لوزه سوم در کودکان و موثر ترین راهکار های درمانی

زمان تقریبی مطالعه: 16 دقیقه

همه کودکان گهگاهی دچار گلودرد می‌شوند و گاهی اوقات لوزه‌های دهان آن‌ها ممکن است عفونی شوند. بااین‌حال، لوزه‌ها تنها غدد آسیب‌پذیر در دهان نیستند. آدنوئیدها یا همان لوزه‌ سوم در کودکان که در ‌پشت بینی و بالای سقف دهان قرار گرفته است نیز می‌توانند عفونی شوند. آدنوئیدهای بزرگ و ملتهب می‌توانند تنفس را دشوار کرده و منجر به عفونت‌های تنفسی مکرر شوند. در ادامه قصد داریم در مورد لوزه سوم در کودکان بیشتر بدانیم.

لوزه سوم در کودکان چیست

آدنوئیدها یا همان لوزه‌های سوم در کودکان، توده‌های کوچکی از بافت هستند که در بافت پشت بینی و بالای سقف دهان قرار گرفته‌اند. با نگاه‌کردن به داخل دهان نمی‌توان لوزه سوم را دید.

لوزه سوم کودکان بخشی از سیستم ایمنی است که به مبارزه با عفونت‌ها می‌پردازد و از بدن در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کند. تورم لوزه سوم در کودکان بیشتر اتفاق می‌افتد؛ به عبارت ساده‌تر آدنوئیدها در دوران کودکی بزرگ‌تر می‌شوند. سپس شروع به کوچک شدن کرده و معمولاً تا بزرگسالی ناپدید می‌شوند.

علل لوزه سوم در کودکان

اکثر مواقع، زمانی که بدن در حال مبارزه با عفونت‌ها است، آدنوئیدها بزرگ می‌شوند. آن‌ها ممکن است حتی بعد ازبین‌رفتن عفونت، همچنان بزرگ باقی بمانند.

برخی از کودکان از بدو تولد دارای آدنوئیدهای بزرگ هستند؛ به عبارت ساده‌تر دارای لوزه سوم ژنتیکی هستند. آلرژی نیز می‌تواند باعث تورم این لوزه شود.

در موارد نادر، آدنوئیدهای بزرگسالان ممکن است به دلیل عفونت مزمن یا آلرژی، آلودگی یا سیگارکشیدن بزرگ شوند. لوزه سوم متورم ممکن است ناشی از تومور سرطانی نیز باشد.

علائم لوزه سوم کودکان

افراد نمی‌توانند با نگاه‌کردن به داخل دهان لوزه سوم در کودکان را ببینند، به همین دلیل نمی‌توانند تشخیص بدهند بزرگ و متورم شده است یا خیر.

پزشک می‌تواند به کمک آینه مخصوص یا دوربین روشنی که به انتهای یک لوله انعطاف‌پذیر وصل شده است، آدنوئیدها را ببیند.

به‌طورکلی، علائم بزرگی لوزه سوم کودکان شامل موارد زیر می‌شوند

• خرناس
• مکث در تنفس در هنگام خواب
• تنفس سخت یا پر سروصدا
• خواب بی‌قرار
• نفس کشیدن از طریق دهان تا بینی
• بوی بد دهان یا لب‌های خشک و ترک‌خورده ناشی از تنفس دهانی
• مشکل در بلعیدن
• تو دماغی صحبت کردن
• آبریزش بینی دائمی
• عفونت‌های مکرر گوش
• سرماخوردگی‌های مکرر
• غدد متورم در گردن
• خوابیدن در وضعیت غیرعادی، با سر به عقب و زانوها به سمت سینه درحالی‌که فرد به سمت جلو دراز کشیده است.

تشخیص لوزه سوم کودکان

برای تشخیص لوزه سوم کودکان باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

پزشک سابقه‌ای از علائم کودک را می‌گیرد و یک معاینه فیزیکی شامل پشت گلو انجام می‌دهد.

