محصولی در سبد خرید نیست
زمان تقریبی مطالعه: 19 دقیقه
بررسی وضعیت استاندارد رشد کودک دوساله یکی از منابع اطلاعاتی بسیار مهمی است که امروزه در سراسر دنیا از آن برای تشخیص اختلالات رشد و وضعیت غیرطبیعی کودک استفاده می کنند. کودکان از بدو تولد در جهات مختلفی رشد می کنند. دانستن اطلاعاتی در مورد انواع رشد در سن دوسالگی کمک می کند تا مادر از طبیعی بودن وضعیت کودک اطمینان حاصل کند. کند بودن روند رشد کودک باعث می شود تا مادر و نیروی بهداشت قادر به تشخیص اختلالات رشد نباشد.
به همین دلیل باید با بررسی وضعیت استاندارد رشد کودک در دو سالگی از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود. در این مطلب به بررسی وضعیت رشد کودک دوساله در جهات مختلف میپردازیم. رشد کودک دوساله در جهات مختلفی اتفاق میافتد که ما آن را در شش دسته مجزا مورد بررسی قرار می‌دهیم. برای دانستن جزئیات بیشتر تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
رشد جسمی – حرکتی کودک دو ساله
رشد کودکان در سن دوسالگی در جهات مختلف یکسان نیست. ممکن است کودک در دو سالگی دارای رشد حرکتی بیشتری باشد اما رشد آن در زمینه جسمی کم باشد. اولین آیتمی که در زمینه رشد کودک دوساله بررسی می شود، رشد جسمی – حرکتی کودک دوساله است. رشد جسمی – حرکتی دوسالگی کودک از اهمیت بالایی برخوردار است. دانستن اطلاعاتی دررابطه‌با استاندارد رشد جسمی – حرکتی کمک می کند تا والدین بتوانند شرایط مناسبی را برای رشد کودک فراهم کنند. در ادامه دررابطه‌با رشد جسمی – حرکتی به‌صورت کامل پرداخته شده است.
رشد جسمی کودک دوساله
رشد جسمی کودک در 6 آیتم بررسی می شود. هر یک از آیتم های رشد جسمی کمک می کنند تا مادر بتوانند به‌صورت مؤثر باعث رشد کودک ۲ساله شود. دانستن خصوصیات کودک در دوسالگی در زمینه رشد جسمی کمک می کند تا مادر از بروز برخی از اختلالات جسمی آگاه شود. انواع ویژگی های کودک در دوسالگی عبارت است از:
ویژگی‌های ظاهری کودک دوساله
در دوسالگی کودک، حدوداً از رشد جسمی کودک کاسته می شود. معمولاً کودک در دوسالگی بین 2 تا 2.27 گرم وزن آن افزایش پیدا می کند. یکی از ویژگی های ظاهری کودکان دو ساله این است که 10 تا 12 سانتی‌متر قد آنها افزایش پیدا می کند. در سن دو سالگی قسمتهای نرم سر کودک سفت می شود.
اندازه دور سر کودک در بسیاری از مواقع به ژنتیک بستگی دارد. معمولاً والدینی که دارای دور سری بزرگی هستند، کودکشان نیز دارای دور سر بزرگی است. طبق استاندارد رشد جسمی کودک دو ساله، اندازه دور سر کودک پسر دوساله 49.2 سانتی‌متر است. همچنین اندازه دور سر کودک دختر دو ساله حدوداً 48.1 سانتی‌متر است.
اصول خواب کودک دو ساله
مقدار خواب و زمان خوابیدن کودک در سن دوسالگی از اهمیت بالایی برخوردار است. مطابق وضعیت استاندارد رشد کودک، کودکان در سن دو سالگی بین 11 تا 14 ساعت می خوابند. معمولاً زمان خواب کودک دوساله ساعت 10 تا 12 است. مقدار خواب کودک 2 ساله نسبت به سنین دیگر بیشتر است. کودک ۲ساله برای خوابیدن نیاز به محیطی آرام، نور کم و نوازش دارد.
