سفالگری کودکان و تاثیر آن در خلاقیت و رشد مهارت

زمان تقریبی مطالعه: 12 دقیقه

آشنایی با ضرورت هنر سفالگری کودکان

سفالگری کودکان رشته هنری جذاب و پر از هیجان است که به آنها آزادی می‌دهد تا با دستان گِلی و خیس، با آزاد کردن افکار و خلاقیت خود طرحی که دوست دارند را با گِل پیاده کنند. شاید شما تصور کنید که کلاس سفالگری برای کودکان مهم و واجب نیست؛ زیرا قرار نیست در آینده سفالگر شوند؛ بنابراین احتیاجی نیست که به این کلاس‌ها بروند؛ ولی همان گونه که کودکان نقاشی کشیدن را دوست دارند و از آن لذت می‌برند هرچند در آینده نمی‌خواهند نقاش شوند از سفالگری هم لذت خواهند برد. با آموزش سفالگری کودکان، نمی خواهیم تا آنها را به یک سفالگر تبدیل کنیم؛ بلکه پرورش یک روان متعادل و سالم در کودکان هدف اصلی این آموزش است.

کودکان با نقاشی کشیدن و سفالگری و به طور کلی کارهای هنری که با دست انجام می‌شود و در آن خلاقیت وجود دارد محیط اطراف خود را درک می‌کنند و به آن واکنش نشان می‌دهند. این هنرها باعث افزایش مهارت‌های مختلفی از جمله عزت نفس، اعتماد به نفس، مهارت حرکتی، هوش فضایی و … در آنها می‌شود.

اهمیت و مزایای آموزش سفالگری به کودکان

همه ما می‌دانیم که سفالگری یک هنر مفید برای بزرگسالان محسوب می‌شود. اما آموزش سفالگری برای کودکان چه فوایدی دارد؟ سفالگری برای کودکان می‌تواند شرایطی را فراهم کند تا مهارت‌های حرکتی، توانایی حل مسئله و آگاهی فضایی خود را بهبود بخشند. مزایای زیادی درباره آموزش سفالگری کودکان و بزرگسالان وجود دارد که در ادامه مطلب به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.

سفالگری کودکان به رشد مهارت‌های حرکتی ظریف کمک می‌کند

یکی از مزایای آموزش سفالگری برای کودکان این است که به آنها کمک می‌کند تا مهارت‌های حرکتی ظریف خود را توسعه دهند. اگر شما تجربه درست کردن یک گلدان ساده را دارید، می‌دانید که چابکی و هماهنگی چشم و دست زیادی لازم است تا خاک رس را به آن چیزی که مدنظرتان است تبدیل کنید. با کار بر روی پروژه‌های کوچک و پیچیده، بچه‌ها می‌توانند به بهبود مهارت‌های حرکتی خود کمک کنند.

سفال می‌تواند به بچه‌ها در یادگیری علوم و ریاضیات کمک کند

سفال همچنین می‌تواند علوم و ریاضیات را به سادگی به کودکان آموزش دهد. برای مثال، فرایند پرتاب گِل روی چرخ، یک فرایند پیچیده ریاضی است و علم پشت لعاب کاری و پخت سرامیک‌ها می‌تواند برای بچه‌ها جذاب باشد.

سفالگری کودکان مهارت‌های هماهنگی دست و چشم را بهبود می‌بخشد

هماهنگی دست و چشم یک فرآیند عصبی است که در آن اطلاعات بصری توسط چشم دریافت و جهت انجام کارهای مختلف و مورد نظر به سمت دست‌ها هدایت می‌شوند. به عنوان مثال، گرفتن توپ، نوشتن، ریختن آب در لیوان و … همه به هماهنگی دست و چشم نیاز دارند. علاوه بر این، داشتن هماهنگی خوب بین دست و چشم می‌تواند چابکی، ورزش و دست خط کودک شما را بهبود بخشد. استفاده از خاک رس و سفالگری در زمان بازی به او کمک می‌کند تا ماهیچه‌های دست و بازوهایش را درگیر کند و این هماهنگی تقویت شود.

سفال می‌تواند یک راه عالی برای آموزش تاریخ و فرهنگ به بچه‌ها باشد

کودکان از طریق سفال همچنین می‌توانند با تاریخ و فرهنگ‌های مختلف و نحوه استفاده مردم از سفال در سایر نقاط جهان آشنا شوند. سفال هزاران سال است که وجود داشته، و چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد سبک‌ها و تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که در طول سال‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

آموزش سفالگری کودکان در خانه می‌تواند یک فعالیت سرگرم کننده خانوادگی باشد

سفالگری نیز یک فعالیت عالی برای کل خانواده است که می‌تواند یک راه سرگرم کننده برای گذراندن یک بعد از ظهر یا عصر در کنار خانواده باشد که در حین سفالگری می‌توانید ارتباط خود با فرزندتان را نیز اصلاح و محکم نمایید.

