زمان تقریبی مطالعه: 24 دقیقه
اگر فرزند شما انرژی و تحرک بالایی دارد، اغلب در حال دویدن است و نمی‌دانید چه طور او را وادار به نشستن و تمرکز کنید، اگر او از ساختن اشیا و فهمیدن نحوه کارکرد آن لذت می‌برد یا از مهارتهای حرکتی و تعادلی بالایی برخوردار است بهتر است شما کمی بیشتر و عمیق‌تر در مورد هوش حرکتی در کودکان بدانید.
در مقاله هوش گاردنر، به صورت کلی درباره انواع هوش‌های چندگانه توضیح دادیم و در این مقاله به صورت جزئی هوش گاردنر حرکتی در کودکان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
هوش حرکتی چیست؟
هوش حرکتی یکی از انواع هوش گاردنر است که با نام‌های دیگری چون هوش جنشی یا بدنی نیز شناخته می‌شود. این هوش با توانمندی‌های جسمی کودکان در ارتباط است و به آنها کمک می‌کند مهارتهای فیزیکی را بهتر و سریع‌تر یاد بگیرند. کودکانی که هوش جنبشی حرکتی بالایی دارند از طریق حرکت و آزمایش بهتر می‌توانند با دنیای اطرافشان ارتباط برقرار کنند؛ مثلا اگر به جای اینکه درباره آتشفشان‌ها برای آنها توضیح داده شود، ماکت یک آتشفشان را ببینند، احتمالا برای همیشه عملکرد آنها را به خاطر می‌سپارند.
آمار نشان می‌دهد ۱۵ درصد از جمعیت جهان، هوش بدنی و جسمی بالایی دارند و اگر به آن آگاه شوند، می‌توانند در حوزه‌های چون صنعت، موسیقی، بازیگری و… موفق باشند.
هوش حرکتی:
هوش حرکتی به توانایی کودکان جهت تسلط و کنترل ماهرانه حرکات بدنی، استفاده متبحرانه از اعضای بدن در هنگام کار با اشیا گوناگون، آگاهی کافی از وضعیت بدن، مدیریت مهارت حرکات ظریف و درشت دست و همچنین سرعت بالا در انجام کارهای فیزیکی به منظور بیان نظر و نمایش احساس خود گفته می‌شود.
البته بسیاری از والدین و مربیان توانایی کودکان در انجام حرکات حرفه‌ای را به عنوان یک هوش حساب نمی‌کنند و به همین دلیل ممکن است آن را در کودک پرورش ندهند. یا بدتر آنکه با پیش فرض بیش فعالی کودک استعداد و اشتیاق او در یادگیری را سرکوب کنند.
ویژگی‌های هوش حرکتی کودکان چیست؟
کودکان دارای هوش بدنی حرکتی بالا در کوتاه‌ترین زمان ممکن، نسبت به یک اتفاق بیرونی واکنش فیزیکی نشان بدهند. به همین دلیل است که از انجام فعالیت‌های عملی لذت می‌برند، اما نشستن و گوش دادن به یک مطلب برایشان خسته کننده است.
این کودکان، یادگیری از طریق حرکت را ترجیح می‌دهند. زمانی که اطلاعات را با یک حرکت فیزیکی به آنها آموزش می‌دهید، آنها حرکت شما را به خاطر می‌سپارند. هنگام بازیابی اول حرکتی که انجام داده بودید را به خاطر می‌آورند و به کمک آن اطلاعات را بازیابی میکنند.
آنها در استفاده از مهارتهای بدنی‌شان بسیار ماهر هستند، از ورزش‌ها و فعالیت‌هایی که نیاز به حرکت بدنی، تسلط و تعادل دارد لذت می‌برند.
این دسته از کودکان در یادگیری رقص و ورزش‌های مختلف مستعد هستند. اندام‌های مختلف آنها هماهنگی فوق‌العاده‌ای با یکدیگر دارد و بدون اینکه خیلی سخت تلاش کنند، می‌توانند در یک رشته ورزشی حرفه‌ای عمل کنند.
آنها تمایل دارند از بدن خود برای ابراز وجود استفاده کنند
از خلق اشیا با دستان خود لذت می برند.