اصول تغذیه و رژیم غذایی در رشد کودک دو ساله
توجه به اصول تغذیه و رژیم غذایی به دلیل تأثیرگذاری روی سلامتی و رشد کودک دو ساله اهمیت دارد. تغذیه مناسب باعث میشود تا کودک انرژی بیشتری برای انجام فعالیتهای مختلف داشته باشد. طبق توصیه پزشکان بهتر است کودکان تا پایان 2 سالگی از شیر مادر مصرف کنند.
در صورت قطع مصرف شیر مادر بهتر است از انواع مایعات و غذاهای کمکی برای تغذیه کودک استفاده شود. شیر، ماست، فرنی، تخم‌مرغ، سوپ، میوه بهتر است بعد از قطع شیر مادر برای تغذیه کودک استفاده شود. برای رشد کودک در دوسالگی بهتر است از انواع ویتامین خانواده B,A,D,E و مولتی ویتامین در برنامه غذایی آنها استفاده شود.
بهداشت و سلامتی کودک در دوسالگی
بهداشت کودکان دوساله نقش مؤثری در سلامت آنها دارد. کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیف تری نسبت به بزرگسالان هستند. به همین دلیل باید با رعایت بهداشت و سلامتی از به خطر افتادن سلامت کودک در دوسالگی جلوگیری شود. واکسیناسیون یکی از راه های پیشگیری از بیماری های خطرناک در کودک 2 ساله است. معمولاً کودک در سن دو سالگی واکسیناسیون ندارد. دومین مسئله ای که باعث به خطر افتادن سلامت کودک می شود، بهداشتی نبودن شیشه شیر و لوازم مصرفی کودک است.
والدین میتوانند با شستشوی شیشه شیر در مخلوط آب گرم و جوش شیرین باعث ضدعفونی شدن وسایل کودک شوند. شستشوی غیراصولی وسایل کودک باعث بروز بیماریهای عفونتی در کودک دوساله میشود. برای اطلاع از وضعیت سلامت کودکان در سن دوسالگی باید با مشورت پزشک متخصص آزمایشاتی مانند آزمایش خون، آزمایش مقدار سرب در خون از کودک گرفته شود.
نرمش و ورزش و ماساژهای مناسب این سن
تعادل بدن در ناحیه گردن و بدن در پایان 6 سالگی کودک تکمیل می شود؛ بنابراین باید تا سن شش‌سالگی با انجام برخی از ورزش ها و نرمش ها برای قوی شدن استخوان و ماهیچه در کودک دو ساله اقدام شود. بسیاری از کودکان در سن دوسالگی توانایی راه‌رفتن پیدا می کنند؛ بنابراین بهترین ورزش برای دوسالگی کودک، پیادهروی در کنار والدین است.
بازیهای مناسب رشد جسمی کودک دو ساله
انجام بازی های مختلف نقش مؤثری در رشد کودک 2 ساله دارد؛ بنابراین علاوه بر بازی های فکری، باید بازیهایی مانند گل زدن به توپ، خمیربازی، گل بازی و…برای تقویت عضلات پا، تقویت مچ انگشتان و سر انگشتان انجام شود.
رشد حرکتی کودک در دو سالگی
رشد حرکتی کودک در دو سالگی مانند رشد جسمانی کودک در دوسالگی بسیار حائز اهمیت است. رشد جسمی کودک در سن دوسالگی روی رشد حرکتی آن تأثیرگذار است. رشد حرکتی کودک در 4 آیتم مجزا بررسی می شود که هرکدام به نوبه خود باعث تقویت رشد کودک دو ساله می شوند. مهارتهای حرکتی در سن دو سالگی بسیار زیاد است. کودک در سن دوسالگی تلاش می کند تا با استفاده از تمام عضلات بدن فعالیت های تازه‌ای را تجربه کند. آیتم‌های استاندارد حرکتی در 2سالگی کودک عبارت است از:
مهارت حرکتی فردی کودک در دو سالگی
مهارت حرکتی فردی کودک در دوسالگی به‌شدت تقویت می شود. در سن دوسالگی کودک به‌آسانی می تواند راه برود. رشد کودک در دو سالگی در زمینه مهارت حرکتی به شکلی است که کودک از پله بالا و پایین برود. برخی از کودکان در 2سالگی قادر به پریدن هستند. درصورتی‌که کودکان در دوسالگی قادر به انجام حرکت هایی مانند نشستن، غلط زدن، راه‌رفتن و…نباشد، باید برای چکاپ به پزشک متخصص کودک مراجعه شود. ناتوانی در کنترل عضلات سروگردن، شدن بودن عضلات بدن، غیرعادی بودن فرم بدن و…از نشانه های کند بودن رشد حرکتی فردی کودک دو ساله است.
