زمان تقریبی مطالعه: 15 دقیقه
اهمیت هنر برای کودکان چیست؟
هنر برای کودکان ابزاری برای بیان و ابراز وجود است. کودک از طریق انواع هنر مانند نقاشی و هنرهای تجسمی به‌عنوان ابزاری برای ارائه افکار و نشان دادن احساسات و تمایلات درونی، برون‌فکنی و تخلیه هیجانی خود استفاده می‌کند. در واقع نقاشی و هنر کودک وسیله‌ای برای انعکاس دنیای شناختی و هیجانی و عاطفی اوست. نقاشی به منزلۀ جهانی است که به موازات افزایش هوشیاری و دگرگونی‌های کودک متحول می‌گردد.
کودکان از سنین پایین به طور طبیعی از طریق هنر ارتباط برقرار می‌کنند. احتمالاً آنها را در حال خط زدن با مداد رنگی، خودکار و هر چیز دیگری که به دستشان می‌رسد، دیده‌اید. خلق هنر فقط یک سرگرمی، سرگرم کننده و رنگارنگ برای کودک نیست. تأثیرات مثبت و منحصر به فرد متفاوتی بر کودکان پیش دبستانی، کودکان خردسال و نوجوانان دارد که سایر فعالیت‌ها تا این حد تأثیر را ندارند.
تعریف هنر برای کودکان
بچه‌ها عاشق هنر هستند؛ چه آنها با رنگ‌های انگشتی نقاشی بکشند، چه با گچ روی پیاده‌رو نقاشی کنند، چه کولاژ بسازند یا در کتاب رنگ آمیزی خود، رنگ‌آمیزی کنند، هیچ چیز بیشتر از خلق هنر خود، کودکان را خوشحال نمی‌کند. در واقع هنر وسیله‌ای برای بیان احساسات، دیدگاه‌ها و افکار کودکان است.
کودک محیط اطراف خود را آن‌گونه که می‌بیند به تصویر نمی‌کشد؛ بلکه آنچه که از اطراف برداشت می‌کند را ترسیم می‌کند که نقاشی و هنر او با رشد کودک و تغییر نگرش و تفکر وی تغییر می‌کند. به گفته پیکاسو هر کودکی یک هنرمند است، مسئله مهم «هنرمند ماندن» است.
یک کلاس هنری خوب دارای ویژگی‌های زیر است. حتماً در زمان انتخاب کلاس هنری برای فرزندانتان به این موارد دقت کنید:
- کلاس باید شاد و سرگرم کننده باشد
- دارای پایانی نامعلوم باشد و نتیجه گرایی نداشته باشد
- انجام فعالیت‌ها متناسب با سن کودک باشد
- فعالیت‌ها به گونه‌ای تعریف شود که کودک بخواهد بارها و بارها آن را انجام دهد.
آشنایی با بهترین انواع هنر برای کودکان
آموزش هنر برای کودکان یکی از بهترین راه‌ها برای پرورش و بهبود خلاقیت، سواد هنری و ابراز وجود کودکان است. پروژه‌های هنری اولیه که بچه‌ها با آنها درگیر می‌شوند، پایه و اساس رشد آنها را تشکیل می‌دهند. نه تنها سبک‌های هنری قابل دسترس به خلاقیت کودکان کمک می‌کنند، بلکه مهارت‌های حرکتی، سواد، مهارت‌های مکالمه و موارد دیگر را نیز بهبود می‌بخشند. در حالی که ممکن است به طور سنتی هنر به عنوان یک نقاشی یا مجسمه تصور شود، ولی می‌توان به انواع مختلفی از هنر از جمله ادبیات، معماری، هنرهای نمایشی، هنرهای گرافیکی، هنرهای تزیینی و موسیقی اشاره کرد. در اینجا به 4 نوع هنر محبوب برای بچه‌ها اشاره می‌کنیم که به راحتی می‌توان آنها را در خانه یا مدرسه انجام داد.