معمولاً از غریزه درونی خود پیروی می کنند و دوست ندارند به آنها گفته شود چه کار کنند.
از فضای باز لذت می برند و عاشق بودن در طبیعت هستند.
آنها همچنین به کشف و خلق علاقه بسیاری دارند. اگر کودک شما هوش بدنی جنبشی بالایی داشته باشد، ممکن است خودش برای تعمیر اسباب‌بازی‌هایش اقدام کند و اگر موفق شود، خوشحال‌ترین خواهد بود! البته گاهی هم ممکن است برعکس باشد و کودک برای کشف اسباب بازی، آن را باز کند و دیگر نتواند آن را به حالت اول بازگرداند که البته نباید مورد سرزنش و تحقیر قرار بگیرد.
چگونگی تشخیص هوش حرکتی کودکان
توجه به رفتارهای کودک برای تشخیص و تقویت استعداد او بسیار مهم است؛ زمانی که فرزند شما ویژگی‌هایی که در قسمت قبل به آنها اشاره کردیم را داشته باشد، یعنی هوش گاردنر حرکتی بالایی دارد و می‌تواند به خوبی کارهای زیر را انجام دهد
- این کودکان حافظه عضلاتی قدرتمندی دارند. یعنی اگر ورزش کنند، سپس برای مدتی ورزش را رها کنند، وقتی دوباره به ورزش برمی‌گردند، عضلاتشان سریع‌تر از حالت عادی فرم می‌گیرد.
- آنها مطالب را به صورت عملی و آزمایشی یاد می‌گیرند و با یادگیری تئوری رابطه خوبی ندارند.
- هنگامی که روی موضوعی متمرکز هستند، دست و پایشان با ریتم مشخص ضرب می‌گیرد.
- نشستن و بی‌حرکت ماندن در موقعیت‌هایی مثل سخنرانی آنها را عصبی می‌کند.
- اطلاعاتی که به صورت بصری یا شنیداری ارائه شده است را خیلی زود فراموش میکنند.
- کنجکاو هستند و دوست دارند محیط اطرافشان را کشف کنند.
- به استفاده از ابزار و وسایل علاقه بسیاری دارند.
- وقتی در حال انجام یک کار فیزیکی هستند، خیلی خوب صحبت میکنند و مکالمات طولانی دارند.
- قلم را خیلی محکم دست می‌گیرند و هنگام نوشتن آن را روی کاغذ فشار می‌دهند.
- یادگیری رقص و ورزش‌های هوازی برایشان آسان است.
- می‌توانند ژست‌ها و حرکات دیگران را خیلی خوب تقلید کنند.
مشاهده این رفتار در کودکان می‌تواند به شما بیان کند که کودکتان هوش جنشی بالایی دارد. اما برای اطمینان بیشتر، والدین می‌توانند از تست هوش گاردنر برای تشخیص هوش بدنی کودک بهره بگیرند.
صحبت با مشاور و روانشناس کودک در این زمینه نیز بسیار مهم است. زیرا شباهت نسبی رفتار این کودکان با کودکان بیش فعال ممکن است والدین را دچار اشتباه کند.
آیا تقویت هوش حرکتی کودکان ضروری است؟
متأسفانه می‌توان گفت که والدین اغلب از توانایی‌های هوش بدنی جنبشی در کودکان بی‌خبرند و در جامعه نیز کمتر به آنها توجه می‌شود. علت این موضوع هم عدم تناسب سیستم آموزشی با استعدادهای همه دانش‌آموزان است. هوش ریاضیاتی یکی از انواع هوش گاردنر است که معمولاً در سنین کم کشف می‌شود، زیرا ریاضی درسی است که از اول ابتدایی با دانش‌آموزان همراه است و تا انتهای دبیرستان هم با آن درگیر هستند.
در مقابل کودکی که هوش جنبشی حرکتی بالایی دارد، اغلب به‌عنوان یک کودک بازیگوش شناخته می‌شود. عملکرد ورزشی خوب این کودک در مدرسه موردتوجه قرار نمی‌گیرد و در بهترین حالت می‌تواند در دوران دبیرستان وارد رشته تربیت‌بدنی شود و هوش جسمی و حرکتی‌اش را پرورش دهد.
