زمان تقریبی مطالعه: 18 دقیقه
راهرفتن کودک برای اولینبار، یکی از هیجانانگیزترین و بهیادماندنیترین نقاط عطف در رشد اوست. فرزند شما درواقع از سنین پایین، خودش را برای راهرفتن آماده میکند. برخی از والدین ممکن است بر این تصور باشند که کودکشان یکشبه شروع به بالارفتن از مبلمان و دویدن میکند اما راهرفتن شامل کسب مهارتهای حرکتی مختلف میشود. هر مهارت حرکتیای که کودک کسب میکند گامی بهسوی روزی است که بتواند بهتنهایی راه برود.
بنابراین، اگر سؤال شما این است که کودکان چه زمانی شروع به راهرفتن میکنند لازم است در ابتدا بدانید که نقاط عطف حرکتی کودکان در جهت راهرفتن شامل چه مواردی میشود. اگر میخواهید در مورد زمان راهرفتن کودک، مراحل آن و همچنین، علت تأخیر در راه رفتن کودک، اطلاعات کسب کنید در ادامه با ما همراه باشید.
مراحل راهرفتن کودک شامل چه مواردی است؟
اگر سؤال شما این است که راهافتادن کودک از چند ماهگی اتفاق میافتد در ابتدا لازم است بدانید برای اینکه کودک بتواند راه برود نیاز به مهارتهای زیادی ازجمله تعادل، هماهنگی، ایستادن و توانایی تحمل وزن خود دارد. وقتی کودکان از مراحلی مانند خزیدن، بلند شدن برای ایستادن و سایر موارد میگذرند در حال ساختن قدرت عضلانی و مهارتهای ارزشمندی ازجمله تعادل و هماهنگی هستند. در ادامه با مراحل راهرفتن کودک و جدول زمانی راهرفتن کودک آشنا میشوید.
کشش به سمت بالا
در بدو تولد، فرزندتان قادر نیست سرخود را بالا نگه دارد یا بههیچوجه قادر نیست از بدن خود پشتیبانی کند. بااینحال، وقتی او از سن نوزاد تازهمتولدشده میگذرد، پشتیبانی از بدن خود را شروع میکند. به گفته متخصصان، کودکان کنترل سرخود را در حدود سهماهگی به دست میآورند و از سوی دیگر، در چهارماهگی، کنترل بیشتری بر روی گردن و تنه خود پیدا میکنند. کشش به سمت بالا گامی بسیار مهم در جهت رشد قدرت عضلات مرکزی و پشت است که درنهایت، کودکان برای ایستادن به آنها نیاز دارند.
غلت زدن
احتمالاً فرزندتان در ابتدا از جلو به عقب میغلتد و سپس چند هفته یا یک ماه بعد غلتیدن از عقب به جلو را یاد میگیرد. کودکان در ششماهگی معمولاً بهراحتی میتوانند در هر دو جهت غلت بزنند. آنها ممکن است متوجه شوند که غلت زدن راهی عالی برای بهدستآوردن اسباببازیای است که نمیتوانند به آن دست پیدا کنند؛ بنابراین، آنها برای اینکه حرکت را زودتر شروع کنند از غلت زدن استفاده میکنند.
نشستن
عضلات مرکزی قویتر به این معنی است که فرزندتان میتواند بهتنهایی بنشیند. کودکان بین شش تا نهماهگی، شروع به نشستن بدون پشتیبانی میکنند. این امر بهاحتمال زیاد یک فرایند خواهد بود. کودکان ممکن است در ابتدا با کمکگرفتن بنشینند، سپس بدون کمک بنشینند و پس از این بدون دریافت کمک از دیگران، نشستن و خارجشدن از این وضعیت را انجام دهند.
سُرخوردن
برخی از کودکان انتخاب میکنند که اول برای حرکت کردن سُر بخورند اما برخی دیگر ترجیح میدهند قبل از حرکت کردن بایستند. وقتی کودکان بهنوعی سر میخورند یا بر روی زمین سینهخیز میروند ممکن است حرکات آنها برای شما کمی ناخوشایند یا حتی عجیب به نظر برسد. آنها ممکن است با پاهایشان یا دستانشان، خود را به اطراف بکشند. این مرحله بین شش تا 11 ماهگی اتفاق میافتد.
