زمان تقریبی مطالعه: 12 دقیقه
روزانه شاهد این هستیم که فرزندانمان بیشتر تایمشان را پای کامپیوتر، تبلت و گوشی همراه میگذرانند. مدام یا مشغول بازیهای رایانهای هستند، یا به تماشای فیلم و کارتون میپردازند و یا در فضاهای مجازی سرشان گرم است. ازاینرو اکثر والدین در تلاش هستند که راه کارهایی را بیابند که منجر به علاقهمند کردن کودک به درس شود. در این دو سال اخیر و آنلاین شدن کلاسهای درسی نیز مزید بر علت شد تا کودکان از درس و مطالعه دورتر شوند. ما در این مقاله از میخواهیم به طور کامل به بررسی کنیم که چگونه کودکان و نوجوانان را به مطالعه علاقهمند کنیم و راهکارهایی را برای علاقهمند کردن کودک به مدرسه و درس ارائه دهیم. پس همراه ما باشید.
روشهای علاقهمند کردن کودکان به درس و تقویت انگیزه آنها به درسخواندن
برای علاقهمند کردن کودک به درس باید اصولی و با بررسی روحیات او اقدام کرد. دنیای کودکان دنیای پر از انرژی است. به همین جهت ساکن نشستن و درسخواندن مطمئناً برایشان کسلکننده است. گاهی ممکن است یک رفتار و یا یککلام شما باعث شود انگیزه کودکتان برای درسخواندن بیشتر شود. یک والد آگاه قبل از انجام هر رفتاری با کودک، به مطالعه میپردازد. به همین جهت در این مقاله سعی نمودیم به مهمترین مواردی که باعث ایجاد انگیزه در درسخواندن بچههای بیعلاقه به درس میشود اشاره نماییم.
علاقهمند کردن کودک به درس با تشویق کردن
مطمئناً تشویق کردن و دادن انگیزه و روحیه در هر کاری باعث موفقیت میشود؛ بنابراین تشویق کودک و دادن انگیزه برای مطالعه بیشتر، یکی از مهمترین دلایل علاقهمند کردن کودک به درس است. زمانی که تکالیفش را بهدرستی انجام داد، یا بهموقع و سریع به تکالیفش رسیدگی کرد، یا موارد مشابه دیگر حتماً کودکتان را تشویق کنید. این کار به کودکتان انگیزه میدهد تا برای جلب رضایت شما و شنیدن دوباره جملات تحسینبرانگیز، باز هم کارشان را بهدرستی انجام دهند. حتی دادن جایزه در برخی موارد میتواند تأثیر چندبرابر داشته باشد. اما بهشرطی که کودکتان را با خرید جایزه شرطی نکنید که فقط بهخاطر دریافت جایزه تکالیفش را درست انجام دهد.
علاقهمند کردن کودک به درس با ایجاد فضای مناسب برای درسخواندن
یکی دیگر از عواملی که باعث علاقهمند کردن کودک به درس میشود فضایی است که به مطالعه میپردازد. سعی کنید در یک اتاق مجزا و با فراهم نمودن یک میز و صندلی استاندارد برای انجام تکالیف کودکان به تمرکز بیشتر او کمک کنید. دیوار اتاق روبهروی میز تحریر کودکتان بهتر است فاقد هرگونه پوستر یا تصاویر باشد. زیرا باعث میشود حواس کودکتان پرت شود. همچنین در صورت امکان از مکانی برای درسخواندن کودکتان استفاده کنید که از سروصدای محیط بهدور باشد.
علاقهمند کردن کودک به درس با کمک لوازمتحریر خوب و جذاب
یکی دیگر از مواردی که باعث علاقهمند کردن کودک به مدرسه و درس میشود، استفاده از لوازمتحریر جذاب و مطابق میل کودکان است. امروزه لوازمتحریر با تنوع بسیار بالایی در فروشگاهها موجود هستند. برای انجام بهتر تکالیف دلبندانتان به لوازمی که نیاز دارند نیز توجه کنید. داشتن یک مداد فانتزی و جذاب یا یک دفتر با طرح شخصیت موردعلاقه کودکان، کمک میکند تا او با اشتیاق بیشتری به انجام تکالیفش بپردازد. همچنین به کیفیت محصولاتی که برای کودکتان میخرید نیز دقت کنید. زیرا اگر در حین استفاده از این لوازم دچار مشکل شوند باعث ایجاد سردی و دلزدگی میشوند و بهجای علاقهمند کردن کودک به درس باعث دلزدگی او از انجام تکالیفش میشوید.
علاقهمند کردن کودک به درس با استفاده از دفتر برنامهریزی
به کودکانتان از همان کودکی یاد بدهید برای کارهایشان برنامهریزی کنند. با برنامهریزی میتوانید جهت علاقهمند کردن کودک به درس یکقدم بزرگ بردارید. زمانی که تایم کارهای کودکتان را مشخص کنید، مطمئن میشود که بعد از درسخواندن میتواند کارتون مورد علاقهاش را ببیند، یا بازی مورد علاقهاش را انجام دهد. این موضوع باعث میشود برای اینکه سریعتر به برنامههای دیگرش برسد، بادقت و سرعت بالاتری تکالیفش را انجام دهد. این کار به کودکتان کمک میکند در بزرگسالی نیز همواره بتواند بهتمامی امور دلخواهش برسد.