پرورش و تقویت این هوش منجر به ویژگی‌های زیر در افراد می‌شود:
- ارتباطات قوی‌تر بین بدن و ذهن
- بهبود عملکرد تمام حرکات فیزیکی در کودک
- درک بهتر از زبان بدن و همچنین نحوه استفاده حداکثری از آن برای برقراری ارتباط بهتر با دیگران
- توانایی درک چگونگی کاهش استرس در خود
- افزایش توانایی انجام چند کار و در نتیجه انجام انواع مختلف وظایف به طور هم‌زمان.
پس اگر باتوجه‌به رفتارها و ویژگی‌های فرزندتان متوجه شدید که هوش جنشی بالایی دارد، حتماً روی پرورش آن سرمایه‌گذاری کنید و به کودکتان کمک کنید تا به کمک آن به موفقیت برسد.
نکته دیگری که درباره هوش بدنی جنبشی کودکان وجود دارد این است که چون هماهنگی بسیاری بین ذهن و بدن ایجاد می‌کند و بدن با استفاده از احساسات با ما ارتباط برقرار می‌کند، تقویت هوش حرکتی باعث می‌شود از احساساتمان آگاه شویم و واکنش درستی نسبت به آنها نشان دهیم.
در واقع هوش هیجانی کودک با تقویت هوش جنبشی او پرورش می‌یابد که خود نکته موردتوجهی است.
راهکار تقویت هوش حرکتی در کودکان
روش‌های مختلفی برای تقویت هوش جنبشی وجود دارد که برخی از آنها آموزشی هستند و برخی دیگر حالت بازی برای کودکان دارند. کودکان با هوش جنبشی و حرکتی بالا، زمانی بهتر یاد می‌گیرند که به آنها اجازه داده شود از حواس لامسه و حرکات خود به عنوان بخشی از فرآیند یادگیری استفاده کنند. تقویت این هوش نیاز به راهکارهای پیچیده و تخصصی ندارد؛ حتی کارهای ساده‌ای مثل کمک گرفتن از کودک در جارو کردن یا انجام کارهای ساده در خانه می‌تواند هوش جنبشی را در او تقویت کند. مهم‌ترین فاکتور در تقویت هوش جسمانی این است که کودک اکتیو باشد و انرژی‌اش را تخلیه کند.
در ادامه به روش‌هایی که برای تقویت هوش حرکتی ورزشی وجود دارد، اشاره میکنیم.
ثبت نام در کلاس ورزش
زمانی که از تقویت هوش حرکتی ورزشی کودکان صحبت می‌شود، ذهن اکثر پدر و مادرها به ثبت نام فرزندشان در کلاس‌های ورزشی فکر می‌کند. این اولین و یکی از بهترین روش‌هایی است که برای تقویت این نوع هوش گاردنر وجود دارد. به این منظور ابتدا باید بررسی کنید که فرزندتان به کدام یک از رشته‌های ورزشی علاقمند است و سپس او را به همان رشته بفرستید.
البته همه کودکان دارای هوش حرکتی ورزشی، ورزشکار نیستند. برخی از آنها ممکن است به فعالیت‌های دیگری مثل بازیگری، انجام آزمایش‌های علمی یا کار با دستگاه‌ها علاقه داشته باشند. به یاد داشته باشید آموزش‌هایی که کودک می‌بیند باید با علایقش هم راستا باشد.
ورزش پیش دبستانی هوش حرکتی
در مدرسه از آنجایی که کودک در میان کودکان دیگر قرار می‌گیرد، امکان انجام ورزش‌ها و بازی هوش حرکتی کودکان به صورت متنوع‌تر وجود دارد.
- یادگیری را با ورزش به کودک آموزش دهید. مثلا کودکانی که در ابتدای یادگیری شمارش هستند، می‌توانند هنگام طناب زدن، تعداد جهش‌هایشان را بشمارند. یا هنگامی که در حال بازی هستند، شعری که به تازگی یاد گرفته‌اند از حفظ بخوانند.