بالاکشیدن خود
وقتی فرزندتان طعم نشستن را میچشد، ممکن است ترغیب شود که ایستادن بر روی پاهای خود را نیز امتحان کند. کودکان بین هشت تا 11 ماهگی، بالاکشیدن خود را انجام میدهند.
چهاردستوپا رفتن
کودک ممکن است بین ششماهگی تا یکسالگی، چهاردستوپا رفتن را شروع کند. چهاردستوپا رفتن واقعی بر روی دستها و زانوها میتواند فرزندتان را با سرعتی واقعی به حرکت درآورد اما کودکان میتوانند با استفاده از روشهای متعددی این مرحله را دور بزنند. برخی کودکان هرگز چهاردستوپا نمیروند. در عوض آنها از غلت زدن به سینهخیز رفتن و سرخوردن به مرحله راهرفتن میرسند.
بااینحال، بسیاری از کودکان بر مهارتهای رشدیای که چهاردستوپا رفتن فراهم میکند تکیه میکنند. چهاردستوپا رفتن به تقویت عضلات، ایجاد آگاهی از بدن و افزایش هماهنگی حرکتی کودکان کمک میکند. سن مورد انتظار برای این مرحله از راهرفتن کودک نوپا شش تا 13 ماهگی است.
راهرفتن با کمک
وقتی فرزندتان متوجه میشود که میتواند با کمک شما بر روی زمین بایستد ممکن است هرگز نمی خواهد که شما را رها کند. همچنین، کودک ممکن است راهرفتن با گرفتن مبلمان را امتحان کند؛ بنابراین، در این مرحله لازم است مطمئن شوید که تمام مبلمان خانه، ثابت و ایمن است و کودک میتواند به آن تکیه کند. سن مورد انتظار برای این مرحله شش تا 13 ماهگی است.
ایستادن بدون کمک
هرچه کودکان به راهرفتن واقعی نزدیکتر میشوند، پنجره زمانی که آنها مهارتی جدید را شروع کنند گستردهتر خواهد شد. این امر به این دلیل اتفاق میافتد که برخی کودکان، تمرین مهارتهای حرکتی درشت را زود شروع میکنند، اما برخی دیگر منتظر میمانند و سپس برای رسیدن به حرکت کردن واقعی، بهسرعت از مراحل رشد گذر میکنند. مهمترین عامل در ایستادن بدون کمک، تعادل است. کودک میتواند در ششماهگی بدون کمک بایستد اما ممکن است این مرحله تا 14 ماهگی نیز اتفاق بیفتد.
راهرفتن
کودک ممکن است اولین قدمهای خود را در اوایل هشتماهگی یا اواخر سال دوم زندگیاش بردارد. اگر فرزندتان بیشتر به نشستن و بازیکردن علاقهمند است تا ایستادن و راهرفتن، نگران نشوید. زمانی کودک در راهرفتن دچار تأخیر است که در حدود دوسالگی، اولین قدمهایش را بهتنهایی برنداشته باشد.
بهترین سن برای راهافتادن کودک چه سنی است؟
درحالیکه میانگین سنی کودکان برای شروع راهرفتن در حدود 12 ماهگی است، برخی از کودکان ممکن است اولین قدمهای خود را زودتر یا خیلی دیرتر بردارند. کودکان میتوانند راهرفتن را از نهماهگی شروع کنند. بااینحال، طبیعی است که آنها زمان بیشتری را صرف یادگیری این مهارت کنند و در 17 یا 18 ماهگی راهرفتن را شروع کنند.
وقتی کودکان راهرفتن را شروع میکنند ممکن است فوراً بر این مهارت جدید تسلط پیدا نکنند؛ بنابراین، انتظار راهرفتن همهجانبه را برای مدتی داشته باشید. کودکان برای بهدستآوردن تعادل به کمی زمان نیاز دارند. به همین دلیل، ممکن است فرزندتان نتواند تا حدود 15 تا 18 ماهگی بایستد و بدود.