علاقهمند کردن کودک به درس با آموزش همراه بازی
مطمئناً زمانی که شما در قالب یک بازی و داستان به آموزش مطالب مختلف به کودکتان میپردازید، نتیجه بهتری خواهید گرفت. طبق نظر روانشناسان کودک، برای علاقهمند کودک به درس اگر حوصله و زمان این را داشته باشید که مطالب را با بازی و یا بهصورت تجربه عملی آموزش دهید، نتیجه بهتری خواهید گرفت. حتی خود شما نیز اگر بهصورت تجربی کاری را انجام دهید، راحتتر به موضوع احاطه پیدا میکنید و دیرتر هم از ذهنتان پاک میشود. این موضوع در کودکان نیز صدق میکند. این موضوع برای علاقهمند کردن کودک به درسهای مفهومی مثل ریاضی بیشتر کاربرد دارد.
علاقهمند کردن کودک به درس بهشرط الگو بودن
وقتی خودتان زمانی را در طول روز به مطالعه اختصاص نمیدهید با اطمینان نمیتوانید الگو خوبی برایعلاقهمند کردن کودک به درسخواندنش باشید. وقتی فرزند شما میبیند شما هم مطالعه کردن یکی از امور روزانهتان است به کتاب خواندن علاقه نشان میدهد؛ بنابراین اول از خودتان شروع کنید و حتماً در طول روز ساعاتی را در حضور فرزندانتان به مطالعه بپردازید. بدین ترتیب با یک روش ساده برای علاقهمند کردن فرزند به مطالعه، خودتان شاهد این خواهید بود که کودکتان بهراحتی از شما الگوسازی میکند.
برای علاقهمند کردن کودک به درس قاطع باشید
در زمانی که کودک به انجام تکالیفش اختصاص داده، قاطع باشید. ممکن است کودک لجبازی کند که کارتون مورد علاقهاش را قبل از انجام تکالیفش ببیند، یا اول تغذیه بخورد و بازی کند. در مقابل همه این لجبازیها قاطعانه بایستید تا کودکتان یاد بگیرد تکالیفش را بهدرستی انجام دهد. اما حتماً در بین درسخواندن و انجام تکالیف، یک بازه استراحت کوتاه به همراه یک تغذیه مقوی نیز در نظر بگیرید. این کار یک انرژی مجدد به کودک میدهد و باعث علاقهمند کردن کودک به درس و انجام تکالیفش میشود.
چگونه کودکان را بهپیش دبستانی علاقهمند کنیم؟
همانطور که پیشتر اشاره شد، به دلیل سن پایین کودکان در سالهای اولیه تحصیلشان علاقهمند کردن کودک به درس بسیار سختتر است. کودکان به یکباره از یک فضای آزاد و بازی و شیطنت قرار است چند ساعتی را بر روی یک صندلی و پشت میز بگذرانند. طبق آمار بررسی شده کودکانی که قبل از پیشدبستانی به مهدکودک رفته باشند راحتتر با این موضوع کنار میآیند؛ بنابراین برای علاقهمند کردن کودک به مدرسه و پیشدبستانی، بهتر است از یک سال قبل او را به مهدکودک بفرستید. با رفتن به مهدکودک تا حدودی یاد میگیرند که باید ساعاتی را به آموختن و بهدور از والدینش بگذرانند.
یکی دیگر از کارهایی که باعث علاقهمند کردن کودک به درس و پیشدبستانی میشود، فضا و محیط مناسب پیشدبستانی یا مدرسه است. حتماً قبل از اینکه کودکتان را ثبتنام کنید، اول درباره مراکز پیشدبستانی خوب و باتجربه به طور کامل تحقیق کنید. در خصوص نحوه کار مراکز، مربیان و… بپرسید. زیرا کودک شما قرار است اولین مرحله از تحصیلش را آغاز کند. وجود یک مربی بیحوصله یا یک محیط نامناسب ممکن است باعث ترس در کودکتان شود. بعد از تحقیق و انتخاب چند مورد، کودکتان را به مراکز منتخبی خود ببرید. بگذارید کودک هم در انتخاب محیط تحصیلش دخیل باشد. حس امنیتی که کودک از محیط دریافت میکند به علاقهمند کردن کودک به مدرسه تأثیر میگذارد.
موضوع بعدی که منجر به علاقه کودک به درس و مدرسهاش در پایه پیشدبستانی میشود، لوازمتحریرش است. همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم کودکان مخصوصاً در مقطع پیشدبستانی ممکن است به دلیل استفاده از لوازمتحریرشان به انجام تکالیفشان بپردازند.