- در میان ساعت‌های یادگیری زمانی را برای بازی اختصاص دهید. لازم نیست حتما برای بازی کودکان را به فضای باز ببرید، بسیاری از بازی‌های جذاب برای کودکان را می‌توان در فضای بسته انجام داد.
- اردوهای تفریحی و بازدید از جاهای مختلف و به خصوص طبیعت هم می‌تواند از برنامه‌های مناسب در آموزش کودکان پیش‌دبستانی باشد.
انواع بازی هوش حرکتی در کودکان
بازی های تقویت هوش حرکتی جسمی یکی از بهترین روش‌ها برای کودکان پیش‌دبستانی و حتی کوچک‌تر هستند. آنها درکی از انواع هوش گاردنر ندارند، به همین دلیل باید به صورت غیرمستقیم در مسیر یادگیری قرار بگیرند.
در ادامه به چند بازی هوش جنبشی ورزشی اشاره خواهیم کرد.
- به جای صندلی یک توپ ثابت به کودک بدهید و از او بخواهید برای مدتی روی توپ بنشیند و مراقب باشد که تعادلش را از دست ندهد.
- کودک را به پارک ببرید و به او اجازه دهید با وسایل مختلف بازی کند.
- در زمستان کودک را به برف بازی ببرید. حتی می‌توانید از او بخواهید در پاک کردن برف از راهروی حیاط به شما کمک کند.
- چشم او را ببندید تا سعی کند با چشم بسته اشیا را لمس کند و در مورد ویژگی‌های آن صحبت کند و آن را حدس بزند.
- چالش‌های تناسب اندام برای همه اعضای خانواده برگزار کنید و به همراه یکدیگر ورزش کنید.
- ادا بازی انجام دهید و از کودک بخواهید حرکات شما را تقلید کند یا حرکاتی انجام دهد که شما از او تقلید کنید.
- برای کودکان اسباب‌بازی‌هایی بخرید که خودشان آنها را سر هم کنند، لگو یا اسباب بازی‌هایی به صورت قطعات جداگانه فروخته می‌شوند و راهنمای نصب دارند، بهترین گزینه‌ها هستند.
- اوریگامی از دیگر بازی‌های مناسب برای تقویت هوش گاردنر حرکتی در کودکان است.
اسباب بازی مناسب برای تقویت هوش حرکتی
کلاس هوش حرکتی برای کودکان
اگر فرزندتان را در مدارس یا مهد کودک‌هایی که روی استعدادیابی کودکان کار میکنند، ثبت‌نام کرده باشید، احتمال اینکه کلاس هوش حرکتی ورزشی در آنها ارائه شود، وجود دارد.
برنامه‌های مرتبط باکلاس هوش بدنی جنبشی روی موارد زیر متمرکز هستند.
- فعالیت‌هایی برای ایجاد هماهنگی حسی بین اعضای بدن. این فعالیت‌ها علاوه بر عضلات، احساسات بدن را هم درگیر میکنند و کودک با انجام آنها هم مهارتهای شناختی را یاد می‌گیرد و هم هوش جسمانی‌اش تقویت می‌شود.
- هماهنگی با ریتم موسیقی و انجام کارهایی هماهنگ با ریتم. به‌عنوان‌مثال مربیان از کودکان می‌خواهند با ریتم همراه با موسیقی دست بزنند.
- آموزش عملی. مربیانی که روی تقویت هوش حرکتی کودکان کار میکنند، باید هر چیزی را به‌صورت عملی نشان دهند. حتی کوچک‌ترین حرکات هم در ذهن کودکان باقی می‌ماند، مثلاً اگر هنگام آموزش اعضای بدن به‌جای آن روی بدن خودشان اشاره کنند، احتمال یادگیری کودکان بیشتر خواهد بود.
کتاب مناسب برای تقویت هوش حرکتی جنبشی
هوش بدنی و جسمی جزو آن دسته از انواع هوش گاردنر است که با کتاب نمی‌توان آن را یاد گرفت و باید والدین نیز همراه کودک به فعالیت بپردازند. در واقع بیشتر از کتاب نحوه خواندن کتاب مهم است. اجرای عروسکی کتاب و نمایش بازی از جمله فعالیت‌های تأثیرگذار برای انتقال آموزش به این نوع کودکان است.