فرق راهافتادن کودک پسر با دختر چیست؟
وقتی صحبت به فرق راهافتادن کودک پسر با دختر میرسد، برخی والدین بر این عقیدهاند که پسرها زودتر از دخترها به نقاط عطف حرکتی درشت مانند نشستن، سینهخیز رفتن و راهرفتن میرسند اما برخی از پزشکان، این تفاوت را برعکس میدانند. بااینحال، هر دوی این باورها اشتباه هستند. مطالعات هیچ تفاوت قابلتوجهی را میان پسرها و دخترها در زمینه مهارتهای حرکتی نشان نمیدهند. بهاینترتیب، هم پسرها و هم دخترها معمولاً پس از یکسالگی و اغلب در حدود 14 ماهگی، راهرفتن بدون کمک را شروع میکنند.
این موضوع که برخی والدین فکر میکنند پسرها زودتر از دخترها شروع به راهرفتن میکنند احتمالاً از این مسئله ناشی میشود که والدین معمولاً مهارتهای حرکتی فرزندان پسر خود را دست بالا میگیرند و در مقابل، مهارتهای حرکتی فرزندان دختر خود را دستکم میگیرند. این باور میتواند با سایز بدن کودکان ارتباط داشته باشد زیرا پسرها در سنین بین هشت تا 12 ماهگی، وزن بیشتری نسبت به دخترها دارند.
علت تأخیر راهافتادن کودک چیست؟
راهرفتن کودک اغلب بین 11 تا 16 ماهگی اتفاق میافتد اما برخی از کودکان راهرفتن را تا 18 ماهگی شروع نمیکنند. بهخاطر داشته باشید که بیشتر مشکلات مرتبط با راهرفتن در کودکان بهصورت خودبهخود حل میشوند. بااینحال، اگر فرزندتان در 18 ماهگی نمیتواند بایستد یا راه برود لازم است به متخصص اطفال مراجعه کنید. در ادامه با چند علت تأخیر در راه رفتن کودک آشنا میشوید.
- اختلالات عصبشناختی: برخی از اختلالات عصبشناختی مانند فلج مغزی یا سندرم داون میتواند راهرفتن کودک را بهصورت کلی به تأخیر بیندازد.
- دیستروفی یا مشکلات عضلانی: دیستروفی عضلانی بیماریای ارثی است که ماهیتی پیشرونده دارد. آتروفی عضلانی نخاعی نیز یک بیماری ژنتیکی و یکی دیگر از دلایل تأخیر در راهافتادن کودک است که در آن اعصاب کودک مورد حمله قرار میگیرد و درنتیجه، کنترل بدن او مختل میشود.
- کمبود ویتامین D: ویتامین D در کنار کلسیم نقشی بسیار مهم در رشد استخوانهای کودکان دارد و کمبود آن ممکن است باعث تأخیر در راهافتادن کودک شود.
- راشیتیسم: اگر این بیماری به مرحله پیشرفته نرسیده باشد قابلدرمان است.
- کمکاری تیروئید: عملکرد ضعیف تیروئید ممکن است باعث ضعف عضلانی و تأخیر در راهرفتن کودک شود.
- مهارتهای حرکتی و راهرفتن: بعضی از کودکان ترجیح میدهند برای راهافتادن منتظر بمانند یا زمانی راه بروند که برای آن اعتمادبهنفس داشته باشند. علاوه بر این، هیپوتونیا که معمولاً در اثر آسیب مغزی ایجاد میشود میتواند باعث تأخیر در راهرفتن کودک شود. برخی از کودکان نیز دچار ناتوانی یادگیری هستند و به همین دلیل، دیرتر شروع به راهرفتن میکنند.
- تأخیر خانوادگی در راهرفتن: اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها در کودکی دچار تأخیر در راهرفتن شده باشند، این احتمال وجود دارد که فرزندان آنها نیز چنین مسئلهای را تجربه کنند.
- نارس بودن: این انتظار وجود دارد که راهافتادن کودک نارس دیرتر اتفاق بیفتد. میزان این تأخیر به میزان نارس بودن کودک ارتباط دارد.
