زمان تقریبی مطالعه: 12 دقیقه
آشنایی با آزمون تست استنفورد بینه برای کودکان
تست استنفورد بینه اولین ارزیابی رسمی در زمینه هوش به حساب می‌آید که توسط آلفرد بینه و تئودور سایمون تهیه شده است و امروزه هم به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی هوش، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آزمون تست هوش استنفورد بینه برای کودکان نوعی یک آزمون هوش است که برای شناسایی کودکان با استعداد یا کودکان دارای نقص ذهنی استفاده می‌شود.
آلفرد بینه یک روان‌شناس فرانسوی بود که امروزه به عنوان پدر آزمون‌های هوش شناخته می‌شود. او در سال 1857 به دنیا آمد؛ از دانشکده حقوق فارغ‌التحصیل شد و در دانشگاه سوربن، علوم و روانشناسی خواند. سوابق تحصیلی او باعث شد که در یک کلینیک معروف اعصاب، محقق شود و کارهای تحقیقاتی انجام دهد و در سال 1891، به عنوان محقق و سپس با سمت مدیر از سال 1984 تا 1911، به آزمایشگاه روانشناسی تجربی در سوربن پیوست.
بینه که علاقه‌مند به مطالعه علمی روانشناسی کودکان بود، وظیفه خود می‌دانست که ابزاری ایجاد کند تا بتواند به اندازه‌گیری هوش کودکان کمک کند. او با همکاری دولت فرانسه، تصمیم گرفت تا با آزمون‌های هوش، کودکان دارای اختلال یادگیری را شناسایی و برای بهبود نتایج مدرسه به آنها کمک کند.
به همین منظور، بینه و تئودور سایمون (همکار تحقیقاتی او) مقیاس هوش بینه – سایمون را که به عنوان اولین تست هوش در تاریخ تلقی می‌شود را توسعه دادند.
در اولین تست استنفورد بینه که در سال 1905 تکمیل شد، 30 سؤال در سطوح دشواری مختلف در آن طراحی شده بود. بچه‌ها باید زیر نظر یک متخصص سؤالات تست هوش استنفورد-بینه را جواب می‌دادند. ناظر آزمون، سؤالات را مطرح می‌کرد و درجه سختی آن را افزایش می‌داد تا اینکه دیگر کودک نتواند به آن پاسخ دهد.
در طی سه سال، ارزیابی استنفورد بینه توانست داده‌های کافی برای تشخیص میانگین سطح هوش کودکان در تمام گروه‌های سنی را جمع‌آوری کند. با توجه به نتایج ارزیابی، مفهوم سن ذهنی تعریف شده بود.
تاریخچه تست هوش و استعدادیابی استنفورد بینه
ترمن (روان‌شناس در دانشگاه استنفورد) آزمون اصلی تست استنفورد بینه را با ترجمه آن از فرانسوی به انگلیسی و تطبیق برخی از موارد با واقعیت آمریکایی اصلاح کرد. وی همچنین با معرفی اصطلاح ضریب هوش (IQ) و فرمول IQ = x 100 (سن ذهنی / سن تقویمی) سیستم رتبه‌بندی را تغییر داد که تفسیر و مقایسه نتایج را آسان‌تر کرد.
اولین آزمون هوش و استعداد استنفورد بینه در سال 1916 منتشر شد و متعاقباً مورد تجدید نظر قرار گرفت. ویرایش دوم در سال 1932 منتشر شد و توسط ترمن و مود مریل برای تأکید بر سؤالات غیرکلامی و همچنین معرفی یک روش نمره‌دهی عینی‌تر مورد تجدید نظر قرار گرفت. محدوده سنی آزمون نیز برای کودکان 1 سال و نیم تا 18 سال افزایش یافت.
ویرایش سوم که توسط مریل در سال 1960 منتشر شد، استفاده از انحراف IQ را معرفی کرد. ویرایش چهارم، در سال 1986 به رهبری رابرت ثورندایک سن مقیاس هوش استنفورد-بینه را بین 2 تا 23 سال تنظیم کرد و ساختار آزمون را به 15 خرده آزمون تغییر داد.