گاهی اوقات لازم نیست برای تربیت فرزندتان همه زمان خود را به مطالعه بگذرانید. گاهی اوقات با جستجو در اینترنت و پیداکردن برنامه‌های آموزشی جذاب برای کودکان و تشویق آنها به شرکت در مسابقات، گام مهمی در زمینه پرورش استعدادهایشان برداشته‌اید.
تقویت هوش حرکتی در کودکان بالای شش سال
وقتی کودک به سن مدرسه می‌رسد یکی از دغدغه‌های والدین آموزش صحیح و کارآمد آن‌هاست. هرچند که دریافت و حفظ اطلاعات، کلید موفقیت در سیستم آموزشی امروز به‌حساب می‌آید؛ بااین‌حال، شرایط آموزشی خاص مدرسه، مانند سخنرانی‌ها، آموزش مستقیم و… روش‌های ایده‌آلی برای دانش‌آموزانی نیست که هوش بدنی و جسمی بالایی دارند.
در ادامه چند پیشنهاد کلی برای والدینی بیان میکنیم که می‌خواهند به آموزش این کودکان کمک کنند:
- مکانی را برای مطالعه آنها انتخاب کنید که نیاز آنها به درگیری یا حرکت را برآورده کند
- بگذارید کودک فعال باشد، بی‌قراری کند، آدامس بجود یا هر کاری که برای آنها مفید است انجام دهد
- به آنها استراحت بدهید. مجبورشان نکنید که برای مدت طولانی بی‌حرکت بنشینند.
- به آنها یادداشت‌برداری را آموزش دهید تا برای فعال ماندن و درگیرشدن از آن استفاده کنند
- آنها را با رنگ‌ها، نمادها یا نمودارها آشنا کنید و از آنها برای آموزش استفاده کنید
آموزش مربیان به کودکان باهوش جنبشی حرکتی بالا در مدرسه
تئوری هوش‌های چندگانه بیان می‌کند که هر فرد هوش‌های متفاوتی دارد و به روش‌های مختلف یاد می‌گیرد. دانش‌آموزانی که هوش حرکتی بدنی بالایی دارند وقتی مطالب به‌صورت آزمایشی بیان می‌شود، آن را بیشتر می‌فهمند و به‌خاطر می‌آورند.
عمل نوشتن همچنین می‌تواند به آنها در حفظ و پردازش اطلاعاتی که در مورد آن حرف زده می‌شود، کمک کند. نوشتن پاسخ یک سؤال قبل از گفتن با صدای بلند ممکن است برای آنها مفید باشد.
تعامل با کامپیوتر یا صفحه‌کلید نیز بیشتر از خواندن برای آنها جالب است. توضیح درس با مدل‌ها، انیمیشن‌ها یا فیلم‌ها، ممکن است برای آنها مفید باشد.
آنها از جداکردن و ساختن چیزها و همچنین سفرهای میدانی لذت می‌برند. زمانی که تکالیف فقط بر خواندن یا گوش‌دادن به سخنرانی متمرکز می‌شود، بدون اینکه قادر به دست‌کاری یک شی یا حرکت باشند، عملکرد کمتری دارند. در چنین مواردی، معلم ممکن است مثالی مرتبط با ورزش ارائه دهد تا دانش‌آموز بتواند حداقل مطالب را به اعمال فیزیکی مرتبط کند و آن را به یاد بسپارد.
راه‌های تقویت هوش حرکتی در دانش آموزان
درصورتی‌که به کودکان دارای هوش جنبشی بالا با روش‌های آموزشیِ لمسی و عملی آموزش داده شود، بسیار موفق خواهند بود، زیرا اتصال بدن به ذهن حافظه را تقویت می‌کند.