مهارت حرکتی بازی کودک دو ساله
مهارت حرکتی بازی کودک در دو سالگی نسبت به سن 1 تا 1.5 سالگی بسیار افزایش پیدا می کند. محکمتر شدن عضلات بدن، توانایی حفظ تعادل و تقویت مهارتهای حرکتی باعث می شود تا کودک در انجام بازی های مختلف به مهارت بالایی دست پیدا کند. کودکان در این سن تلاش می کنند تا برای کشف دنیای اطرافشان اقدام کنند. انجام بازی های حرکتی مختلف بهترین فرصت برای کشف دنیای جدید و تقویت مهارتهای مختلف است.
بازیهای مناسب رشد حرکتی کودک دو ساله
ضربه‌زدن به توپ، خانه‌سازی، خمیربازی، نقاشی کردن، قائم باشک بازی و…چند نمونه از بازی های مناسب رشد حرکتی هستند که باعث تقویت شدن بخش های مختلفی از عضلات بدن می شوند.
رشد زبانی کودک دو ساله
رشد زبانی یکی از شاخه های رشد کودک در دو سالگی است. یکی از خصوصیات کودک در دو سالگی، رشد و تقویت زبانی است. رشد زبانی در رشد شناختی کودک از اهمیت بالایی برخوردار است. رشد زبانی باعث تقویت مهارت صحبت کردن، سؤال‌کردن، ارتباط اجتماعی و تقویت سایر مهارت ها می شود. والدین باید با سطح رشد زبانی در دوسالگی آشنا باشند تا در صورت اختلالی بتوانند به پزشک متخصص مراجعه کنند.
رشد زبانی کودک دو ساله چگونه باید باشد
کودک در دوسالگی میتواند از کلمات دوتا چهار کلمه ای در هنگام صحبت‌کردن استفاده کند. ظرفیت واژگان کودک در این سن حدوداً 50 کلمه است. کودک در 2سالگی میتواند اشیاء اطراف را با نام اصلی صدا کند. در این سن کودک توانایی درخواست غذا یا نوشیدنی دارد. یکی از خصوصیات کودک در دوسالگی شمردن اعداد تا شماره 10 است. رشد کودک در دو سالگی به‌گونه‌ای است که دائماً از والدین خود دررابطه‌با اشیای اطراف سؤال میکند.
بازی و راههای تقویت زبان کودک دوساله
انجام بازی های مختلف و تقویت برخی از مهارت ها در رشد زبانی کودک مؤثر است. کودکان در سن دوسالگی بیشتر از 700 کلمه را درک می کنند. در این سن کودک میتواند بین 1 تا 2 کلمه در روز به واژگان خود اضافه کند. قصه گویی، کتاب خواندن، آموزش اعداد، آموزش حروف و…از راه هایی است که باعث تقویت زبان کودک در دوسالگی می شود. اضافه‌کردن جزئیات به صحبت کودکان، تلفظ صحیح کلمات، رعایت قواعد دستوری، جواب کامل به سؤالات کودک از دیگر راه های تقویت رشد زبانی کودک است.
چه زمانی باید با متخصص مشورت شود
استفاده‌نکردن از واژه های دو کلمه ای و چهار کلمه ای، درک نکردن دستورهای ساده، درخواست نکردن نیازها، کم بودن دایره لغات، بیان نکردن احساسات، از نشانه هایی است که در صورت مشاهده آن در کودک دوساله باید به پزشک متخصص مراجعه شود. متأسفانه 10 تا 20 درصد کودکان در دو سالگی با مشکل تأخیر در گفتار همراه هستند. معمولاً تأخیر در گفتار کودک دو ساله با گفتاردرمانی و انجام تمرینات مختلف رفع میشود.