رنگ آمیزی
مورد علاقه‌ترین هنر برای کودکان رنگ کردن است. رنگ آمیزی یا نقاشی داخل خطوط نشانه مهمی از بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف کودک است. کودکان کوچک‌تر به طور طبیعی بدون در نظر گرفتن شکل روبروی خود، روی صفحه خط خطی می‌کنند. اما زمانی که آنها در داخل خطوط رنگ آمیزی می‌کنند، در حال یادگیری و ایجاد ارتباط بین طرح کلی و نتیجه نهایی هستند. شما والدین گرامی می‌توانید از یک کتاب رنگ‌آمیزی استفاده کنید یا خودتان یک شکل بکشید و به کودک اجازه دهید تصمیم بگیرد که از کدام رنگ استفاده کند.
موسیقی و آواز خواندن
یکی از انواع هنر برای کودکان موسیقی است. موسیقی به تقویت هوش شنیداری، ریاضی و شنوایی کودک کمک می‌کند و چون بسیار شاد و هیجان‌آور است می‌تواند کودک را جذب کند.
در هنگام آموزش موسیقی به کودک نیمکره راست و چپ مغز فعال می‌شود و این موضوع به هماهنگی دست و چشم و گوش و تمرکز او کمک می‌کند.
موسیقی را می‌توان از کودکی و با آموزش ریتم و کلاس‌های ارف به کودک آموزش داد.
نقاشی از روی الگو
نقاشی کردن از روی یک الگو یک تمرین هنری سرگرم کننده برای کودکان خردسال است که می‌تواند با استفاده از وسایل ساده خانگی انجام شود. شما می‌توانید یک عکس را در یک مجله پیدا کنید، از یک فنجان استفاده کنید و به کودک اجازه دهید آثار هنری خود را توسعه دهد. این نوع هنر یک تمرین هنری مهم است؛ زیرا زمینه را برای رشد و بهبود هوش فضایی و حرکات پیچیده‌تر مانند ترسیم خطوط منحنی ایجاد می‌کند.
ساخت ماسک
ماسک سازی یک پروژه هنری محبوب برای بچه‌ها است که با کار تمام‌شده سرگرم می‌شوند. این تمرین شامل تا کردن کاغذ، بریدن سوراخ برای چشم و دهان، کشیدن طرح در جلو و اضافه کردن بند نخ است. کودکان می‌توانند با انواع مختلف صورت حیوانات یا طرح دلخواه خود خلاقیت به خرج دهند.
کلاژ
یکی از دلایل تأکید ما بر این موضوع آن است که هنر برای کودکان حیاتی است. بچه‌ها به هنر نیاز دارند. هنر فرصتی برای کشف مواد مختلف است، و اینکه ببینند وقتی آنها را با هم ترکیب می‌کنند چه اتفاقی می‌افتد. ساختن کولاژ به بچه‌ها این امکان را می‌دهد که به بریدن کاغذ و سایر مواد با قیچی و چسباندن آنها به هم آَشنا شوند. در نتیجه، کودک فعالیت‌های فیزیکی را که منجر به رشد هنر می‌شود و همچنین فرآیند خلاقانه تبدیل یک چیز به چیز دیگر را می‌آموزد.
اهمیت سفالگری بر هنر
یکی از مواردی که در مقوله هنر برای کودکان نباید فراموش کنید بازی و ارتباط کودک با گل است. گل نوعی بازی مسی پلی است که باعث تقویت حس لامسه، قوه تخیل، هوش فضایی و حتی در مواردی حل شدن ریشه وسواس در کودک شما می‌شود.
ساختن و خلق کردن، ورز دادن و فشار دادن همه و همه از علایق کودکان است که در سفالگری اتفاق میفتد. در این نوع هنر برای کودکان سطح تنش و اضطراب در کودکان کاهش می‌یابد و باعث رشد و شکوفایی در او می‌شود.