گاردنر، طرفداران نظریه‌اش و بسیاری از مربیان بر این باورند راه‌هایی برای تقویت و پرورش هوش حرکتی – جنبشی در کودکان و دانش‌آموزان وجود دارد، چند مورد از آن ها که در کلاس درس قابل استفاده است عبارتند از:
- فعالیت‌های ایفای نقش و نمایش نامه
- استفاده از ابزارهای کار با دست
- ایجاد مراکز یادگیری متناسب با هوش حرکتی
- آموزش به کودک با کمک زبان بدن
- ساخت یک ارائه ویدئویی برای کلاس
- درخواست کاردستی از دانش‌آموزان متناسب با طرح درس
همه این چیزها به‌جای نشستن پشت میز و نوشتن یادداشت و کار با کاغذ و مداد نیاز به حرکت دارند و در نتیجه باعث علاقه‌مندی و همراهی بیشتر دانش‌آموزان با کلاس و درس می‌شود.
از آنجایی که ضرورت شناخت هوش گاردنر درکشف استعداد کودکان حائز اهمیت است، مربیان و خانواده ها می توانند با استفاده از آزمون گاردنر به سنجش میزان هوش حرکتی کودکان بپردازند، تست هوش گاردنر برای کودکان رایگان است و نتایج آن قابل استناد و پذیرش است.
مزایا هوش بدنی حرکتی در کودکان
اگر هوش حرکتی جسمانی به‌درستی پرورش داده شود و کودک اطلاعات را به روش عملی یاد بگیرد، مزیت‌های بسیاری برای او خواهد داشت:
- اطلاعات برای مدت بیشتری در حافظه او باقی می‌ماند زیرا آنها را به‌صورت عملی یاد گرفته است.
- با پرورش هوش جسمانی، مهارتهای شناختی هم در کودک افزایش پیدا می‌کند.
- ذهن و جسم کودکانی که هوش بدنی بالایی دارند، هماهنگی زیادی با یکدیگر دارد.
- ازآنجایی‌که این دسته از کودکان همه چیز را به‌صورت عملی یاد می‌گیرند، با کاربرد واقعی اطلاعاتشان در زندگی آشنا می‌شوند. در نتیجه اعتمادبه‌نفس و استقلال بیشتری به دست می‌آورند.
- آنها اطلاعات را با مشاهده و درک مستقیم یاد می‌گیرند.
- این دسته از کودکان برای یادگیری عملی باید یک کار را تمرین کنند و تمرین اولین اصلی است که برای موفقیت به آن نیاز دارند.
- آموزش‌های مرتبط باهوش حرکتی، مهارتهای اجتماعی این دسته از کودکان را هم‌افزایش می‌دهد.
معایب هوش بدنی حرکتی در کودکان
هوش‌های گاردنر نقطه‌ضعفی ندارند و اگر به‌درستی پرورش پیدا کنند، فقط به موفقیت بیشتر انسان‌ها کمک میکنند. معایب هوش‌ها از زمانی ایجاد می‌شود که به‌درستی پرورش پیدا نمی‌کنند و باعث سرخوردگی کودک می‌شوند. به‌عنوان‌مثال در سیستم آموزش ما که تئوری محور است و روش آموزش عملی ندارد، برای دانش‌آموزان دارای هوش حرکتی بالا چالش‌های بسیاری ایجاد می‌کند. بسیاری از این کودکان تصور میکنند کم‌هوش هستند، زیرا نمی‌توانند دروس تئوری را درک کنند و آنها را یاد بگیرند.
تعداد معایب هوش بدنی جنبشی نسبت به مزایای آن بسیار محدودتر است، اما در ادامه به برخی از معایب احتمالی این نوع هوش اشاره میکنیم.
- تعداد محدودی از مدارس به شیوه‌ای عملی اطلاعات را به دانش‌آموزان منتقل میکنند.
- طراحی برنامه آموزشی برای دانش‌آموزانی که هوش‌های هشت‌گانه متفاوتی دارند، کار ساده‌ای نیست و احتمال دارد نیاز برخی از آنها برآورده نشود.
- امتحان‌های تئوری برای دانش‌آموزان و دانشجویانی که هوش حرکتی بالایی دارند و با مطالب تئوری خوب نیستند، شبیه به یک کابوس است!
- همه اطلاعات را نمی‌توان به‌صورت عملی آموزش داد.