رشد عاطفی کودک دو ساله
رشد عاطفی در دو سالگی کودک بسیار شدید است. معمولاً کودکان در سن دو سالگی به دلیل ناامیدی نسبت به ناتوانی از انجام برخی از کارها پرخاشگر میشوند. در سن دوسالگی کودک به‌صورت واضح توانایی ابراز ناراحتی و مشکلات خود را ندارد. به همین دلیل با لجبازی و عصبانیت های بی‌دلیل مشکلات خود را به والدین ابراز میکند. توجه به رشد کودک در دوسالگی در زمینه عاطفی بسیار حائز اهمیت است.
کودک در سن دوسالگی متوجه رفتار دیگران با خود می شود. کودکان در این سن بسیاری از مسائل را به‌خوبی درک می کنند. آیتم های رشد عاطفی در کودک دوساله عبارت است از:
خصوصیت عاطفی کودک دو ساله
کودکان در سن 2سالگی بسیار پرخاشگر و بهانه گیر میشوند. 2سالگی کودک به این شکل است که او به یکی از والدین خود به‌شدت وابسته میشود. یکی از خصوصیات کودک دوساله این است که به‌خوبی متوجه احساسات دیگران میشود. کودکان دوساله با شور و هیجان زیادی همراه هستند. کودکان در سن دوسالگی در صورت ناراحتی گریه می کنند و در صورت خوشحالی جیغ می کشند.
بازی و روش‌های رشد عاطفی کودک در دوسالگی
نقاشی کردن یکی از راه های تقویت رشد عاطفی است. برای رشد کودک در دوسالگی در زمینه تقویت عواطف بهتر است از کودک برای کشیدن نقاشی با ابزارهای مختلف درخواست شود. خط‌خطی کردن و کشیدن نقاشی یکی از راههای نشاندادن احساسات است. انجام بازیهای موردعلاقه کودک مانند بازی با توپ، خاله‌بازی و…از دیگر راههای تقویت رشد عاطفی است. ابراز علاقه در حین ناراحتی کودک، نوازش کردن، در آغوش گرفتن، توجه کردن به صحبت او و… راههایی برای تقویت رشد عاطفی کودک دو ساله است.
مشکلات عاطفی که ممکن است برای کودکان دو ساله پیش آید
برخی از کودکان در دوسالگی در صورت کوچکترین ناراحتی به‌شدت پرخاش می کنند و فریاد می زنند. همچنین دسته ای از کودکان در برابر هر اتفاقی واکنش یا هیجان خاصی نشان نمی دهند. کودک 2 ساله ممکن است با ترس شدید همراه باشد و به یکی از والدین خود وابستگی شدیدی داشته باشد. هر یک از این مسائل ممکن است نشان دهنده مشکلات عاطفی در کودک باشند؛ بنابراین بهتر است برای درمان یا رفع این مشکل به پزشک روان‌شناس کودک مراجعه شود.
رشد شناختی کودک در دو سالگی
یکی از مباحث بسیار مهم در رشد کودک ۲ساله تقویت رشد شناختی کودک است. رشد شناختی کودک نشان دهنده پیشرفت کودک در زمینه استدلال مسائل، حافظه، فکرکردن به اتفاقات مختلف و…است. رشد شناختی به‌صورت مرحلهای در کودک اتفاق میافتد. رشد شناختی کودک تأثیر بسزایی در بزرگسالی دارد.
والدین باید با ویژگی رشد شناختی کودک در دوسالگی آشنا باشند. این ویژگی ها عبارتند از:
کودک 2 ساله از راه حواس و توانایی حرکت کردن به کشف دنیای اطراف خود میپردازد.
در این سن او باید بتواند به اشیاء مختلف دست بزند، چنگ بزند، راه برود، لمس کند و مزه ها را به تفکیک متوجه شود
فکرکردن کودکان دو ساله نمادین است و توانایی استفاده از منطق فکری را ندارند.