مزایای هنر در رشد کودک
مزایای آموزش هنر برای کودکان بسیار زیاد است به طوری که زمینه را برای رشد و تقویت توانایی‌های حل مسئله، مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت، خلاقیت، سواد، ارتباط و درک فراهم می‌کند. مطالعات علمی زیادی نشان داده‌اند که فرآیند خلق هنر در واقع در تمام زمینه‌های رشد به آنها کمک می‌کند. همه ما می‌دانیم که هنر و خلاقیت برای کودکان بسیار مهم هستند؛ اما آیا از میزان تاثیر هنر بر کودک و مزایای واقعی آن برای بچه‌ها اطلاعاتی دارید؟
تأثیر هنر بر عزت نفس و ابراز وجود
از جمله نقش هنر در رشد کودک می‌توان به تقویت عزت نفس اشاره کرد. بچه‌ها زمانی رشد می‌کنند که بتوانند تصمیم‌گیری را تمرین کنند و بدون نگرانی درباره پاسخ درست یا غلط، خود را ابراز کنند. آنها می‌توانند یاد بگیرند که چگونه به خود اعتماد کنند و افکار و احساسات خود را با هنر بیان کنند.
برخلاف تکالیف مدرسه، در هنر برای کودکان هیچ چیزی به صورت مطلق خوب یا بد نیست. همه چیز به چشم‌انداز و اهداف آنها مربوط می‌شود. ممکن است چند قانون وجود داشته باشد مانند «فقط روی بوم نقاشی کنید»، اما در غیر این صورت محصول نهایی کاملاً در دستان آنهاست. هر چه بیشتر بتوانند آزادانه بیان خود را تمرین کنند، اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهند داشت.
تأثیر هنر بر توسعه پردازش بصری – فضایی
یکی از مهم‌ترین تأثیر هنر بر کودک توسعه پردازش بصری – فضایی است. هوش فضایی به بچه‌ها کمک می‌کند تا بفهمند اشیا در کجای فضا قرار دارند. مهارت فضایی همان مهارت‌هایی هستند که به آنها اجازه می‌دهد حرکات رقصی را که آنلاین می‌بینند تکرار کنند، به توپ بیسبال بزنند، حروف و اشکال بکشند، یا یک پیچ و خم را کامل کنند. شما به راحتی با آموزش هنر به کودکان می‌توانید این مهارت را در او تقویت کنید.
ایجاد هنر راهی عالی برای کمک به کودکان در تقویت این مهارت‌ها است. آیا فرزند شما تا به حال سعی کرده است شخص، مکان یا چیز مورد علاقه خود را ترسیم کند؟ فرض کنید می‌خواهند پرتره‌ای از عروسک سگ خود بکشند. وقتی آنها قد، وزن، شکل و رنگ سگ خود را تصور می‌کنند و سعی می‌کنند دوست پشمالوی خود را روی کاغذ بازسازی کنند، بدون اینکه بدانند، حجم زیادی از پردازش بصری – فضایی را فعال کرده‌اند.
تأثیر هنر بر واژگان و مهارت‌های ارتباطی
هنر به بچه‌ها این فرصت را می‌دهد تا در مورد رنگ‌ها، شکل‌ها و کاری که انجام می‌دهند صحبت کنند. آنها می‌توانند آنچه را که نقاشی کرده‌اند، خط خطی کرده‌اند، یا خلق کرده‌اند، توصیف کنند و به آنها کمک کند تا با هم ارتباط برقرار کنند و دایره لغات خود را گسترش دهند همچنین به بچه‌ها در درک دنیای اطرافشان از طرق مختلف کمک کند. خواندن دستورالعمل‌هایی برای نحوه انجام کارها، یا بررسی نحوه انجام کاری، می‌تواند به درک آنها کمک کند.
هنر برای کودکان می‌تواند به رشد مهارت‌های نوشتن، خواندن، گوش دادن و صحبت کردن کمک کند و کودک را باسوادتر کند. آنها را تشویق کنید که به تصاویر نگاه کنند و آنها را با متن یک داستان تطبیق دهند یا خود را از طریق رقص، موسیقی یا نمایش بیان کنند.
تأثیر هنر بر رشد مهارت‌های حرکتی
هنرها و صنایع دستی، مهارت‌های حرکتی مانند مهارت‌های حرکتی درشت، مهارت‌های حرکتی ظریف و هماهنگی دست و چشم را بهبود می‌بخشند. بسیاری از معلمان و مربیان گزارش می‌دهند که تعداد زیادی از کودکان هنگامی وارد مدارس می‌شوند که مهارت‌های حرکتی ظریف توسعه نیافته دارند و در یادگیری با مشکل مواجه می‌شوند.
