفق بودن رشد زبانی کودک دو ماهه توصیه میشود.
رشد عاطفی نوزاد دو ماهه
دو رشد عاطفی و اجتماعی، از جمله رشدهای اساسی هستند که پرورش آن در دو ماهگی کودک شروع میشود.
خصوصیات عاطفی نوزاد در دو ماهگی
کودک شما با نزدیکترین افراد اطراف یعنی والدینش وارد رابطة عاطفی عمیقتری شده و به احساسات شما پاسخهای ناملموسی میدهد. لبخندهای نوزاد دوماههای که تابه حال هیچ احساس و عاطفهای از خود نشان نمیداد، نشانگر رشد عاطفی اوست. همچنین کودک در 2 ماهگی به اشیا و اجسام کوچک علاقه نشان میدهد و اگر جسم موردعلاقة او را از کنارش بردارید با گریه یا همراهی چشمی واکنش نشان میدهد.
بازیهای رشد عاطفی کودک 2 ماهه
برای تقویت عواطف نوزادان در دو ماهگی میتوانید از بوی بدن خود و صداهای سفید برای خواب و آرامش و از تغییر حالات چهره حین صحبت کردن با او استفاده کنید.
رشد شناختی نوزاد دو ماهه
حواس نوزادان دو ماهه تأثیر زیادی در درک آنها از اطرافشان دارد. درک نوزاد در دو ماهگی بیش از همه با دیدن، لمس کردن و شنیدن ارتباط دارد. رشد شناختی به پرورش درک ما از جهان، آدمها، مکانها و غیره گفته میشود. جهان کودک در دو ماهگی حتی اگر فقط از خانه تشکیل شده باشد؛ پر از چیزهای جدید است.
ویژگیهای شناختی نوزاد در دو ماهگی
حس بینایی نوزاد در دوماه اول زندگی به خوبی رشد میکند. هرچند او هنوز نمیتواند دور را به خوبی ببیند؛ اما نوزاد دوماهه شما حالا بینایی بهتری نسبت به گذشته دارد و به رنگهای روشن و جیغ و اسباببازیها واکنش نشان میدهد. اگر از چیزی خوشش بیاید با دست و پا زدن یا حتی تولید صدا به شما نشان میدهد. او اشیای متحرک با سرعت خیلی کم را با چشم دنبال میکند. (مثلاً شما را وقتی به آرامی از کنارش رد شوید.) همچنین نوزاد در 2 ماهگی تن صدای پدر و مادرش را از هم تشخیص میدهد.
بازیهای مناسب رشد شناختی نوزاد دو ماهه
اشیایی را در موقعیتهای مختلف و برای کارهای گوناگون به شکل دائمی برای کودک استفاده کنید تا به آنها و شناختشان عادت کند. مثلاً شیشه شیر همیشگی یا پتوی همیشگی. آنوقت خواهید دید که نوزاد شما در دوماهگی داشتههای خود را میشناسد و با آنها ارتباط گرفته است.
رشد اجتماعی نوزاد دو ماهه
رشد نوزادان از لحاظ اجتماعی از جمله جنبههای مهم رشد آنهاست. در دوماهگی کودک همچنان بیشتر وقت خود را در خواب میگذراند.
اگرچه ارتباط بین شما محدود است، اما نوزاد 6 هفتهای میتواند با لبخند به لبخند شما پاسخ دهد.
مهارتهای اجتماعی لازم در 2 ماهگی
- پدر و مادر خود را میشناسد و به صدا و تصویر آنها واکنش نشان میدهد.
- لبخند میزند.
- برای اینکه به او توجه کنید دستوپایش را تکان داده یا صدا تولید میکند.
بازیهای مؤثر برای رشد اجتماعی نوزادان در 2 ماهگی
پاسخ دادن با خوشحالی به لبخند کودک دو ماهه دلبند شما باعث میشود که او متوجه شود که اعمال او تأثیرگذار است و بنابراین توانایی او در تشخیص خود از دیگران رشد میکند.
بهعلاوه دالی بازی هرچند یکطرفه باشد به رشد مهارتهای شناختی و اجتماعی فرزند دوماهه شما کمک میکند. همچنین سعی کنید او را به دیگر اطرافیان خود نشان دهید تا به دیدن افراد بیشتری عادت کند.
باورهای غلط درباره پرورش نوزاد دو ماهه
با توجه به اینکه نوزادان توانایی اعلام حالات خود را ندارند؛ والدین و اطرافیان ممکن است در برآورده کردن نیازهای آنها تعجیل یا تعلل کنند و یا از چیزهایی که در دوماهگی کودک به آنها نیاز ندارد استفاده کنند. نگرانیهای مادر یک نوزاد در دو ماهگی برای بزرگ کردن یک کودک قابل درک است. در ادامه به بررسی باورهای اشتباهی که به سلامت نوزادان دوماهه سالم دام میزند؛ میپردازیم:
میتوانید به نوزاد 2 ماههای که دلدرد دارد؛ عرق نعنا بدهید!