- دلایل دیگر: علل دیگری نیز در تأخیر در راهرفتن کودک نقش دارند که از میان آنها میتوان به توان عضلانی بالا، سفتی اندامها یا تعادل ضعیف و همچنین، ناتوانی ذهنی اشاره کرد. علاوه بر این، کودکی که دائماً بغل میشود و به او فرصتی برای امتحان کردن راهرفتن داده نمیشود نیز ممکن است دچار تأخیر راهافتادن شود.
نشانههای اولیه دیر راهرفتن کودک چیست؟
هرچه زودتر تأخیر رشدی فرزندتان را تشخیص دهید احتمال اینکه بتوانید به او کمک کنید بیشتر میشود. برخی از علائم میتوانند نشان دهند که راهرفتن کودک دچار تأخیر میشود. در ادامه با این نشانهها آشنا میشوید.
- کودک نمیتواند در نهماهگی بدون دریافت حمایت بنشیند.
- کودک در دوازدهماهگی نمیتواند با حمایت بایستد.
- کودک در 16 تا 23 ماهگی نمیتواند بهصورت پیوسته راه برود.
- کودک دائماً بر روی نوک انگشتان پای خود راه میرود.
- کودک بهصورت مداوم به نقاط عطفی معمول (کشش خود به سمت بالا، غلت زدن، نشستن) دیر میرسد.
علت ترس کودک از راهرفتن چیست؟
اگر فرزندتان از راهرفتن میترسد، مهم است که ترس او را درک کنید و بدانید این ترس از کجا آمده است. به یاد داشته باشید که بسیاری از کودکان و 40 درصد از آنها در سنی دیرتر از حد معمول شروع به راهرفتن میکنند؛ بنابراین، تأخیر در راهرفتن کودک، مسئلهای غیرمعمول نیست.
ترس کودک از راهرفتن درواقع ترس او از افتادن است. ازآنجاییکه عضلات پای کودکان بهصورت کامل رشد نکردهاند آنها مستعد زمینخوردن هستند و این مسئله میتواند برای کودکان ترسناک باشد. بااینحال، اگر فرزندتان تا سن 18 ماهگی راهرفتن را شروع نکرده است یا حداقل برای راهرفتن تلاشی نمیکند، وقت آن است که به متخصص اطفال مراجعه کنید.
علت شل راهرفتن کودک چیست؟
شل راهرفتن کودک میتواند نشانهای از هیپوتونیا یا توان ضعیف ماهیچهها باشد. مشکلات در سیستم عصبی یا سیستم عضلانی میتوانند باعث این مسئله شوند که گاهی اوقات آسیب یا بیماری و گاهی اوقات، ژنتیک میتوانند عامل آن باشند. برخی از علل شل راهرفتن کودک شامل موارد زیر میشوند:
- فلج مغزی
- آسیب مغزی ناشی از کمبود اکسیژن در بدو تولد
- دیستروفی عضلانی
- سندرم داون
- سندرم پرادر ویلی
- بیماری تای ساکس
- تریزومی 13
اسباببازی برای راهرفتن کودک شامل چه مواردی میشود؟
با نزدیک شدن فرزندتان به اولین تولدش، او ممکن است ایستادن را شروع کند. حتی بعضی از کودکان قبل از رسیدن به یکسالگی، راهرفتن را شروع میکنند. بااینحال، هر کودکی در رسیدن به نقاط عطف رشدی متفاوت است. برخی از والدین برای کمک به راهرفتن کودک، اسباببازیهایی مانند واکر یا روروئک برای او تهیه میکنند که این اسباببازیها میتوانند برای سلامت کودک خطرناک باشند.
استفاده از واکر برای راهرفتن کودک
در برخی از کشورها ازجمله کانادا و ایالاتمتحده آمریکا، فروش واکر کودکان ممنوع است اما دلیل این مسئله چیست؟ واکر کودکان میتواند برای آنها آسیبزا باشد. استفاده از واکر راهرفتن مستقل را در کودکان به تأخیر میاندازد زیرا یادگیری راهرفتن به معنی استفاده از پاها نیست.
راهرفتن بیشتر با یادگیری کشش بدن خود برای ایستادن، تعادل و قدم برداشتن بدون حمایت ارتباط دارد. وقتی کودکان از واکر استفاده میکنند نمیتوانند هیچیک از این مهارتها را یاد بگیرند. علاوه بر این، واکر میتواند کودکان را در معرض سوختگی، شکستگی، سقوط و غیره قرار دهد.