پزشک ممکن است از لوله‌ای که در انتهای آن یک دوربین روشن قرار گرفته است برای مشاهده آدنوئیدها استفاده کند. او اسکوپ را از طریق بینی وارد می‌کند.

همچنین ممکن است برای بررسی عفونت، آزمایش خون را تجویز کند.

اگر کودک علائم اختلال خواب داشته باشد، پزشک ممکن است مطالعه خواب (پلی‌سومنوگرافی) را توصیه کند. این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا علائم به مشکلات تنفسی در طول خواب یا آپنه خوابی که گاهی اوقات با بزرگ‌شدن آدنوئیدها رخ می‌دهد، مربوط می‌شوند یا خیر.

عوارض لوزه سوم کودکان

عوارض خطر بزرگ‌شدن و التهاب لوزه سوم در کودکان عبارت‌اند از

• عفونت‌های مکرر در سر، گلو یا گوش
• عفونت لوزه‌ها

از آنجایی که آدنوئیدها معمولاً در بزرگسالی کوچک می‌شوند، کودکان بیشتر مستعد این بزرگ شدن هستند.

آیا در صورت برداشتن آدنوئید، سیستم ایمنی کودک ضعیف خواهد شد

آدنوئید تنها بخش بسیار کوچکی از سیستم ایمنی بدن است. به نظر می‌رسد که سیستم ایمنی بدن از روش‌های مختلفی می‌تواند میکروب‌ها را تشخیص دهد. کودکانی که لوزه سوم خود را برداشته‌اند نسبت به سایر کودکان هیچ تفاوتی ندارند و بیشتر بیمار نمی‌شوند. در حقیقت برداشتن لوزه سوم در کودکان تنها در برخی از آن‌ها منجر به بیماری‌هایی مانند عفونت‌های مکرر بینی می‌شود.

زمان مناسب برای جراحی لوزه سوم

آدنوئیدهای کودک ممکن است گاهی اوقات متورم یا بزرگ شوند. این متورم یا بزرگ‌شدن می‌تواند به دنبال یک عفونت باکتریایی یا ویروسی یا بعد از ایجاد یک واکنش آلرژیک رخ دهد.

در اکثر موارد، تورم و التهاب لوزه سوم در کودکان تنها باعث ناراحتی خفیف می‌شود و نیازی به درمان ندارد. با این حال در برخی از کودکان می‌تواند باعث ناراحتی شدید و اختلال در زندگی روزمره آن‌ها شود.

در صورت وجود مشکلات زیر بهتر است آدنوئید برداشته شود.

• مشکلات تنفسی ممکن است کودک در تنفس از طریق بینی مشکل داشته باشد و مجبور شود به‌جای آن از طریق دهانش نفس بکشد که این امر می‌تواند مشکلاتی همچون ترک خوردن لب‌ها و خشکی دهان را به دنبال داشته باشد.
• مشکل در خوابیدن کودک ممکن است شروع به خروپف کند و در موارد شدید، برخی از کودکان هنگام خواب تنفس نامنظم دارند و در طول روز بسیار خواب‌آلود می‌شوند (آپنه خواب)
• مشکلات مکرر یا مداوم گوش، مانند عفونت گوش میانی (اوتیت میانی) یا چسب گوش (جایی که گوش میانی با مایع پر می‌شود).
• سینوزیت مکرر یا مداوم که منجر به علائمی مانند آبریزش دائمی بینی، درد صورت و تو دماغی صحبت‌کردن می‌شود.

بزرگسالان اغلب نیازی به آدنوئیدکتومی ندارند. آدنوئیدکتومی عملی برای برداشتن آدنوئید است. آدنوئید آن‌ها معمولاً کوچک شده است بنابراین به‌احتمال زیاد مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

چگونه عمل جراحی آدنوئیدکتومی انجام می‌شود

لوزه سوم در کودکان می‌تواند از طریق عمل آدنوئیدکتومی ‌برداشته شود.