- در آموزش‌های عملی نمی‌توان همه جزئیات را تشریح کرد.
- مهارت شنیداری در کودکانی که هوش بدنی حرکتی بالایی دارند، ضعیف است.
رفتارهای نادرست با کودکان باهوش حرکتی جسمی
هر رفتاری که جنب‌وجوش و تحرک کودکان را محدود کند، نادرست است. به یاد داشته باشید فرزند شما به‌خاطر اینکه نمی‌تواند دروس تئوری را حفظ کند، کم‌هوش نیست. او فقط در زمینه دیگری استعداد دارد.
در ادامه به برخی از متداول‌ترین رفتارهای اشتباه با کودکان دارای هوش جنبشی حرکتی بالا اشاره میکنیم.
- با الفاظی چون: بنشین، دست نزن، نکن، آرام بگیر و… فعالیت‌های کودک را محدود نکنید.
- کودک را مجبور نکنید درس‌های تئوری را خیلی خوب یاد بگیرد و شاگرداول باشد.
- او را به‌خاطر نمره پایین در امتحانات تئوری توبیخ نکنید.
- آنها را به محیط خانه محدود نکنید و حتماً برنامه‌ای برای بیرون رفتن و تعامل با محیط برایشان داشته باشید.
- مانع آنها نشوید و تاحدامکان اجازه دهید چیزهای جدید را تجربه کنند.
- بیش از اندازه نگران و مراقبشان نباشید، اجازه دهید گاهی اسباب‌بازی‌هایشان را خراب کنند یا با ابزاری که خطرناک نیست، کاری انجام دهند.
شغل مناسب هوش حرکتی جسمی برای کودکان
در این بخش رشته‌ها و مشاغل مناسب برای هوش جسمی و حرکتی بالا را معرفی میکنیم، اما این بدان معنا نیست که فرزند شما لزوماً باید در همین رشته‌ها تحصیل یا کار کند تا موفق شود. این موارد تنها پیشنهادهایی هستند که با بررسی آنها می‌توانید استعداد و علاقه فرزند خود را بیشتر کشف کنید.
افراد باهوش حرکتی بدنی ممکن است به سمت مشاغلی کشیده شوند که شامل تعامل فیزیکی است. به طور مثال در هنر، می‌تواند بازیگر، نقاش، مجسمه‌ساز، هنرمند صنایع‌دستی یا طراح باشد. در حرفه‌های تربیت‌بدنی و ورزش می‌تواند مربی ورزشی، مربی شخصی، مربی ایروبیک، معلم تربیت‌بدنی و ورزشکار حرفه‌ای باشد. از دیگر مشاغلی که این افراد می‌توانند در آن موفق باشند می‌توان به نجاری، مکانیکی و کار کارخانه با سیستم‌های متحرک، آتش‌نشان، افسر پلیس، جنگلبان، یا کار در ارتش اشاره کرد.
تفاوت این رشته‌ها با سایر حوزه‌ها در این است که افراد دارای هوش جسمی و حرکتی راحت‌تر می‌توانند آنها را یاد بگیرند و به‌خاطر توانمندی‌هایی که دارند، راحت‌تر با چالش‌های موجود در مسیر کنار می‌آیند.
تفسیر تست هوش گاردنر برای هوش حرکتی کودکان
در تست هوش گاردنر، همه انواع هوش چندگانه مورد بررسی قرار می‌گیرند. باتوجه‌به پاسخی که کودک به سؤالات تست هوش می‌دهد، هرکدام از هوش‌ها امتیاز مشخصی دریافت میکنند. هرچه امتیاز یک هوش بیشتر باشد، یعنی درجه آن در پروفایل ذهنی کودک بالاتر است؛ بنابراین کودکی که امتیاز هوش بدنی حرکتی او در تست گاردنر بالاتر از ۳۵ (از ۵۰ امتیاز) شده باشد، یعنی هوش گاردنر حرکتی بالایی دارد.