کودک در دوسالگی فقط توانایی تمرکز کردن روی یک مسئله را دارد
کودکان دوساله تصور میکنند تمام اطرافیانش مانند خودش میبینند و میشنوند.
خودمحوری، میان‌گرایی، ایفای نقش، تقلید کردن، جاندار پنداری و…از نشانههای رشد شناختی کودک دو ساله است.
رشد شناختی کودک دو ساله در این مرحله به‌گونه‌ای است که به‌جای بازیکردن با دیگران، از رفتار آنها تقلید میکند و در کنارشان به‌تنهایی بازی میکند.
او می تواند افراد آشنا در عکس ها بشناسد و از جزئیات ظریف در عکس ها لذت ببرد.
توانایی درک الگوها و ریتم ها در جملات را پیدا می کند و با ساختار داستان ها آشنا می شود.
توانای قرار دادن اشیا روی هم دیگر را دارد.
پایان دادن برایش مهم است برای همین اغلب برای پایان در یا کتاب را می بندد.
بازیهای مناسب رشد شناختی کودک دو ساله
انجام بازی های مختلف نقش بسزایی در رشد شناختی کودک در دوسالگی دارد. پازل، قایم باشک، خانه سازی، مکعب بازی، بازیهای سمبلیک، بازی با رنگها، صدا بازی و…از جمله بازیهای مؤثر برای تقویت رشد شناختی کودک 2 ساله است.
رشد اجتماعی کودک در دو سالگی
رشد اجتماعی به فرآیندی گفته میشود که در آن کودک به لحاظ ارتباط اجتماعی، آگاهی، مهارت اجتماعی و… پیشرفت میکند. رشد اجتماعی مانند رشد شخصیتی به‌صورت اکتسابی به کودک دو ساله منتقل میشود. والدین و اطرافیان کودک اولین کسانی هستند که باعث رشد کودک ۲ساله در زمینه کسب مهارت های اجتماعی میشوند. رشد اجتماعی بر تمام جوانب زندگی تأثیرگذار است.
پیشرفت بالای مهارت های اجتماعی باعث میشود تا کودکان در سنین بالا به نحو بهتری بتوانند مشکلات خود را حل کنند. بالا بودن میزان رشد اجتماعی در دوسالگی باعث میشود کودکان در سنین بالاتر به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند. رشد اجتماعی باعث میشود کودکان در بزرگسالی کارهای خود را به‌سادگی حل کنند و در شکوفایی رشد عقلانی بسیار موفق باشند. رشد اجتماعی کودک در سه آیتم بررسی میشود که عبارت هستند از:
مهارتهای اجتماعی لازم در دوسالگی
سلام کردن به دیگران، نزدیک شدن به کودکان هم سن، پاسخ های کوتاه به سؤالات دیگران، مسئولیت پذیری و انجام کارهایی که از او درخواست می شود، پیش‌قدم شدن برای برقراری ارتباط، گوش کردن به صحبت دیگران و…از نشانه های رشد اجتماعی کودک است. در واقع کودک دوساله باید بتوانند بسیاری از این مهارت ها را انجام دهد.
بازی و روش‌های مؤثر برای رشد اجتماعی کودکان در دو سالگی
برقراری ارتباط چشمی در حین صحبت با کودک در این سن، درخواست برای انجام کارهای مختلف مانند جمع کردن اسباب‌بازی، کتاب خواندن، صحبت‌کردن مداوم والدین با فرزند. تماشای برنامه کودک، حضور کودک در جمع های مختلف، اجازه دادن به بازی کردن کودک با سایر کودکان، غذا خوردن با سایر کودکان، همکاری در هنگام انجام کارهای خانه و…از راههای مؤثر برای تقویت رشد کودک دو ساله در زمینه مهارت های اجتماعی است.