واقعیت این است که نوزادان در دو ماهگی هیچ چیزی بهجز شیرخشک یا مادر نمیخورند. اگر نوزاد شما شیر خودتان را مصرف میکند و دلدرد دارد بهتر است به تغذیة خودتان توجه کنید.
میتوانید به نوزاد 2 ماهه آب قند بدهید!
در دو ماهگی کودک نیازی به مصرف کربوهیدراتی بیش از آنچه در شیر هست؛ ندارد. پس به دادن شیر به نوزاد اکتفا کنید.
نوزاد دو ماهه نیاز به بازی کردن ندارد!
کودکان از بدو تولد نیاز به آموزش با بازی دارند. پس برای رشد نوزاد 2 ماهه خود در ابعاد مختلف، حتماً از انواع بازیها کمک بگیرید.
سؤالات متداول
واکسنهای دو ماهگی شامل واکسن پنجگانه (پنتاوالان شامل سهگانه بهعلاوة هپاتیت B و هموفیلوس آنفولانزا) و فلج اطفال خوراکی است.
کودک تا دو ماهگی حدود 900 گرم وزن اضافه میکند و وزنی حدود 4.600 کیلوگرم در دختران و 4.850 کیلوگرم در پسران خواهد داشت. البته این وزن میتواند از حدود 3 و 250 تا 6 و 600 باشد و ارقام بالا تنها میانگین هستند.
کمکم غلت زدن را میآموزد. او حالا پشت و رو میشود و سرش را کمی بالا میآورد. همچنین زمانی که لالایی میخوانید یا با او صحبت میکنید؛ به گفتههای شما توجه بیشتری نشان میدهد.
فواید واکسن دو ماهگی نوزاد بسیار است. واکسیناسیون نوزاد را در مقابل بیماریهای مختلف محافظت میکند. واکسنهای دو ماهگی کودک را در برابر 6 بیماری دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، هپاتیت B ، هموفیلوس آنفولانزا و فلج اطفال محافظت میکند.
حساسیت، قرمزی و درد در محل تزریق، تب خفیف، سفت شدن جای تزریق واکسن، بیقراری، استفراغ، بیاشتهایی و خواب آلودگی از عوارض واکسنهای نوزاد دو ماهه هستند. یبوست نوزاد بعد از واکسن از دیگر عوارض واکسن است.
در بیشتر موارد دو واکسن پنجگانه و فلج اطفال برای نوزادان دو ماهه تجویز میشود اما اگر به فرزند شما 3 واکسن شامل سهگانه، هپاتیت و فلج اطفال تجویز شد جای نگرانی نیست.
بیحالی نوزاد بعد از واکسن دو ماهگی و تب کردن او ممکن است از دو ساعت بعد از واکسن شروع شده و حداکثر تا 3 الی 4 روز ادامه یابد. غالباً از 24 ساعت بعد از تزریق روند تب نزولی میشود. دقت کنید که تب در نوزادان ۲ماهه نباید بیش از 38.3 شود.
پرتکردن حواس نوزاد حین تزریق، شیردادن به او و بغلکردنش و کمپرسهای آب یخ از روشهای کاهش درد نوزاد ۲ماهه پس از تزریق واکسن است.
بهترین کار بعد از تزریق واکسن به کودک ۲ماهه مراقبت از او، غذا دادن به وی، در آغوش کشیدن او و کنترل مرتب تب و علائم نوزاد دوماهه است.
نوزادان ۲ماهه معمولاً هر 2 الی 4 ساعت یکبار و حدود 8 بار در شبانهروز شیر میخورند. هر بار شیر خوردن آنها حدود ده دقیقه طول کشیده و در هربار مقداری برابر حدود 113 تا 170 میلیگرم شیر میخورند.
نوزادان 2 ماهه در روز چیزی حدود 14 تا 17 ساعت میخوابند و هر دو الی چهارساعت بیدار میشوند.
در دو ماهگی توجه نوزاد به اطرافش کمی بیشتر شده و صداهایی مثل صدای مادر و پدرش برای او جذابتر شدهاند. او حالا به افراد توجه بیشتری دارد و بازیها و حرکت اشیا را بیشتر درک میکند.
تغذیة نوزاد در دوماهگی کاملاً به شیر وابسته است. این شیر میتواند شیرخشک باشد اما استفاده از شیر مادر بیشتر توصیه میشود.
نکات بهداشتی که باید در نگهداری از نوزاد دوماهه رعایت کرد بیشتر شامل: بهداشت بازدیدکنندگان، واکسیناسیون بهموقع نوزاد، تعویض بهموقع و صحیح پوشک، بهداشت غذا و حساسیتزا نبودن لباسها و شویندههای مورداستفاده است.
طیکردن مراحل رشد در نوزادان و تا سنین قبل ششسالگی با سرعت زیادی انجام میشود. در نوزادان دوماهه هم رشد با سرعت زیادی در حال انجام است. رشد نوزاد ۲ماهه از جهات مختلفی قابلبررسی است که در مقالة حاضر 4 بعد آن را بررسی کردهایم.
نوزاد دوماهه در هر وعده حدود 113 تا 170 میلیگرم شیر میخورد و تعداد وعدههای او حدود 8 بار در شبانهروز است.