زمان تخمینی مطالعه: 0 دقیقه
همه پدر و مادرها دوست دارند فرزندانی شیرین‌زبان داشته باشند. احتمالاً شما هم در فضای مجازی کودکانی را دیده‌اید که با هوشیاری تمام سؤال‌هایی که از آنها پرسیده می‌شود را جواب می‌دهند و توجه همه را به سمت خودشان جلب می‌کنند. این دسته از کودکان لزوماً نابغه نیستند، آنها فقط هوش کلامی بالایی دارند. خوشبختانه امکان تقویت هوش کلامی کودکان با بازی وجود دارد. بازی‌هایی که هم برای بچه‌ها جذاب و لذت‌بخش است و هم به آنها مهارت‌های زیادی یاد می‌دهد. در این مقاله توضیح می‌دهیم به اهمیت بازی برای تقویت هوش کلامی کودکان می پردازیم.
هوش کلامی در کودکان به چه معناست ؟
هوش کلامی گاردنر یعنی کودک بتواند با استفاده از کلمه‌های مناسب، مفهوم موردنظر خود را انتقال دهد و در هر موقعیت پاسخ درستی بیان کند. انسان‌ها از بدو تولد هوش چندگانه دارند. هوش‌های چندگانه مهارت‌های لازم برای خوب زندگی‌کردن را در اختیار ما قرار می‌دهند و امکان تقویت آنها نیز وجود دارد
به نظر می‌رسد از میان انواع هوش‌های چندگانه، کارکردن روی هوش کلامی اهمیت بیشتری داشته باشد، زیرا روی تقویت فن بیان تأثیر دارد و به دلیل ایجاد توانمندی برقراری روابط اجتماعی مؤثر، مسیر پیشرفت را هموارتر می‌کند. تقویت هوش کلامی کودکان با بازی از دوران کودکی، روی موفقیت آنها در بزرگسالی تأثیر بسزایی دارد.
اهمیت و ضرورت تقویت هوش کلامی کودکان با بازی
کودکانی که هوش کلامی بالاتری دارند در آینده، قدرت تفکر بیشتری دارند و می‌توانند ارتباط مؤثرتری با دیگران برقرار کنند؛ بنابراین می‌توانند جایگاه اجتماعی بهتری به دست آورند و موفقیت‌های بیشتری کسب می‌کنند. بازی یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت و افزایش هوش کلامی کودکان است؛ زیرا هم آنها را سرگرم می‌کند و هم آموزش می‌بینند. آموزش‌های تئوری به‌اندازه بازی‌های مؤثر در تقویت هوش کلامی کودکان کاربردی نیست.
انواع بازی‌های مؤثر در تقویت هوش کلامی کودکان
تقویت هوش کلامی کودکان با بازی مناسب برای کودکان کار سختی نیست، به شرطی که بدانید چه بازی‌هایی برای این کار مناسب هستند و بتوانید از آنها استفاده کنید. بعضی از این بازی‌ها، روش‌های ساده‌تری دارند، کلمات آسان‌تر مورداستفاده قرار می‌گیرد و برای کودکان کوچک‌تر کاربرد دارد. اما به‌طورکلی بازی‌هایی ازاین‌دست برای همه بچه‌ها مناسب هستند و به رده سنی خاصی محدود نمی‌شوند.
این بازی‌ها حتی برای بزرگ‌ترها هم سرگرم‌کننده هستند. ممکن است خودتان هم ساعت‌ها سرگرم بازی با کودک باشید و اصلاً متوجه گذر زمان نشوید. حتی می‌توانید وقت‌هایی که با فامیل یا سایر اعضای خانواده دور هم جمع شده‌اید، با این بازی‌ها خودتان را سرگرم کنید. با این کار هم مهارت‌های متنوعی را در کودک تقویت می‌کنید و خودتان هم سرگرم می‌شوید.
در ادامه شما را با بازی‌های مؤثر در تقویت مهارت کلامی آشنا می‌کنیم.
جمله‌سازی
در این روش ابتدا باید یک کلمه برای فرزندتان انتخاب کنید. می‌توانید از خودش هم نظر بخواهید که دوست دارد با چه کلمه‌ای بازی کند. حالا از او بخواهید که با آن جمله بسازد. در صورت نیاز به او در یافتن لغات مناسب و ترتیب چیدن واژه‌ها کمک کنید. تاحدامکان اجازه ندهید از کلمات تکراری استفاده کند. با این کار به افزایش دایره لغات او کمک می‌کنید. تقویت هوش کلامی کودکان با بازی جمله‌سازی به هیچ ابزار خاصی نیاز ندارد.
