ایده‌های ساده برای کنترل خشم در برابر کودکان

زمان تقریبی مطالعه: 11 دقیقه

خشم یک احساس طبیعی مانند سایر احساسات انسان است اما عصبانیت کنترل نشده در افراد به خصوص در والدین می‌تواند اثرات منفی جدی بر روی کودکان داشته باشد. اما آیا می‌توانید پدر و مادری را پیدا کنید که هرگز از کودک خود عصبانی نشده باشد؟ قطعاً خیر! پس راه‌حل چیست؟ راه‌حل این مشکل یاد گرفتن راه‌های کنترل خشم در برابر کودکان است تا با مدیریت صحیح این احساس هم به کودک خود کنترل خشم را یاد دهیم و هم آسیبی به او نزنیم.

 والدین ممکن است به دلایل مختلفی احساس عصبانیت کنند. احساس خستگی، پرداختن به مسئولیت‌های بسیار و خواسته‌های روزانه و غیرمنطقی کودک می‌تواند صبور ماندن را برای افراد سخت‌تر کند. در ادامه این مقاله با شما به بررسی بهترین راهکارهای مدیریت خشم در برابر کودکان می‌پردازیم.

چرا کنترل خشم در برابر کودکان توسط والدین مهم است؟

بسیاری از والدین تصور می‌کنند خشمی که به کودک خود ابراز می‌کنند، موقتی است و اثری بر سال‌های بعدی زندگی کودک نخواهد داشت در حالی که باید بگوییم ناتوانی شما در کنترل خشم والدین در برابر کودکان می‌تواند تأثیرات شدید و حتی جبران‌ناپذیری بر آن‌ها داشته باشد. می‌خواهید بدانید چرا؟

در مرحله اول، اگر والدین عصبانی شوند کودکان ممکن است احساس سرزنش و اضطراب کنند و این احساس اضطراب می‌تواند بر رشد مغز آن‌ها تأثیر بگذارد. در مرحله بعدی شما با سرزنش و تنبیه کودک او را از خود دور می‌کنید و با ایجاد احساس ناامنی باعث می‌شوید تا کودک در کارهای خود از شما پنهان‌کاری کند یا برای تنبیه نشدن دروغ بگویید. علاوه بر همه این موارد، بزرگ شدن کودک با خشم والدین یک عامل خطر برای بیماری روانی در مرحله بعدی زندگی به حساب می‌آید که از نشانه‌های آن می‌توان به بی‌خوابی، کناره‌گیری یا سایر بیماری‌ها در سنین کودکی اشاره کرد.

عدم کنترل خشم والدین در برابر کودکان همچنین می‌تواند منجر به آزار عاطفی یا کلامی نسبت به او شود. اگر یکی از والدین از روی عصبانیت به کودک چیزهای آزاردهنده‌ای بگویند، او خود را مقصر می‌شناسد و احساس بی‌ارزشی می‌کند. اما از همه مهم‌تر، رفتار عصبانی والدین می‌تواند واکنش منفی کودک را به دنبال داشته باشد و خواهید دید که پس از مدتی کودک با بی‌ادبی یا پرخاشگری متقابل پاسخ می‌دهد.

برخی والدین نیز به دلیل ناتوان بودن در مهار پرخاشگری در برابر کودکان آن‌ها را تنبیه بدنی می‌کنند. تنبیه بدنی کودک عوارض بسیار جدی‌تری نسبت به تنبیه لفظی دارد و احتمالاً منجر به موارد زیر در بزرگسالی شود:

• رفتار ضداجتماعی
• پرخاشگری
• عزت نفس پایین
• مسائل مربوط به سلامت روان
• برقراری روابط ناسالم

آگاهی از خشم و عصبانیت خود در برابر کودکان

جالب است بدانید خشم به یکباره آغاز نمی‌شود. بدن شما پیش از رسیدن به عصبانی شدن با علائم اولیه خشم به شما هشدار می‌دهد. وقتی بتوانید این علائم را بشناسید، به گونه‌ای می‌توانید از رسیدن به مرحله نهایی خشم و از دست دادن کنترل آن جلوگیری کنید. پس می‌توانیم بگوییم اولین قدم برای کنترل خشم در برابر کودک، شناخت علایم اولیه عصبانیت است.