نسخه فعلی تست استنفورد بینه در سال 2003 تحت راهنمایی گیل روید منتشر شد. این نسخه اصلاح شده که با نام SB5fh نیز شناخته می‌شود، اکنون می‌تواند برای کودکان و بزرگسالان به طور یکسان اجرا شود و افراد 2 تا 82 ساله را هدف قرار می‌دهد.
تست استنفورد به دو حوزه کلامی و غیرکلامی تقسیم می‌شود و شامل 10 آزمون فرعی است که پنج عامل توانایی شناختی را اندازه‌گیری می‌کند: استدلال سیال، دانش، استدلال کمی، پردازش دیداری- فضایی و حافظه کاری. هر یک از این عوامل در دو حوزه مجزا، کلامی و غیرکلامی مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
علاوه بر این، نسخه نهایی تست هوش و استعدادیابی استاندارد شده است و امکان اندازه‌گیری قابل‌اعتمادتری از هوش را فراهم می‌کند. در استانداردسازی از 4800 انسان در سنین، جنسیت، نژاد، قومیت، سطوح اجتماعی-اقتصادی و مناطق جغرافیایی مختلف، متناسب با تعداد سرشماری سال 2001 ایالات متحده استفاده شده و افراد با استعداد بالا و همچنین افراد دارای ناتوانی یادگیری نیز در نمونه قرار گرفتند و بسیاری از انتقادات نسخه‌های قبلی را برطرف کرد.
آزمون هوش استنفورد بینه برای کودکان چگونه انجام می‌شود؟
آزمون هوش استنفورد بینه برای کودکان را باید زیر نظر متخصص انجام دهید. در هنگام اجرای آن قوانینی وجود دارد که آزمونگر باید مراقب آنها باشد.
در طول اجرای تست استنفورد بینه باید از هرگونه حواسپرتی برای کودکان اجتناب شود.
برای کودکان کوچک‌تر که جدا شدن از والدین برای آنها سخت است می‌توان یکی از والدین در کنار کودک فقط حضور فیزیکی داشته باشد و در اجرای آزمون تست هوش استنفورد بینه برای کودکان هیچ‌گونه دخالتی نداشته باشد.
تست استنفورد بینه به صورت انفرادی اجرا می‌شود.
در اتاق آزمون نباید هیچ گونه صدا و مواد مزاحم وجود داشته باشد و از حواسپرتی کودک جلوگیری شود.
به دلیل وجود بخش‌های بازی و عملی برای سنجش هوش کودکان اجرای آن به زمان بیشتری نیاز دارد.
آزمون هوش و استعدادیابی استنفورد بینه بسته به سن کودکان می‌تواند از 45 دقیقه تا 3 ساعت طول بکشد. بچه‌های بزرگ‌تر زیر آزمون‌های بیشتری برای انجام دادن دارند که باعث می‌شود آزمایش برای آنها طولانی‌تر شود.
بچه‌های کوچک‌تر از طریق صحبت کردن و بازی کردن امتحان می‌دهند، زیرا این کار برای بچه‌های کوچک‌تر عملی‌تر است. اغلب، مهارت‌های یک کودک با آزمون‌های قلم و کاغذی که در مدرسه انجام می‌دهند اندازه‌گیری نمی‌شود؛ بنابراین بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند تست هوش استنفورد بینه آنلاین را انجام دهند.
کاربرد تست هوش استنفورد بینه برای کودکان
نتایج تست استنفورد بینه به دلیل اندازه‌گیری هوش کلامی و غیرکلامی با یکدیگر دقیق‌تر است. این آزمون برای سنجش هوش کودکان در سنین مختلف، استعدادیابی تحصیلی و شغلی، عقب‌ماندگی ذهنی و توانمندی‌های شناختی سطح بالا کارایی زیادی دارد.
شما با اجرای تست هوش استنفورد بینه در کودکان می‌توانید توانایی‌های فرزندتان را شناسایی کنید و نقاط قوت و جنبه‌های رشدی او را کشف کنید.
می‌توانید عملکرد شناختی فرزند خود را با همسالان مقایسه کنید.