این عمل معمولاً توسط جراح گوش و حلق و بینی انجام می‌شود و حدود 30 دقیقه طول می‌کشد. بعد از عمل، کودک باید یک ساعت در بخش ریکاوری بماند تا اثرات داروی بیهوشی از بین برود.

بنا به تشخیص پزشک ممکن است بعد از عمل، کودک 24 ساعت در بیمارستان بماند یا در همان روز مرخص شود.

مراقبت قبل از عمل  از عمل لوزه سوم در کودکان

کودک باید قبل از جراحی توسط متخصص اطفال معاینه شود تا از سلامتی او اطمینان حاصل شود. اگرچه از 30 روز قبل از جراحی می‌توان این معاینه را انجام داد، اما توصیه می‌شود تاحدامکان در روزهای آخر و روزهای نزدیک به عمل انجام شود.

اگر در هفته قبل از عمل کودک دچار سرماخوردگی یا گلودرد شده است حتماً به پزشک اطلاع دهید.

اگر کودک تب بالا و سرفه داشته باشد، به‌احتمال زیاد عمل برای چند هفته به تعویق می‌افتد تا کودک بهبودی کاملش را به دست بیاورد و خطر ابتلا به عوارض ناشی از جراحی کاهش پیدا کند.

حداقل 3 روز قبل از جراحی نباید به کودک هیچ داروی ضد درد یا تب به‌جز تایلنول (استامینوفن) بدهید. قبل از جراحی باید از مصرف داروهایی مانند موترین و ایبوپروفن اجتناب شود، اما ممکن است پزشک بعد از جراحی و برای کنترل درد ایبوپروفن را تجویز کند.

روش انجام عمل لوزه سوم در کودکان

آدنوئیدکتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود؛ بنابراین کودک در طول عمل خواب خواهد بود و هیچ دردی را احساس نمی‌کند.

آدنوئیدها از طریق دهان خارج می‌شوند و از گرما برای جلوگیری از هرگونه خونریزی استفاده می‌شود.

اگر کودک شما لوزه‌های بزرگی دارد، یا دچار حملات شدید یا مکرر لوزه‌ها شده است، ممکن است پزشک برداشتن لوزه‌ها و آدنوئیدها را به طور هم‌زمان توصیه کند. به این عمل آدنوتونسیلکتومی می‌گویند.

برداشتن هم‌زمان آدنوئید و لوزه‌ها احتمال بروز عوارض را کاهش می‌دهد. با این حال، آدنوئیدکتومی، تونسیلکتومی و آدنوتونسیلکتومی روش‌هایی سریع و ساده با عوارض کم هستند.

عوارض عمل لوزه سوم کودکان

آدنوئیدکتومی یک عمل بسیار ایمن است و عوارض نادری دارد. با این حال، مانند هر نوع جراحی دیگری، هنوز هم احتمال عوارض وجود دارد.

خطرات عمل لوزه سوم در کودکان ممکن است شامل موارد زیر شوند

• خونریزی
• ضربه خوردن به دندان یا کنده شدن آن در حین عمل
• عفونت – برای جلوگیری از این عارضه معمولاً به کودک آنتی بیوتیک داده می‌شود
• واکنش به ماده بیهوشی

چه زمانی باید بعد از عمل لوزه سوم کودکان مشاوره پزشکی انجام شود

اگر کودک بلافاصله بعد از جراحی علائم زیر را داشت، سریعاً موضوع را با پزشک در میان بگذارید

• خونریزی قرمز روشن از دهان
• تب خیلی بالا یا احساس گرما یا لرز
• درد زیادی که بعد از مصرف مسکن بهتر نشود
• عدم مصرف مایعات

ریکاوری بعد از عمل لوزه سوم در کودکان

گلودرد بعد از انجام عمل طبیعی است. معمولاً در زمان بستری شدن در بیمارستان به کودک مسکن داده می‌شود تا به کاهش ناراحتی کمک کند.