علائم اولیه خشم عبارتند از:

• افزایش ضربان قلب
• پیچ خوردن معده
• بی‌قراری (یعنی احساس تنش یا بداخلاقی)
• تنفس سریع‌تر
• برافروختگی صورت
• کشش شانه‌ها
• فشردن فک و دست
• تعریق
• هجوم افکار منفی (وقتی عصبانی هستید تفکر منفی بسیار رایج است و می‌تواند عصبانیت شما را بدتر کند)

برای مثال، ممکن است روز کاری سختی همراه با استرسی را گذرانده باشید و پس از این که فرزندان خود را از مدرسه برمی‌دارید، آن‌ها در صندلی عقب شروع به جروبحث می‌کنند و این نیز باعث می‌شود شما احساس ناامیدی و استرس بیشتری کنید. هنگامی که به خانه می‌رسید، کودکتان به حرف‌های شما گوش نمی‌دهد و بدون این که کیف‌هایشان را بردارند به خانه می‌رود و در نهایت همه این عوامل کنترل خشم در برابر کودکان را سخت می‌کند و باعث می‌شود شما خشمگین شوید و فریاد بزنید.

برخی از افکار منفی که ممکن است در این شرایط داشته باشید:

هیچ کس هرگز به من کمک نمی‌کند و من باید همه کارها را خودم انجام دهم.

بچه‌های من خیلی شیطون هستند.

اگر شما بهتر رفتار می‌کردید، من اینقدر عصبانی نمی‌شدم.

چرا می‌خواهید من را اذیت کنید؟

تمامی آنچه گفتیم نشانه‌های هجوم افکار منفی هستند که می‌توانند به خشمگین شدن شما منجر شوند؛ بنابراین اگر متوجه چنین افکاری شدید، باید قدری سکوت کنید و قبل از اینکه عصبانی و منفجر شوید، کاری برای آرام شدن انجام دهید. حال بیاید تا ببینیم چه‌کارهایی برای کنترل خشم در برابر کودکان وجود دارد.

ایده‌های ساده برای کنترل خشم در برابر کودکان

تعداد زیادی از تکنیک‌هایی که برای آرام شدن در هنگام عصبانیت وجود دارد، به آن بخش از رفتار فرد مربوط می‌شود که او در طول سال‌ها و با شناخت شخصیت خود کشف کرده است؛ بنابراین در هنگام عصبانیت فراموش نکنید که هیچ‌کس بیشتر از خودتان نمی‌تواند کمک‌کننده باشد زیرا شما بهتر از هر فرد دیگری خودتان را می‌شناسید و می‌دانید انجام چه‌کارهایی احساس عصبانیت را از شما دور می‌کند.

در ادامه ما چندین راه آسان که برای کنترل پرخاشگری در برابر کودکان مفید خواهد بود را به شما معرفی می‌کنیم تا آن‌ها را نیز بیاموزید و در کنار مسیرهای شخصی کنترل خشم استفاده کنید.

خشم خود را شناسایی کنید

همان‌طور که گفتیم اولین قدم برای کنترل خشم در برابر کودکان، توجه به علائم اولیه است. برای کنترل خشم در هر موقعیتی مهم است که بدانید و بگویید که عصبانی هستید، حتی اگر فقط در ذهن خودتان باشد. به‌عنوان‌مثال، جملاتی مانند «این موضوع باعث عصبانیت من می‌شود» یا «من احساس می‌کنم که الان عصبانی هستم» باعث می‌شوند تا شما احساس خود را بشناسید و در میان احساسات سردرگم نشوید.

آگاهی از محرک‌های خشم خود

یادداشت کردن محرک‌های خشم و هر اقدامی که برای مدیریت واکنش خود به این محرک‌ها انجام دادید و مؤثر بوده، از عوامل دیگری است که در مدیریت خشم مفید خواهد بود. زمانی که افراد کنترل خشم را تمرین کنند، به‌راحتی می‌توانند مراحل عصبانیت را بشناسند و برای مثال بدانند عواملی مانند کم‌خوابی و استرس کاری او را حساس می‌کنند بنابراین خود را در معرض سایر محرک‌ها قرار نمی‌دهد تا این خشم فرو رود.

برای رسیدن به آرامش تلاش کنید

هنگامی که علائم اولیه عصبانیت را مشاهده کردید، چند کار وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را انجام دهید تا آرام شوید.