اقدامات والدین که باعث تضعیف علاقه کودکان به درس میشود؟
تا این جای مطلب به روشهایی که منجر به علاقهمند کردن کودک به درس میشود پرداختیم. اما گاهی رفتار اشتباه والدین نهتنها به پیشرفت تحصیلی کودک کمک نمیکند، بلکه باعث میشود کودک علاقهای به درسخواندن و یا ادامه تحصیل نداشته باشد. خیلی از رفتارهای والدین سهواً باعث ایجاد نتیجه معکوس در کودک میشود؛ بنابراین لازم دانستیم در کنار راهکارهایی برای علاقهمند شدن درس، به اقدامات والدین که باعث تضعیف علاقه کودکان به درس میشود نیز، بپردازیم. این موضوع برای بچههای بیعلاقه به درس بیشتر کاربرد دارد. به بیان دیگر والدینی که کودکانی بیعلاقه به درس و تحصیل دارند، لازم است در رفتار خودشان نیز تجدیدنظر کنند.
عدم سرزنش و مقایسه کودک
برعکس تشویق که باعث علاقهمند کردن کودک به درس میشود، سرزنش و مقایسه باعث افت تحصیلی او میگردد. سرزنش و تحقیر در هر امری موجبات شکست را فراهم میکند. این موضوع بر روی کودکان بیشتر تأثیر میگذارد. زیرا در کودک این مفهوم را القا میکند که هوش تو برای درک مفاهیم و درس کافی نیست. همین موضوع باعث نتیجه معکوس در علاقهمند کردن کودک به مدرسه میشود.
تنبیه کودک
مهمترین عاملی که باعث ایجاد ترس در کودک میشود و مانع از علاقهمند کردن کودک به درس میگردد، تنبیه بدنی است. متأسفانه با اینکه امروزه بسیار بر روی این موضوع از سوی روانشناسان مختلف تاکید میشود، هنوز والدینی را میبینیم که به هر دلیل حتی درس، کودکانشان را تنبیه میکنند. تنبیه باعث ایجاد یک ترس دائمی در تحصیل فرزندانتان میشود؛ بنابراین لطفاً از هیچگونه تنبیه بدنی کوچک و بزرگی برای علاقهمند کردن کودک به درس و مدرسه استفاده نکنید.
تحکیم به تحصیل
اگر کودک حس کند که مجبور است بهزور و اصرار والدینش درس بخواند مطمئناً در درسهایش پیشرفتی نمیکند؛ بنابراین در کلامتان مراقب باشید این حس را در کودکتان القا نکنید. همواره از محاسن تحصیل و درس بگویید تا باعث علاقهمند کردن کودک به درس شوید.
مشکلات خانوادگی
متأسفانه علاقهمند کردن کودک به درس در خانوادههایی که والدین دچار تنشهای زناشویی هستند بسیار سخت است. زیرا تمرکز کودک برای انجام تکالیف و خواندن درسهایش بسیار پایین میآید. از طرفی کودک همواره ترس ازدستدادن یکی از والدینش را دارد؛ بنابراین نمیتواند به طور کامل بر روی درسش تمرکز کند. بهتر است خانوادهها دعوا و بحثشان را در زمانهایی که کودک حضور دارد انجام ندهند. مخصوص در زمانهایی که کودک در حال مطالعه است هیچگاه به مشاجره نپردازند.
یکرنگ نبودن والدین
هیچگاه برای علاقهمند کردن کودک به درس در زمانی که همسرتان به آموزش کودکتان مشغول است او را زیر سؤال نبرید. برخی از والدین در حین کمک و آموزش، همسرشان را در حضور کودک بابت نوع آموزش و یا تدریس به کودکشان سرزنش میکنند. این موضوع هم کودک را دلزده میکند. هم باعث میشود کودک اعتماد و اطمینان لازم را در زمانهای بعدی آموزش والد از دست بدهد. مدام به این فکر کند که پدر یا مادرش سواد کافی برای آموزش ندارد و همین موضوع باعث ایجاد تنش میشود.
سؤالات متداول
برای علاقهمند کردن کودک به درس بعد از انجام درست تکالیفش تشویقش نمایید. یک محیط امن، ساکت و مناسب برای زمانهای مطالعهاش در نظر بگیرید.
یکی از کارهایی که به کودک برای انجام تکالیفش انگیزه میدهد، خرید لوازمتحریر مورد علاقهاش است. همچنین امکان انجام کار مورد علاقهاش بعد از انجام تکالیف یک نوع پاداش محسوب میشود که به کودک انگیزه میدهد و باعث علاقهمند کردن کودک به درس میگردد.
مطمئناً تنبیه و سرزنش و یا مقایسه کودکان با هم از سوی والدین، باعث تربیت بچههای بیعلاقه به درس میشود. همچنین تنش و مشاجره والدین نیز باعث پایین آمدن تمرکز کودک در حین مطالعه میگردد.
بسیار عالی و کاربردی