به دلیل استفاده از داروی بیهوشی، ممکن است کودک احساس گیجی و خواب‌آلودگی داشته باشد. بعد از عمل، کودک برای مدت چند ساعت به طور مرتب تحت مراقبت خواهد بود وقتی پزشک راضی شد، می‌توانید او را به خانه ببرید.

بعد از آدنوئیدکتومی، برخی از کودکان مشکلات سلامتی جزئی دارند. با این حال، بیشتر این موارد موقتی هستند و به ندرت نیاز به درمان‌های دیگری دارند. این مشکلات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• گلودرد
• گوش درد
• فک سفت
• مسدود شدن بینی یا ترشحات بینی
• نفس کشیدن سخت
• تغییر در صدا (تو دماغ صحبت‌کردن)
• بلعیدن سخت
• سخت مسواک زدن

بیشتر این علائم در عرض چند هفته از بین می‌روند. اگر پس از چند هفته کودک شما همچنان علائم را داشت، با پزشک تماس بگیرید.

ممکن است کودک تا چند روز بعد از عمل نیاز به مسکن داشته باشد.

مسکن‌های بدون نسخه مانند پاراستامول معمولاً مناسب هستند. برای کودکانی که سن پایین‌تر و گلودرد دارند، پاراستامول مایع یا محلول بهتر است.

همیشه از دستورالعمل‌های دوز روی بسته پیروی کنید و هرگز به کودک زیر 16 سال آسپرین ندهید.

خوردن و نوشیدن بعد از عمل لوزه سوم در کودکان

تغذیه بعد از عمل لوزه سوم کودکان بسیار مهم است. کودک باید هر چه زودتر بعد از عمل شروع به غذا خوردن کند. دادن مسکن به کودک حدود یک ساعت قبل از خوردن غذا ممکن است قورت دادن غذا را آسان‌تر کند. همچنین برای جلوگیری از کم آبی بدن، نوشیدن مقدار زیادی آب مهم است.

دوره نقاهت بعد از عمل لوزه سوم در کودکان

بعد از انجام عمل لوزه سوم کودکان، کودک باید استراحت کند و حدود 10 روز مدرسه نرود. این موضوع برای کاهش خطر ابتلا به عفونت است. مدتی طول می‌کشد تا عمل لوزه سوم کودکان بهبود پیدا کند.

کودک را از افرادی که سرفه می‌کنند یا سرماخورده‌اند و همچنین محیط‌های پر دود دور نگه دارید.

درمان خانگی لوزه سوم کودکان

درمان گیاهی لوزه سوم کودکان و درمان لوزه سوم در کودکان بدون جراحی در خانه شامل موارد زیر می‌شود. البته چون سلامت کودک بسیار مهم است و ممکن است به بعضی از خوراکی‌ها حساسیت نشان دهد بهتر است این روش‌ها را با حساسیت بالاتر یا بعد از مشورت با پزشک انجام دهید.

1-روغن نارگیل

روغن نارگیل یک ماده غذایی ضدویروس، ضدباکتری و ضدالتهاب است. استفاده روزانه از این روغن می‌تواند التهاب لوزه سوم در کودکان را کاهش دهد و هرگونه عفونت ماندگار در آن‌ها را از بین ببرد. کودک می‌تواند یک قاشق چای‌خوری روغن نارگیل را 1 تا 3 بار در روز مصرف کند.

2-نقره کلوئیدی

برای کودکانی که به سن کافی برای غرغره کردن رسیده‌اند، می‌توان 2 قاشق چای‌خوری نقره کلوئیدی را غرغره کرد تا این نقره در تماس با آدنوئیدها قرار بگیرد و عفونت را از بین ببرد. همچنین می‌توان نقره کلوئیدی را تنقیه کرد تا به پشت حفره بینی وارد شود.