بازی گل‌یاپوچ
برای افزایش هوش کلامی کودکان با بازی گل‌یاپوچ باید کمی خارج از چارچوب بازی کنید! در این بازی، کودک باید وسیله کوچکی را در دست خود پنهان می‌کند. از او بخواهید که با کلام شما را راهنمایی کند تا بتوانید حدس بزنید چه چیزی را در کدام دستش پنهان کرده است. وقتی در مورد رنگ، جنس و کاربرد چیزی که پنهان کرده توضیح می‌دهد، یاد می‌گیرد از کلمات بیشتری استفاده کند.
بازی کلمات به‌هم‌ریخته
برای کودکان با سن کمتر یک جمله ساده را در ذهن خود انتخاب کنید. سپس جمله را با کلمات به‌هم‌ریخته به فرزندتان بگویید و از او بخواهید که جمله را مرتب کند و به شما بگوید. بعد از اینکه یاد گرفت، کم‌کم از جمله‌های پیچیده‌تر استفاده کنید. تقویت هوش کلامی کودکان با بازی در چنین سرگرمی‌هایی به‌خوبی امکان‌پذیر می‌شود.
تکرار کلمات پیچیده و هم آوا
تکرار کلمات و جملاتی که از نظر آوایی شبیه هم هستند در ذهن کودک مهارت آواشناسی او را تقویت می‌کند. این مهارت یکی از بخش‌های هوش کلامی است. امکان افزایش هوش زبانی با تقویت بخش‌های مختلف آن وجود دارد.
زنجیره کلمات
جمله‌ای طولانی بسازید و از کودک خود بخواهید آن را برای شما تکرار کند. با این کار علاوه بر تقویت مهارت کلامی کودک، مهارت گوش‌دادن او را هم ارتقا می‌دهید که در تقویت هوش کلامی کودکان با بازی مؤثر است.
نامه‌نگاری
از فرزندتان بخواهید برای هر کسی که دلش می‌خواهد نامه بنویسد. اگر هنوز به مدرسه نرفته و نمی‌تواند بنویسد، شما کاغذ و قلم‌به‌دست بگیرید و هرچه می‌گوید را یادداشت کنید. باتوجه‌به توان او در درک مطالب، توضیح بدهید که در نامه چه چیزهایی می‌نویسند و اصلاً کاربرد نامه چیست. مثلاً به او یاد بدهید به مناسبت تبریک سال نو برای مادربزرگش نامه‌ای بنویسد. با این کار به تقویت هوش کلامی کودکان با بازی کمک می‌کنید.
بازی پانتومیم
تقویت هوش کلامی با بازی در دوران کودکی توسط بازی‌هایی نظیر پانتومیم جالب است. بچه‌ها با این بازی یاد می‌گیرند که گاهی می‌توانند حرف بزنند و گاهی بدون کلام و با استفاده از زبان بدن باید منظورشان را برسانند. بازی پانتومیم خلاقیت افراد در هر سنی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و ذهن را باز می‌کند.
جدول کلمات متقاطع
حل جدول باعث تقویت مهارت‌های ذهنی همه گروه‌های سنی می‌شود. حل‌کردن جدول‌های ساده‌تر برای بچه‌هایی که تازه به مدرسه رفته‌اند از بازی‌های مؤثر در تقویت مهارت‌های کلامی است. باتوجه‌به سطح اطلاعات بچه‌ها، جدول‌های مختلفی وجود دارد که با حل آنها می‌توان برای تقویت هوش کلامی کودکان با بازی و گسترش دایره لغاتشان قدمی برداشت.
اجرای نمایش به‌صورت بداهه
اجرای نمایش در لحظه و بدون آمادگی قبلی برای تقویت هوش کلامی کودکان با بازی و به‌کارگیری قدرت خلاقیت بچه‌ها بسیار مؤثر است. در این بازی، ذهن و بدن کودک باهم هماهنگ می‌شوند و او سعی می‌کند در کوتاه‌ترین زمان ممکن خلاقانه‌ترین برنامه‌ای که به ذهنش می‌رسد را بچیند و آن را اجرا کند. به‌عبارت‌دیگر، فرزند شما از تمام هوش‌های چندگانه خود استفاده می‌کند تا یک نمایش منسجم برایتان اجرا کند.
مشاعره
تقویت هوش کلامی کودکان با بازی مشاعره برای بچه‌هایی که مدرسه رفته‌اند و چند شعر حفظ کرده‌اند، راهکار خوبی است. استفاده از بیان آهنگین شعرها، بچه‌ها را به هیجان می‌آورد و باعث می‌شود برای بهتر بازی‌کردن، همه توان خود را به بگیرند. جالب است بدانید که آنها حتی گاهی برای اینکه زنجیره بازی را قطع نکنند از حروف یا کلمات نامربوط هم در ابتدای شعر استفاده می‌کنند.