تقویت عزت نفس

سفال همچنین می‌تواند به بچه‌ها کمک کند تا عزت نفس خود را افزایش دهند. برای بسیاری از بچه‌ها، ایجاد چیزی با دستان خود می‌تواند به آنها احساس غرور بدهد. علاوه بر این، دیدن آثار آنها در خانه شما نیز می‌تواند مایه غرور و رضایت آنها باشد.

شرایط سفالگری برای کودکان در خانه چیست؟

اگر شما والدین می‌خواهید که کلاس سفالگری برای کودکان را در خانه تدارک ببینید و فرزند شما اولین بار است که با گِل، کار می‌کند در طی چند جلسه اول به او اجازه دهید فقط گِل و خاک رس را لمس کند و با خلاقیت خود و چسباندن قطعات کوچک به یکدیگر اشیای عجیب و غریب بسازد. این کار به ذهن کودک کمک می‌کند تا او متوجه شود که با کمک گِل می‌تواند هر آنچه که دوست دارد را درست کند و در این کار هیچ قانونی وجود ندارد.

برای اینکه شما والدین بتوانید به اهداف آموزشی خود نیز برسید استفاده از مربی و فیلم‌های آموزشی برای نحوه آموزش بازی با سفالگری نیز ضروری است؛ زیرا اگر فرزند خود را برای مدت طولانی به حال خود رها کنید او از بازی با این شیء نیز خسته خواهد شد.

اولین نکته‌ای که هنگام بازی و آموزش سفال کودکان در خانه باید در نظر داشته باشید توجه به امنیت جسمی کودکان است. باید سفالگری کودکان در محیطی امن باشد و ابزار و تجهیزاتی ایمن و مناسب سن آنها در اختیار کودکان قرار دهید.

در هنگام آموزش سفالگری کودکان باید یک بزرگ‌تر نظارت داشته باشد به خصوص زمانی که فرزند شما کم سن و سال است ممکن است مقداری گِل یا خاک را در دهان خود بگذارد یا با دستان آلوده به چشمان خود بزند که طبیعتاً این کار برای او خطرناک است.

ابزار و تجهیزات سفالگری کودکان

به طور کلی برای سفالگری احتیاج به تجهیزات خاصی دارید که عبارت‌اند از چرخ سفالگری (که در دو نوع پایه‌ای و برقی در بازار موجود می‌باشد)، میز کار و ورقه‌های شکل دهنده، قالب، ابزارهای مربوط به تراش و دورگیری و سمباده. تعدادی وسیله‌های جانبی نیز هستند که در خلال کار به آنها احتیاج پیدا می‌کنید که مواردی مانند سیم مفتولی، نایلون، کاردک، وردنه و … هستند که برای شکل دهی ظروف سفالی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ ولی جز تجهیزات اصلی نیستند.

برای آموزش سفالگری کودکان در خانه شما والدین موظف هستید تا تعدادی ابزار و وسایل مورد نیاز را فراهم کنید تا فرزند شما بتواند با استفاده از آنها مسیر یادگیری را شروع کند؛ ولی سفالگری کودکان احتیاج به تجهیزاتی مانند موارد بالا ندارد؛ زیرا کار کردن با آنها هم برای کودکان خطرناک است و هم با توجه به سن آنها می‌تواند سخت باشد؛ بنابراین برای سفالگری کودکان ابزار و تجهیزات با جنس پلاستیک و در اندازه‌های کوچک که به وسیله باطری کار می‌کنند توسط برندها و شرکت‌های مختلفی تولید می‌شوند که در بازار به صورت جداگانه یا به صورت پکیجی وجود دارد که حتی برای کودکان بالای 3 سال نیز کاربرد دارد.

برای سفالگری کودکان خود می‌توانید گِل رس بهداشتی تهیه نمایید. این گِل‌ها با دستگاه‌های کاملاً مکانیزه از خاک رس طبیعی و کاملاً بهداشتی تولید می‌شوند که بسیار نرم و انعطاف‌پذیر بوده که با دستان کودکان به راحتی شکل می‌گیرد. چون در تولید آنها از خاک رس تمیز استفاده شده است امکان ایجاد بیماری یا حساسیت‌های پوستی وجود ندارد. توجه داشته باشید که استفاده از آن برای کودکان زیر 4 سال ممنوع است.

انواع روش‌های سفالگری برای کودکان

برای آموزش سفال به کودکان به طور کلی 2 روش دستی و با استفاده از چرخ سفالگری پایی و برقی وجود دارد. روش استفاده از چرخ سفالگری اگر کودک شما بزرگ است روش خوبی محسوب می‌شود؛ ولی بهترین روش برای کودکان روش دستی است؛ زیرا خطر کمتری دارد.