چند راه برای کنترل خشم در برابر کودکان در لحظه (به‌خصوص برای زمان‌هایی که نمی‌توانید از فرزندتان دور شوید) :

• سعی کنید تنفس خود را کند کنید. دو ثانیه نفس بکشید و چهار ثانیه نفس را بیرون دهید. این کار را چند بار انجام دهید تا ضربان قلب شما کاهش یابد.
• اگر صدای کودک شما خیلی بلند است، سعی کنید گوش‌های خود را ببندید یا برای لحظه‌ای هدفون‌های حذف‌کننده صدا را به سر بگذارید. سپس چند نفس عمیق و آهسته بکشید.

در صورتی که این امکان را دارید که زمانی را از فرزندتان دور کنید،  این چند ایده را نیز می‌توانید امتحان کنید:

• کاری را انجام دهید که شما را آرام کند، مانند گوش‌دادن به موسیقی، ورق زدن مجله یا نگاه‌کردن به بیرون از پنجره.
• برای دویدن یا پیاده‌روی به بیرون بروید.
• دوش آب گرم بگیرید.
• با یک دوست در مورد احساس خود صحبت کنید.

 البته پیش از انجام این کارها اطمینان حاصل کنید که کودک شما در یک مکان امن قرار دارد یا از کسی بخواهید برای چند دقیقه مراقب کودک باشد. پس از انجام این کارها، زمانی که احساس کردید ضربان قلب به حالت عادی برگشت و عضلاتتان شل شد می‌توانید نزد کودک خود برگردید زیرا شما با موفقیت توانستید مراحل کنترل خشم در برابر کودکان را انجام دهید.

در مورد وضعیت‌تان فکر کنید

حال اگر آرام هستید و دیگر احساس تنش نداری، خوب است اگر در مورد آنچه اتفاق افتاده فکر کنید. فکر کردن و مرور اتفاقات به شما کمک می‌کند تا این تجربه درس بگیرید و در آینده بهتر با موقعیت‌های مشابه مقابله کنید. برای این که بهتر بتوانید کنترل خشم در برابر کودکان داشته باشید، می‌توانید از خود بپرسید:

• این موضوع چقدر مهم بود؟ چرا اینقدر از این موضوع ناراحت بودم؟
• چگونه باید این اوضاع را درست کنم؟
• آیا باید کاری در این مورد انجام دهم، یا می‌توانم آن را رها کنم؟

مدیریت احساسات مرتبط با خشم

هنگام تجربه حملات عصبانیت، والدین ممکن است احساسات دیگری، مانند احساس گناه یا شرم را در کنار خشم تجربه کنند؛ بنابراین برای این که بتوانید کنترل خشم در برابر کودکان را به‌خوبی بیاموزید باید مدیریت این احساسات را نیز یاد بگیرید تا به‌درستی احساسات خود را کنترل کنید.

از تجربه دیگران برای کنترل خشم استفاده کنید

برای بسیاری از والدین، برقراری ارتباط با سایر افرادی که از چالش‌های مشابهی رنج می‌برند می‌تواند مفید باشد. برای این کار می‌توانید در یک فضای امن و بدون قضاوت مانند جلسات روانشناسی، با والدین دیگر صحبت کنید تا آسان‌تر کنترل خشم در برابر کودکان را نیز انجام دهید.

ابراز احساس و علت خشم خود به کودک

در نهایت در صورتی که از فرزند خود عصبانی شدید، بهتر است با او صحبت کنید و توضیح دهید که چرا این احساس رخ داده و از او عذرخواهی کنید. خشم یک احساس طبیعی و رایج به شمار می‌رود و همیشه منفی نیست بلکه این موضوع که چگونه یک فرد خشم خود را ابراز می‌کند مهم است؛ بنابراین شما به عنوان والدین کودک می‌توانید به او آموزش دهید که راه بهتری برای رسیدگی به این موقعیت چگونه بود. بدین ترتیب کودک شما روش‌های مثبت‌تری برای مقابله با خشم یاد می‌گیرد.

اگر کنترل خشم در برابر کودک خود را از دست دادید، می‌توانید به کودک بگویید:

• من متأسفم که عصبانی شدم. دفعه بعد از محیط دور می‌شوم تا زودتر آرام بگیرم.
• ببخشید که فریاد زدم. می‌خواهی درباره اتفاقی که افتاده صحبت کنیم؟
• متأسفم. با اینکه عصبانی بودم نباید این را می‌گفتم. قبل از اینکه آن را بگویم، باید دور می‌شدم و خودم را آرام می‌کردم.

سؤالات متداول