کلمه یابی
همانند مشاعره از بازی‌های مؤثر در تقویت مهارت کلامی کودکان است و حتی بچه‌هایی که مدرسه نرفته‌اند هم می‌توانند با آن بازی کنند. حرف آخر کلمه اول، حرف اول کلمه بعدی می‌شود و بازی تا آنجا ادامه دارد که یک یا دو کودک باقی بمانند و همچنان بتوانند کلمه‌های درست را بگویند. برای ایجاد چالش در کلمه یابی، می‌توانید استفاده از کلمات تکراری را ممنوع اعلام کنید.
مسابقه گزارشگری
در این بازی کودک باید یک موضوع را انتخاب کند و درباره آن به شما گزارش بدهد. از او بخواهید به طور دقیق و با جزئیات کامل همه چیز را بیان کند. این کار باعث می‌شود که او همه قوای ذهنی خود را به کار گیرد تا بتواند نکات ریز را هم گزارش کند. تقویت هوش کلامی کودکان با بازی در گزارشگری به‌خوبی میسر می‌شود.
روش دیگری که برای این مسابقه وجود دارد این است که ویدئویی از ورزش یا بازی موردعلاقه کودک برایش پخش کنید و از او بخواهید هم‌زمان با پخش ویدئو، برای شما گزارشگری کند.
زنجیره کلمات
زنجیره کلمات جزو سرگرمی‌هایی است که روان‌شناسان کودک از آن برای تقویت هوش کلامی کودکان با بازی، زیاد استفاده می‌کنند. نفر اول یک کلمه را انتخاب می‌کند، سایر کودکان هر یک با اضافه‌کردن یک کلمه ادامه بازی را به نفر بعد واگذار می‌کنند. نفر بعد بایستی جمله را از ابتدا و بدون تغییر کلمات بگوید و در نهایت یک کلمه جدید به انتهای آن اضافه کند. برنده این بازی گروهی است و بچه‌ها زمانی برنده می‌شوند که نفر آخر بتواند جمله را به‌صورت کامل و بدون ایراد بیان کند.
مزایا و معایب بازی‌ها برای تقویت هوش کلامی
هنگام آموزش‌دادن به کودکان باید ارزیابی مرحله‌به‌مرحله و میزان تأثیرگذاری آموزه‌ها را مدنظر قرار دهید تا مطمئن شوید این بازی‌ها به‌اندازه کافی برای فرزندتان تأثیرگذار بوده‌اند. بازی‌هایی که برای تقویت هوش‌های چندگانه کودک ابداع شده‌اند، مزایا و معایب مختلفی دارند که باید پیش از شروع، از آنها اطلاع داشته باشید. در ادامه مزایا و معایب بازی‌هایی که برای هوش زبانی مناسب هستند را بررسی می‌کنیم.
مزایای بازی‌ها برای تقویت هوش کلامی کودکان
تقویت هوش کلامی با بازی‌های مناسب برای کودکان را در بالا به طور کامل توضیح دادیم. دیدید این بازی‌ها در کنار افزایش هوش کلامی، توانایی‌های ذهنی و هوش‌های چندگانه کودکان را هم پرورش می‌دهند. کودک با شادی بازی می‌کند و می‌آموزد. تکیه خاصی جز انجام صحیح بازی ندارد و به‌خوبی و دور از لجبازی‌های کودکانه آموزش‌پذیر است.
معایب بازی‌ها برای تقویت هوش کلامی کودکان
هنگام انجام بازی توجه به اعتمادبه‌نفس بچه‌ها اهمیت دارد. اگر خطایی در انجام بازی صورت گرفت، نباید با لحن تند با او برخورد کنید. روش صحیح انجام بازی را برایش توضیح دهید و او را به ادامه بازی تشویق کنید.توجه بیش از حد و عدم توجه به اشتباهات بارز کودک نیز روش درستی نیست. زیرا کودک متوجه اشتباهاتش نمی‌شود یا همیشه انتظار دارد خطا کند و مشکلی نداشته باشد.
سوالات متداول
بازی‌ها از طریق فراهم کردن فرصت‌هایی برای گفتگو، یادگیری لغات جدید، و استفاده از تخیل به تقویت هوش کلامی کودکان کمک می‌کنند. آنها محیطی سرگرم‌کننده و تعاملی برای یادگیری فراهم می‌آورند که کودکان را به چالش می‌کشد و مهارت‌های زبانی آنها را بهبود می‌بخشد.
شما می‌توانید این بازی‌ها را به عنوان بخشی از زمان بازی روزانه کودکتان در نظر بگیرید. سعی کنید بازی‌ها را به طور منظم و در قالب فعالیت‌های خانوادگی انجام دهید تا کودکان به طور طبیعی و بدون فشار از آنها لذت ببرند و یاد بگیرند.
بله، بازی‌های دیجیتالی آموزشی که به تقویت مهارت‌های زبانی و کلامی کودکان تمرکز دارند نیز می‌توانند مفید باشند. با این حال، مهم است که زمان استفاده از این بازی‌ها را محدود کرده و مطمئن شوید که محتوای آنها مناسب سن کودک است.