روش دستی سفالگری کودکان نیز به 3 دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:

روش فشاری

روش فشاری مثل بازی با خمیر بازی است به این‌گونه که کودکان می‌توانند با فشار دادن و نیشگون گرفتن لبه‌ها و کناره‌های شکل مورد نظر خود را بسازند که ساده‌ترین روش آموزش سفالگری برای کودکان محسوب می‌شود. این روش بیشتر برای ساخت اشیای کوچک کاربرد دارد و کودکان می‌توانند تصاویر انتزاعی خود را با استفاده از سفال به واقعیت تبدیل کنند. روش فشاری بیشتر برای کودکان کم سن و سال کاربرد و جذابیت دارد.

روش ورقه‌ای

همان گونه که از نامش پیداست ابتدا گِل رس را با استفاده از وردنه به شکل صفحات ورقه‌ای درمی‌آورند و با اتصال آنها به یکدیگر شکل مورد نظر خود را می‌سازند. در این روش ضخامت، میزان رطوبت گِل و شل و سفتی آن باید به گونه‌ای باشد که وقتی به صورت عمودی روی یکدیگر قرار می‌گیرند دچار ترک خوردگی نشوند یا فرو نریزند.

روش فیتیله‌ای

در روش فیتیله‌ای کودکان باید گِل رس را به شکل فیتیله در بیاورند که طول آنها باید متناسب با عرض شکل مورد نظر باشد. نکته مهم در این روش آموزش سفالگری با دست برای کودکان این است که کف هر شکلی که قرار است با این روش ساخته شود باید صاف و یکدست باشد. برای اینکه بین فیتیله‌ها نشست نکند یا فاصله بیفتد عموماً دو سر لوله‌های فیتیله‌ای با فشار دست به یکدیگر متصل می‌شوند.

تأثیر سفالگری با دست بر روی کودکان

سفالگری کودکان با دست باعث آرامش آنها می‌شود. بچه‌ها معمولاً برای مدت طولانی روی یک کار تمرکز نمی‌کنند، اما می‌توانند در سفالگری غرق شوند. بیشتر دلایلی که باعث می‌شود آنها در بازی سفالگری جذب شوند، مربوط به واکنش فیزیکی از خاک رس، داشتن یک وسیله خوب برای بیان احساسات و ایده‌های خود، یا داشتن کنترل و اراده آزاد بر روی گِل و خاک رس است.

اگر کودکی دارای اضطراب یا مشکلات توجه است، لمس کردن و بازی کردن با خاک رس به طور بالقوه می‌تواند با کمک به تمرکز انرژی خود در یک کار برای مدت طولانی، به تسکین اضطراب او کمک کند. شاید برای شما جالب باشد که حتی بازی و سفالگری با دست برای کودکان مبتلا به افسردگی نیز جذاب است؛ زیرا آنها می‌توانند برای بیان مشکلات و مسائل خود از خاک رس استفاده کنند و به وسیله آن خواسته‌ها و نیازهای خود را مطرح نمایند.

تحقیقات روان‌شناختی زیادی نشان داده است که سفالگری با دست برای کودکان علاوه بر اینکه تأثیر به سزایی در تقویت روحیاتی مانند مقابله و چاره‌جویی هنگام رویارویی با مشکلات دارد؛ بلکه بهترین روش برای پرورش خلاقیت، استعداد و ایجاد آرامش روانی کودک است.

سفالگری کودکان و تأثیر آن در خلاقیت آن‌ها

آموزش سفالگری با دست برای کودکان یکی از خلاقانه‌ترین فعالیت‌هایی است که می‌توانید به کودک خود اجازه دهید آن را تجربه کند. بچه‌ها به طور طبیعی خلاق و کنجکاو به دنیا می‌آیند و نیاز به ابراز وجود دارند و همان‌طور که آنها رشد می‌کنند، این نیاز به ابراز خود قوی‌تر می‌شود. اگر به آنها اجازه دهید خود را از طریق هنر بیان کنند، شادتر و به طور کلی از نظر ذهنی بهتر و سالم‌تر خواهند بود.

آموزش سفال به کودکان می‌تواند یک راه عالی برای بیان خلاقیت باشد. سفال به بچه‌ها این امکان را می‌دهد تا خلاقیت خود را به روشی ملموس بیان کنند. اغلب، کودکان ایده‌هایی دارند که اجرای آنها غیرممکن است یا برای تحقق بخشیدن به دیدگاه خود باید زیاد تلاش کنند؛ ولی با سفال می‌توانند ایده‌های خود را به اشیا فیزیکی تبدیل کنند. آموزش سفالگری با دست برای کودکان یک راه عالی برای بچه‌ها است تا خلاقیت خود را زنده ببینند.

سؤالات متداول