3-لیپوزوم ویتامین c

ویتامین C از سیستم ایمنی بدن حمایت می‌کند، با عفونت مبارزه می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. لیپوزوم ویتامین C به بدن اجازه می‌دهد تا از مقدار بیشتری ویتامین C بدون ناراحتی گوارشی استفاده کند. ساخت لیپوزومال C در خانه دشوار نیست. می‌توان از آسکوربات سدیم نیز برای دوز ویتامین C در کودکان استفاده کرد.

4-روغن کبد ماهی برای درمان لوزه سوم در کودکان

روغن کبد ماهی حاوی مواد مغذی مهمی ازجمله سلنیوم است. این مواد مغذی از جریان مؤثر لنفاوی حمایت می‌کنند و عفونت را کاهش می‌دهند. چربی‌های ضروری موجود در روغن نیز به کاهش التهاب کمک می‌کند. به دنبال مکمل روغن کبد ماهی برای کودکان بالای 12 سال یا مایع برای افراد زیر 12 سال بگردید؛ زیرا کودکان زیر 12 سال روغن کبد ماهی را به شکل مایع بهتر جذب می‌کنند.

5-سیر

یکی از روش‌های درمان لوزه سوم کودکان در طب سنتی استفاده از سیر است. سیر حاوی ترکیبات مهمی ازجمله آلیسین است این ترکیبات با هم کار می‌کنند تا سیر را به یک ترکیب ضدالتهاب و ضدباکتری تبدیل کنند. سیر به کاهش التهاب و عفونت در لوزه سوم در کودکان کمک می‌کند. دوز معمول برای یک کودک 1 حبه سیر له شده مخلوط با آب‌ لیمو و عسل 1 تا 3 بار در روز است.

6-اکیناسه

اکیناسه یک پشتیبان طبیعی ایمنی برای درمان لوزه سوم در کودکان است. اکیناسه به تقویت سیستم ایمنی و پاکسازی سیستم لنفاوی کمک می‌کند و به نوبه خود عفونت آدنوئیدها را از بین می‌برد. اکیناسه را می‌توان به صورت کپسول و مایع در اکثر داروخانه‌ها پیدا کرد.

7-عسل

عسل یک عامل ضدالتهابی و ضدباکتری مؤثر است زمانی که عسل روزانه مصرف شود، به کاهش آدنوئیدهای بزرگ شده  و درمان لوزه سوم در کودکان کمک می‌کند و حتی می‌تواند علائمی مانند درد را درمان کند. چند قطره آب لیمو را به یک قاشق چای خوری عسل اضافه کنید و روزانه 2 تا 3 بار به کودک خود بدهید. عسل نباید به کودکان زیر یک سال داده شود. عسل محلی بهترین شکل عسل برای استفاده است.

8-زایلیتول برای درمان لوزه سوم در کودکان

زایلیتول یک قند طبیعی است که در برابر استرپتوکوک مؤثر است. استرپتوکوک یک عفونت باکتریایی است که اغلب باعث گلودرد استرپتوکوکی می‌شود. حتی زمانی که علائمی از عفونت یا گلودرد وجود ندارد، باکتری استرپتوکوک ممکن است علت آدنوئیدهای ملتهب باشد از دهان‌شویه زایلیتول می‌توان برای واردکردن زایلیتول به پشت گلو برای کشتن باکتری‌ها استفاده کرد.

9-تغییرات رژیم غذایی

شکر و غذاهای فرآوری شده منجر به التهاب می‌شوند و باید مصرف آن‌ها به حداقل برسد. لبنیات یک عامل شایع در گرفتگی گوش کودکان و التهاب لوزه‌ها و آدنوئیدها است. پرهیز از مصرف لبنیات برای چند هفته می‌تواند به بررسی اینکه آیا لبنیات علت تورم آدنوئید است یا خیر کمک کند.

سؤالات متداول