استفاده از روروئک برای راهرفتن کودک
برخی والدین نیز ممکن است تصمیم بگیرند برای فرزندشان بهجای واکر، روروئک تهیه کنند. بااینحال، لازم است بدانید این اسباببازی نیز میتواند همان آسیبهای واکر را برای کودکان به دنبال داشته باشد. بسیاری از خانوادهها فکر میکنند که روروئک میتواند به یادگیری راهرفتن کودک کمک کند اما متخصصان بر این باورند که این اسباببازی تأثیر بسیاری کمی بر روی رشد کودکان دارد و حتی میتواند راهرفتن آنها را به تأخیر بیندازد. همچنین، در برخی موارد این وسیله میتواند باعث راهرفتن کودک بر روی نوک پنجه شود.
آموزش راهرفتن کودک چگونه است؟
راههای زیادی برای تقویت پای کودک برای راهرفتن وجود دارد اما بهترین راه در این زمینه این است که به فرزندتان فرصت دهید تا با بدنش کاوش کند و سعی کند خودش راهرفتن را امتحان کند. در ادامه با چند روش مؤثر برای آموزش راهرفتن به کودک آشنا میشوید.
- از اسباببازیهای وسوسهانگیز استفاده کنید. وقتی فرزندتان بلند میشود تا بایستد یک اسباببازی وسوسهانگیز را دور از دسترس او قرار دهید تا کودک برای گرفتن آن به حرکت کردن ترغیب شود.
- دست کودک را بگیرید. شما میتوانید با گرفتن دستهای کودک و ترغیب او به راهرفتن، راهرفتن را به کودک بیاموزید.
- در داخل خانه برای پای کودک، کفش یا پاپوش استفاده نکنید. تنها میتوانید از جورابهای ضدلغزش استفاده کنید. وقتی پای کودک برهنه است راهرفتن میتواند در ایجاد توان ماهیچه در پاها و همچنین، کمک به رشد قوسهای بدن او مؤثرتر باشد.
- خانه را ایمن نگه دارید. وقتی کودکتان حرکت کردن را شروع میکند، ایمن نگهداشتن خانه به او کمک میکند که راحتتر در خانه کاوش کند.
- با یکدیگر بازی کنید. نزدیک بودن به کودک در هنگام کاوش او در محیط باعث میشود که کودک احساس امنیت داشته باشد و اعتمادبهنفسش افزایش پیدا کند.
روشهای غلط والدین برای راهافتادن کودک شامل چه روشهایی میشود؟
همه والدین در انتخاب روش تربیت فرزند خود آزاد هستند. بااینحال، متخصصان بر این باورند که گاهی اوقات والدین اشتباهاتی میکنند که اجتناب از این اشتباهات بسیار ضروری است. برخی از این اشتباهات والدین در ارتباط با راهرفتن کودک اتفاق میافتند که در ادامه با آنها آشنا میشوید.
- مجبور کردن کودک به راهرفتن: تا زمانی که کودک هنوز آماده راه نرفتن نشده است او را به راهرفتن مجبور نکنید. مهم است که فرزندتان همانطور که دوست دارد فعالیت و حرکت داشته باشد.
- ترسیدن از همه چیز: مهم است که به فرزندتان اجازه دهید از توانایی جدید خودآگاه شود؛ بنابراین، او را تحتفشار قرار ندهید.
- تحریک بیش از اندازه: وقتی فرزندتان میخواهد راه برود از تحریک کردن بیش از اندازه او با اسباببازیهای متعدد و اسباببازیهایی که صدا یا نور زیادی دارند خودداری کنید.
- عدم اجازه به کودک برای رسیدن به هدف: بسیاری از والدین سعی میکنند برای تشویق فرزندشان به راهرفتن جلوتر از او راه بروند. بااینحال، مهم است که در این شرایط، اجازه دهید فرزندتان پس از کمی راهرفتن به شما برسد. در این صورت ناامید نمیشود و انگیزه او برای راهرفتن حفظ میشود.