رشد شخصیتی کودک در دو سالگی
عوامل متعددی در شکل گیری شخصیت و رشد شخصیتی کودک تأثیرگذار هستند. محیط اطراف و اعضای خانواده مهمترین نقش را در رشد کودک 2 ساله ایفا میکنند. طرز فکر والدین، رفتار آنها در برابر مشکلات متعدد، نحوه برخورد با دیگران، نحوه لباس پوشیدن و…نقش مهمی در رشد شخصیتی کودک دو ساله دارد. انجام تمرینهای رشد شخصیتی مؤثر در کودکان دو ساله باعث تقویت رشد شخصیت فردی نیز میشود.
والدین و اطرافیان کودک با انجام تمرین های مرتبط با رشد شخصیتی، اصلاح عوامل مؤثر بر شخصیت، افزایش اطلاعات خود دررابطه‌با باورهای غلط پرورش کودک کمک میکنند تا کودکان از همان سنین کم بتوانند در زمینه رشد شخصیتی پیشرفت بالایی داشته باشند. دوران تربیت و رشد شخصیت بین 2 تا 3 سالگی بسیار پیچیده و حساس است. کنجکاوی بیش از حد کودکان و تشخیص ندادن کارهای بد از خوب باعث میشود تا کودک در معرض مشکلاتی قرار بگیرد؛ بنابراین رفتار والدین باید به‌گونه‌ای باشد که موجب آسیب به رشد شخصیتی کودک نشود.
عوامل مؤثر بر شکل‌گیری شخصیت کودک دو ساله
دوسالگی دوران حساسی است که کودک تمایل دارد بدون توجه به حرف دیگران کارهای موردپسند خود را انجام دهد. در این سن کودکان به والدین خود نگاهی شبیه به یک معلم دارند و تمام کارهای و رفتارهای آنان را آموزش میبینند. توجه نشاندادن به حرف های کودکان، ابراز علاقه به کودک، تمرکز و آرامش داشتن هنگام مخالفت کودکان، ایجاد شرایطی امن برای صحبت‌کردن، رفتار والدین با یکدیگر و دیگران، مشارکت در انجام کارهای موردعلاقه او، ابراز ناراحتی در صورت انجام کاری اشتباه و…از عوامل مؤثر بر شکل گیری شخصیت کودک 2 ساله هستند.
توصیه‌های مؤثر برای رشد شخصیت کودک دو ساله
یکی از توصیه های مؤثر برای رشد شخصیت کودک، تحسین کردن کارهای خوب است. این کار باعث میشود تا تمایل کودک برای انجام کار خوب بیشتر شود. در صورت پرخاشگری و عصبانیت از جانب کودک بهتر است از کتک زدن و داد زدن پرهیز شود.
والدین باید با ابراز علاقه به کودک در هر شرایطی باعث افزایش اعتمادبه‌نفس کودک در دوسالگی شوند؛ بنابراین از گفتن کلمه < < دوست ندارم > > حتی در صورت انجام کار اشتباه باید به‌شدت پرهیز شود. یکی از نکاتی که در رشد کودک در این سن باید به آن توجه شود، تشکر کردن از کودک در صورت انجام کاری مثبت است. برای مثال آوردن بشقاب از طریق کودک باید با تشکر و تشویق همراه باشد.
باورهای غلط درباره پرورش شخصیت کودک در دو سالگی
باورهای غلطی که در مورد پرورش کودکان در میان والدین وجود دارد باعث تأثیر منفی بر رشد شخصیتی فرد میشود. ابراز علاقه نکردن در صورت انجام کار اشتباه، فریادکشیدن و تنبیه کردن کودک 2 ساله، پرخاشگری با دیگران مقابل کودک 2 ساله، توجه نکردن به کارهای کودک، انجام هرگونه کار اشتباه مقابل کودک دوساله، کوتاه آمدن در برابر رفتار اشتباه و…از باورهای غلطی است که باعث تأثیر بد روی پرورش کودک دوساله میشود.
بازیهای مناسب رشد شخصیتی کودک دو ساله
نشاندادن کارهای اشتباه در قالب داستان و اجرای نمایش از کارهای بسیار مؤثری است که در کنار سرگرم شدن کودکان باید رشد کودک در دوسالگی نیز میشود.