روان‌شناسان با تفسیر تست هوش گاردنر برای هوش جنبشی حرکتی کودکان، به والدین آموزش می‌دهند چطور باید با کودک رفتار کنند. همچنین برنامه‌های آموزشی و برنامه‌های مناسب برای کودک را به والدین معرفی خواهند کرد. همکاری میان والدین و مربیان کودک، می‌تواند او را در مسیر صحیح رشد و پرورش استعداد و هوش گاردنر هدایت کند.
تفاوت میان هوش حرکتی با بیش‌فعالی در کودکان
برخی از کودکان بیش‌فعال هوش جسمی حرکتی بالایی دارند، اما این موضوع لزوماً به این معنا نیست که تمام کودکان دارای هوش حرکتی بالا، بیش فعال هستند. کودکانی که بیش‌فعالی داشته باشند، رفتارهای دیگری هم از خود نشان می‌دهند.
در ادامه به وجه تمایز میان هوش بدنی و جسمی و بیش‌فعالی در کودکان اشاره میکنیم.
- کودکان بیش فعال نمی‌توانند مدت زیادی روی یک موضوع متمرکز بمانند. کودکان دارای هوش بدنی بالا مشکلی در تمرکز ندارند، مگر اینکه اطلاعات دریافتی کاملاً تئوری باشد.
- کودکان بیش فعال ممکن است رفتارهای نامتعارفی مانند پریدن وسط صحبت دیگران یا بلند شدن و ترک صندلی هنگام آموزش از خود نشان دهند.
- کودکان بیش فعال بیش از حد خیال‌پردازی میکنند و کمتر پیش می‌آید که به معلمانشان برای مدت طولانی گوش کنند.
یکی از فرهنگ‌های غلطی که در جوامع مختلف وجود دارد، اشتباه گرفتن هوش حرکتی بالا با بیش‌فعالی کودک است. این موضوع در پسرها بیشتر وجود دارد؛ زمانی که یک پسربچه اکتیو باشد و مدام بازی کند، والدین نگران اختلال بیش‌فعالی در او می‌شوند. حتی بعد از مدتی خود کودک هم به‌اشتباه فکر می‌کند بیش فعال است و بازیگوشی‌هایش نقطه‌ضعف اوست.
افراد مشهور باهوش حرکتی بالا
صنعتگران، بازیگران، ورزشکاران، مخترع‌ها و پزشک‌های جراح از هوش حرکتی جنبشی بالایی برخوردارند. در ادامه به برخی از شخصیت‌های مشهوری که هوش بدنی جنبشی بالایی داشتند، اشاره میکنیم.
- مایکل جردن
- چارلی چاپلین
- یو مینگ پی (معمار)
- مایکل جکسون
- محمدعلی کلی
در میان تمام افرادی که نام بردیم، مایکل جردن یکی از گزینه‌هایی است که به‌خاطر هوش جسمی حرکتی فوق‌العاده خود به یک اسطوره تبدیل شد. البته مایکل جردن انواع دیگری از هوش گاردنر را هم داشت. به‌عنوان‌مثال او به کمک هوش منطقی و ریاضی می‌توانست تشخیص دهد در چند ثانیه آینده در بازی چه اتفاقی می‌افتد. سپس در کوتاه‌ترین زمان ممکن بدنش را با این پیش‌بینی هماهنگ می‌کرد و واکنش درست نشان می‌داد. یکی از علت‌های موفقیت جردن، هوش او در زمینه‌های مختلف بود.
ابزار بازی مناسب جهت افزایش هوش جنبشی حرکتی
سؤالات متداول
ن دسته از کودکان با آموزش‌های تجربی و عملی مطالب را بهتر یاد می‌گیرند و به‌خاطر می‌سپارند.
کودکان دارای هوش بدنی و جسمی نمی‌توانند برای مدت طولانی روی یک موضوع تئوری یا آموزش‌های شنیداری و بصری متمرکز بمانند اما در موارد دیگر تمرکز به نسبت خوبی دارند.
نه‌های بیش‌فعالی اغلب شدیدتر از هوش بدنی و جسمی بالاست که در متن هم به آن اشاره شد. اما اگر نمی‌توانید تشخیص دهید فرزند شما بیش فعال است یا هوش بدنی و جسمی بالایی دارد، بهتر است این کار را به روانشناس کودکان بسپارید.