شما می‌توانید بعد از شناسایی استعداد فرزند خود از طریق آزمون، از طریق بازی‌های سرگرم کننده و آموزشی زمینه توسعه مهارت‌های او ایجاد کنید.
هوش استنفورد بینه آنلاین بهتر است یا کاغذی؟
هیچ پاسخ قطعی در مورد اینکه کدام یک بهتر است وجود ندارد؛ ولی چند نکته کلیدی است که باید هنگام تصمیم‌گیری در نظر گرفته شود.
اول از همه، تست استنفورد بینه آنلاین، راحت در دسترس هستند و شما می‌توانید آنها را در هر زمان و هر کجا که بخواهید انجام دهید. آنها همچنین این مزیت را دارند که به زبان‌های زیادی ترجمه شده‌اند و در دسترس هستند.
از سوی دیگر، تست‌های هوش مبتنی بر کاغذ دقیق‌تر و قابل اعتمادتر هستند؛ زیرا تقلب در آنها دشوارتر است. قلم و کاغذی برای افرادی که نتایج خیلی دقیق برای آنها مهم است کاربرد بیشتری دارد.
چگونه هوش در این تست طبقه‌بندی می‌شود؟
نمرات تست از خرده آزمون‌های هر پنج عامل محاسبه می‌شود و بر اساس سن شرکت‌کنندگان در آزمون مقیاس‌بندی می‌شود. میانگین نمره این آزمون 100 است و هوش را در محدوده‌های نمره زیر طبقه‌بندی می‌کند:
145-160 بسیار با استعداد یا نابغه
130-144 با استعداد یا تیزهوش
120-129 برتر یا باهوش
110-119 متوسط رو به بالا
90-109 متوسط
80-89 متوسط پایین
70-79 آسیب مرزی
55-69 دارای اختلال خفیف یا آسیب خفیف
40-54 آسیب‌دیده یا آسیب نسبی
میانگین امتیاز IQ بر اساس سن در تست
16-17 ساله‌ها 108
بزرگسالان بین 18 تا 19 سال 105
برای افراد بین 20 تا 24 سال 99
برای افراد بین 24 تا 34 سال 97
برای افراد بین 35 تا 44 سال 101
برای افراد بین 45 تا 54 سال، 106
برای افراد بین 55 تا 64 سال 64
تفسیر تست هوش بینه بر اساس توانایی
با توجه به نمراتی که افراد در تست هوش بینه به دست می‌آورند می‌توان شغل آینده آنها را پیش‌بینی کرد. تعدادی از مشاغل با بهره هوشی آنها در زیر آورده شده است.
بهره هوشی 80: بسته‌بندی در کارخانه، کارگران، باغبانان، مزرعه داران، معدنچیان، مدیر فروش.
بهره هوشی 90: راننده کامیون و وانت، انباردار، نجاران، آشپزها و نانوایان، کشاورزان کوچک.
بهره هوشی 100: کارگر ورق فلز، اپراتور ماشین‌آلات، مغازه‌داران، قصاب‌ها، جوشکارها.
بهره هوشی 110: فروشنده، سرکارگر، برق‌کار، کارمند، پلیس، اپراتورهای تلفن.
بهره هوشی 120: پرستار، حسابدار، داروسازان، معلمان مدارس، مدیران.
بهره هوشی 130: وکیل، پزشک، عمران و مکانیک، مهندسان و جراحان.
بهره هوشی 140: محقق و استاد دانشگاه
مزایا و ویژگی‌های تست هوش بینه
تست استفورد بینه برای کودکان مزایا قابل توجهی دارد که عبارتند از:
- تست هوش بینه در شناسایی افراد با استعداد بسیار دقیق است.
- امکان اجرای این آزمون برای سنین مختلف از 2 سال تا 90 سال وجود دارد.
- ثابت شده است که نمرات تست استنفورد بینه در طول زمان ثابت است.
- بخش عملی این آزمون قابلیت اجرا برای افراد فاقد توانایی تکلم را دارد.
- تست استنفورد بینه عمدتاً به عنوان راهی برای سنجش توانایی شناختی افراد قابل‌اعتماد است.