مهارت‌های حرکتی ظریف به طور معمول در خانه و در سنین بسیار پایین به سادگی با کاوش در نحوه کنترل گرفتن مداد آموزش داده می‌شود. انجام فعالیت‌های شاد و لذت‌بخش مانند مخلوط کردن رنگ‌ها، گرفتن قلم مو، فشردن یک بطری چسب، کشیدن نقاط و خطوط، برش با قیچی، پاره کردن کاغذ، ورز دادن و غلتاندن خمیر بازی همه این کارها به مهارت و هماهنگی فزاینده‌ای نیاز دارند و آن‌قدر سرگرم کننده و با ارزش هستند که کودکان می‌خواهند آنها را بارها و بارها انجام دهند.
تأثیر هنر بر حافظه و خودکنترلی
از جمله مزایای آموزش هنر برای کودکان تقویت حافظه و خودکنترلی در کودکان است. هنگام خلق یک اثر هنری، کودکان به طور طبیعی روی نظم و انضباط خود، کار می‌کنند. اگر آنها از حافظه نقاشی می‌کنند، روی یادآوری تصاویر کار خواهند کرد و اگر در حال تماشای یک ویدئو یا معلم خود هستند، به خاطر سپردن و پیروی از دستورالعمل‌ها را تمرین می‌کنند.
تأثیر هنر بر هوش کودک
هنر برای کودکان در زمینه افزایش هوش نیز اهمیت زیادی دارد. این ایده که آموزش هنر می‌تواند برای ارتقای سلامت و رفاه روانی مورد استفاده قرار گیرد در زمینه‌های روانشناسی و آموزش مورد توجه قرار گرفته است که منجر به توسعه شکل جدیدی از درمان به نام هنر درمانی شده است.
با درگیر شدن در فعالیت‌های خلاقانه مانند نقاشی، طراحی یا مجسمه‌سازی، افراد می‌توانند احساسات خود را کشف کنند و از ناراحتی روانی، رهایی پیدا کنند. اما در مورد کودکان چطور؟ آیا هنر درمانی می‌تواند به رشد فکری و هوشی آنها نیز کمک کند؟ مطالعات نشان داده‌اند که هنردرمانی در واقع می‌تواند تأثیر مثبتی بر رشد شناختی کودکان داشته باشد. تعداد فزاینده‌ای از تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض هنر می‌تواند طیف وسیعی از توانایی‌های شناختی از جمله حافظه، حل مسئله و مهارت‌های تفکر انتقادی را افزایش دهد. هنر درمانی همچنین به تقویت هوش درون فردی کودکان نیز کمک می‌تواند زیر هنر می‌تواند نوعی ابراز وجود باشد و به کودکان اجازه می‌دهد تا احساسات خود را کشف کنند و احساس فردیت را در خود پرورش دهند.
نقش هنر بر رشد خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله
خلاقیت توانایی تفکر نامحدود و بدون حد است و دو ایده نامرتبط را به روشی جدید به هم متصل می‌کند. یک جرقه خلاقانه شروع کننده یک پروژه هنری است. کارهای هنری به بچه‌ها اجازه می‌دهد تخیل خود را زنده کنند و بروز دهند، همچنین هنر برای کودکان باعث تقویت مهارت‌های تفکر منطقی نیز می‌شود.
توانایی خلاق بودن برای موفقیت فرزندان ما و برای داشتن رفاه آینده امری حیاتی است؛ زیرا مهارت حل مسئله و پیشرفت‌ها در افراد نیاز به خلاقیت بالا دارد. افراد، سازمان‌ها و دولت‌ها هر روز به دنبال راه‌حل‌های نوآورانه هستند؛ زیرا در دنیای امروز و اکنون بیش از هر زمان دیگری با چالش‌های باورنکردنی از جمله گرمایش جهانی و انقراض‌های دسته جمعی، اختلافات نژادی و انواع جنگ‌ها روبرو هستیم و جهان به متفکران بیشتر و بهتری نیاز دارد.