- گرفتن دستان کودک در هوا: روش صحیح حمایت از راهرفتن کودک به این صورت است که دستان خود را درست زیربغل یا در سطح لگن او قرار دهید. در این صورت به فرزندتان کمک میکنید که بهصورت طبیعی راه برود.
روشهای نادرست راهرفتن کودک شامل چه روشهایی میشوند؟
بسیاری از روشهای نادرست راهرفتن کودک در ابتدای راهافتادن او طبیعی هستند اما در برخی موارد، این روشهای راهرفتن ادامه پیدا میکنند و میتوانند نشانهای از بیماریهای مختلف باشند. در ادامه با رایجترین روشهای نادرست راهرفتن کودک آشنا میشوید.
پنگوئنی راهرفتن کودک یا اردکی راهرفتن کودک
این نوع راهرفتن در کودکان زیر سه سال طبیعی است. وقتی کودک بهتازگی راهرفتن را یاد میگیرد، پاهای خود را از هم باز میکند و آنها را به سمت بیرون میچرخاند. بااینحال، اگر فرزندتان بیش از سه سال سن دارد و هنوز اینگونه راه میرود، لازم است در این مورد با پزشک مشورت کنید. پنگوئنی یا اردکی راهرفتن کودک بالای سه سال میتواند نشانهای از دیسپلازی مفصل ران، یک بیماری عضلانی مانند DMD، فلج مغزی یا گودی کمر باشد.
روی پنجه راهرفتن کودک
روی پنجه راهرفتن کودک نیز تا سن سهسالگی طبیعی است اما اگر پس از این سن ادامه پیدا کند میتواند نشانهای از برخی مشکلات ازجمله کوتاهی تاندون آشیل، اختلالات طیف اوتیسم، فلج مغزی، درد پاشنه پا و دیستروفی عضلانی باشد.
راهرفتن کودک با پنجه به داخل یا پنجه به خارج
بیماریهای رایج مختلفی میتوانند باعث شوند که فرزندتان در هنگام راهرفتن پنجه خود را به داخل یا به خارج بچرخاند. از میان این مشکلات میتوان به پیچش استخوان درشت نی و چرخش استخوان ران اشاره کرد. معمولاً هر یک از این مشکلات در دوران کودکی بهصورت خودبهخود بهبود پیدا میکنند.
روشهای اصلاح راهرفتن کودکان چیست؟
در بیشتر موارد، کودکی که راهرفتن نا به هنجار و غیرطبیعی دارد توسط پزشک سالها تحت نظارت قرار میگیرد؛ بنابراین، اگر فرزندتان بهدرستی راه نمیرود و برای مثال، بهصورت پنگوئنی یا بر روی نوکپنجه راه میرود مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا پزشک علت مسئله را تشخیص دهد.
سپس، پزشک الگوهای راهرفتن فرزندتان را کنترل میکند تا اطمینان حاصل کند که پاهای کودک به رشد خود ادامه میدهند و الگوی راهرفتن او باگذشت زمان بهبود پیدا میکند. اگر نا به هنجاری در راهرفتن کودک از آسیب یا مشکلات رشدی ناشی شده باشد، پزشک احتمالاً برای درمان علت مسئله اقدام میکند. در این شرایط ممکن است از فیزیوتراپی، جراحی، کاردرمانی و غیره استفاده شود.
درنهایت، معمولاً کودکان بین نه تا 18 ماهگی، راهرفتن را شروع میکنند اما نقاط عطف متعددی وجود دارد که منجر به راهرفتن کودک میشوند. اگر فرزندتان در جدول زمانی راهرفتن کندتر حرکت کند، ممکن است تا 18 ماهگی هم شروع به راهرفتن نکند. اگر میخواهید فرزندتان بهموقع راهرفتن را شروع کند مهم است که از برخی روشها برای تشویق او به راهرفتن استفاده کنید و همچنین، از انجام روشهایی مانند استفاده از واکر یا روروئک خودداری کنید. از سوی دیگر، اگر در مورد راهرفتن کودک خودنگران هستید یا در این مورد با ابهاماتی روبرو هستید مهم است در این مورد با پزشک مشورت کنید.