- امکان اجرای این آزمون برای کودکان دچار عقب‌ماندگی ذهنی یا اختلالات یادگیری نیز وجود دارد.
- نسخه پنجم تست هوش و استعدادیابی استنفورد بینه از طریق چندین آزمون پایایی دقیق مورد سنجش قرار گرفته است.
- محاسبه بهره هوشی با جدول تبدیل نمرات اختصاصی سنین مختلف از خردسالی تا سالمندی در این آزمون وجود دارد.
- از اولین لحظات ملاقات با کودک و در حین پاسخگویی به آزمون هوش استنفورد بینه، تصویری از الگوی توانایی‌ها و شاید ضعف نسبی کودک در حال آشکارشدن است.
معایب تست هوش استنفورد
علاوه بر مزایایی که ذکر شد این آزمون دارای معایبی نیز است. توانایی این تست برای تشخیص مسائل روانی زیر سؤال رفته است. مطالعه‌ای در سال 2005 توسط دکتر پیوتروسکی که در فصلنامه روان‌پزشکی منتشر شد نشان داد که این تست نباید برای تشخیص یا ردکردن موارد روان‌پریشی مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از مسائل دیگر این است که تعداد نسبتاً قابل توجهی از کودکان پیش دبستانی نمره «0» را در آزمون می‌گیرند. مطمئناً این نمره به این معنا نیست که این کودکان دارای ناتوانی ذهنی عمیقی هستند. گاهی اوقات، نمره پایین می‌تواند نتیجه عدم همکاری کودک باشد.
چه عواملی بر نتیجه آزمون تأثیرگذار است؟
سؤالات آزمون هوش و استعداد استنفورد بینه تا کنون 4 بار به‌روزرسانی شده است. نسخه پنجم این تست به دقت از طریق تست‌های پایایی، مورد بررسی قرار گرفته و در مقایسه با سایر ارزیابی‌های IQ قابل اعتماد گزارش شده است.
با این حال، مهم است که در نظر داشته باشید که عوامل زیادی می‌توانند بر نمرات آزمون تأثیر بگذارند و ممکن است در برخی موارد نیاز به اندازه‌گیری توسط آزمون‌های دیگر برای تعیین هوش فرد وجود داشته باشد. برخی از عواملی که منجر به تجدید نظر در آزمون می‌شود و ممکن است بر نمرات آزمون تأثیر بگذارد عبارت‌اند از:
مفهوم زبان در طول زمان تغییر می‌کند. به دلیل تغییرات زبانی که بر نتایج آزمون هوش تأثیر می‌گذارد، کارشناسان تغییراتی را به ترتیب در آزمون‌های هوش ایجاد کرده بودند.
ساختار فرهنگی هر کشور متفاوت است، بنابراین ممکن است پاسخ‌های صحیح از یک آزمون به دست نیاید.
تفاوت جنسیتی نیز ممکن است بر نتایج مؤثر باشد.
سن مناسب برای انجام تست هوش استنفورد-بینه چیست؟
نظرات مختلفی در رابطه با محدوده سنی آزمون تست هوش استنفورد بینه وجود دارد. با این حال، به طور گسترده پذیرفته شده است که این آزمون برای سنجش هوش از سن 2 سالگی تا بزرگسالی مناسب است.
سؤالات متداول
تست استنفورد بینه بارها مورد ارزیابی قرار گرفته است و از دقت و اعتبار بالایی برخوردار است. این نکته را در نظر داشته باشید که به تنهایی مبنای تشخیص نیست؛ بلکه باید در کنار آزمون‌های دیگر استفاده شود.
در زمان اجرا باید از حواسپرتی کودک جلوگیری شود و دقت شود که تغذیه و خواب کودک قبل از اجرا کافی باشد. اگر جدا شدن کودک از والدین سخت است یکی از والدین می‌تواند به عنوان ناظر همراه کودک باشد.
آزمون تست استنفورد بینه برای کودکان به طور کلی شامل یک دفترچه سؤال، دفترچه تصاویر و ابزارهای سنجش مانند مهره و پازل است که هوش کودکان را از سن دو سالگی در دو حیطه کلامی و غیرکلامی مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