نکات مهم در آموزش هنر به کودکان
آیا به این فکر کرده‌اید که در خانه به کودکان خود هنر آموزش دهید؟ برای انجام این کار باید یک سری نکات و مراحل را در نظر بگیرید که در ادامه توضیح می‌دهیم.
در دسترس بودن لوازم لازم
شما نمی‌توانید بدون لوازم، هنری خلق کنید. آیا نقاشی بدون رنگ، امکان‌پذیر است؟ بچه‌ها اگر می‌خواهند هنر خلق کنند، مسلماً به وسایل هنری نیاز دارند و باید لوازم هنری مورد نیاز خود را در صورت نیاز در دسترس داشته باشند. برای آموزش هنر برای کودکان، مداد رنگی، مداد معمولی، آبرنگ، پاستل گچی، پاستل روغنی و کاغذ فراوان را در خانه نگه دارید. لوازم هنری خود را در جعبه‌ای نزدیک آشپزخانه بگذارید تا هر زمان که بچه‌ها بخواهند کارهای هنری انجام دهند در دسترس باشد.
آموزش هنر به کودکان زمانی آسان‌تر است که مجبور نباشید هر بار که می‌خواهند نقاشی کنند، دنبال لوازم هنری باشید.
تدریس هنر با کپی کردن آثار دیگران
کپی کردن شاهکارها راهی عالی برای بچه‌ها برای بهبود آثار هنریشان است. تصاویر شاهکارهای قدیمی را به کودکان نشان دهید و از آنها بخواهید مونالیزا را بازسازی کنند. برای این کار از بچه‌ها بخواهید قبل از شروع نقاشی با یک طرح شروع کنند شما خواهید دید که آنها چقدر می‌توانند زیبا نقاشی اصلی را کپی کنند.
آموزش هنر با نقاشی در فضای بیرون
گاهی اوقات بچه‌های خود را برای نقاشی بیرون از خانه ببرید. نقاشی در فضای بیرون برای همه اعضای خانواده مفید است هم آب و هوای شما والدین عوض خواهد شد و هم بچه‌های کوچک‌تر تا زمانی که بچه‌های بزرگ‌تر شما کار هنری خود را تمام می‌کنند، می‌توانند بدوند و بازی کنند. همچنین یک راه عالی برای ترکیب هنر و مطالعه طبیعت است.
آموزش هنر با استفاده از کتب آموزشی
از کتب آموزشی برای آموزش هنر به کودکان استفاده کنید. این کتاب‌ها به کودکان آموزش می‌دهند که چگونه اشکال مختلف را با دقت بیشتری ببینند. این به فرزندان شما امکان می‌دهد یاد بگیرند که چگونه ببرها، افراد و هواپیماها را بکشند. کودکانی که عاشق نقاشی هستند با خوشحالی برای مدتی طولانی مشغول خواهند بود.
سؤالات متداول
تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت‌های هنری ظرفیت مغز را در اوایل کودکی توسعه می‌دهد. هنر مهارت‌های عاطفی، شناختی، چند حسی و اجتماعی کودکان را با درگیر کردن در بازی‌های بی پایان حمایت و تقویت می‌کند.
نقش هنر در رشد کودک از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا هنر مهارت‌های حرکتی ظریف، رشد عصبی و توانایی‌های حل مسئله را تشویق می‌کند و می‌توان از آن به طور مؤثر برای آموزش و درک موضوعات کلیدی دیگر مانند خواندن، نوشتن، ریاضیات و علوم استفاده کرد.
هنر، تفکر انتقادی اولیه کودک را پرورش می‌دهد و به آنها کمک می‌کند تا حل خلاقانه مشکلات را از همان دوران کودکی بیاموزند. کودکان می‌آموزند که متفکرانی انعطاف‌پذیر باشند که قادر به انطباق با موقعیت‌های جدید و یافتن راه‌های جدید برای انجام کارها باشند.
